Ο ΣΤΑΒΛΟΣ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ

 

                                                                         

         

 

 

Ο κάμπος είναι η πιο γόνιμη και παραγωγικότερη περιοχή του Μεσαναγρού. Βρίσκεται ανάμεσα στην Κατταβιά και την Απολακκιά. Απέχει πολλά χιλιόμετρα από το χωριό και τα παλιά χρόνια οι χωριανοί πήγαιναν εκεί με τα ζώα τους. Χρειαζόσουν πάνω από 2 ώρες για να πας. Ο περισσότερος χρόνος της ημέρας έφευγε στη διαδρομή. Το χειμώνα ιδίως που οι μέρες είναι μικρές και ο κάμπος έπρεπε να σπαρτεί με τα ζώα, κάτι έπρεπε να γίνει, για να κερδίσουν χρόνο. Σκέφτηκαν λοιπόν να κτίσουν ένα στάβλο για να μπορούν  να μένουν τα βράδια και να αφήνουν τους σπόρους, για να μη βρέχονται. Έτσι, κτίστηκε ο περίφημος στάβλος με τη συμμετοχή όλων, στην περιοχή Καμπούλι. Πόσοι και πόσοι Μεσαναγρενοί δεν κοιμήθηκαν εκεί, δεν άφησαν τους σπόρους τους ή δεν προφυλάχτηκαν από τη βροχή τις δύσκολες μέρες του χειμώνα. Τα χρόνια πέρασαν,τα τρακτέρ και τα αγροτικά αυτοκίνητα εμφανίστηκαν και οι αποστάσεις μίκρυναν. Ο στάβλος παραμελήθηκε, όπως κάνουμε συνήθως όταν δε χρειαζόμαστε κάτι και σιγά σιγά έχασε το λόγο ύπαρξή τους.

Σήμερα μισογκρεμισμένος στέκεται εκεί, κόντρα στους νόμους της φύσης, για να θυμίζει σε μας τους παλιούς την αγνωμοσύνη μας και στους νεότερους  για να ρωτούν τι ήταν αυτό το κτίσμα. Έτσι, έχουν εγκαταλειφθεί και άλλα πράγματα, παλιές βρύσες, σπιτάκια, στάβλοι που δε χρησιμοποιούνται. Πρέπει όλοι μας να ευαισθητοποιηθούμε για να ξαναζωντανέψουν όλα αυτά, γιατί είναι το παρελθόν μας,η ίδια μας η ζωή.

 

 

 

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                  

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

 

                                                                     

 

 

                                                          Τοπωνύμια  Μεσαναγρού

            Συνεχίζουμε την καταγραφή των Τοπωνυμίων του Μεσαναγρού, τα οποία ξεχωρίζουν τόσο για την ευρηματικότητά τους ,όσο και την ιστορία τους.

 

    Ευγάλες                              - Τόποι γόνιμοι και παραγωγικοί

    Σκαλί                                  - Κλίμακα

    Φλέες                                 - Τόποι υδάτων

    Σπίνος                                 -Τόπος πτηνών

    Κουταλόφτης                     - Σχήμα τόπου

    Αγγάρειες                          - Τόποι αγγαρειών για τον Φεδουάρχη ή  Σπαχή

    Καλαμάνα                          - Καλή μάνα

    Μαστιχάες                         - Σχίνοι μαστιχοφόροι

    Φαντάκι                              -Χαντάκι

    Τοπάρια                              -Μικροί τόποι

    Λαϊκός                                -Τόπος του λαού

    Αντρολίανοι                        -Δενδρολίβανοι

    Μαύρου                              - Κατοικία Μαύρου

    Λιάι                                     - Λιβάδι

    Μακκέλα                            - Θύρα στάνης

    Πίμαχο                               - Διεκδικούμενος τόπος

    Αυτολές                             - Αυτοτελές

   ΄Ασπες                                - Κούσπες ορύγματα

 

                   

 

 

 

 

ΕΠΟΧΗ ΝΑ ΣΠΕΙΡΟΥΜΕ.......

 

 

 

                                                                     

 

Ο Σταύρος Θ.Μιχαήλ, ένας από τους καλύτερους γεωργούς ,μας αφηγήθηκε  πως γινόταν η σπορά την παλιά εποχή…

«Βδομάδες ολόκληρες ζεβγάριζαν τα χωράφια με τα ζώα ,για να τα σπείρουν. Κάθε οικογένεια είχε τουλάχιστο δύο ζώα .Συνήθως ήταν γαϊδουράκια, μουλάρια ή αγελάδες. Πρωί πρωί  τα ζώα φορτωμένα τη σπορά ,τα αλέτρια και πάνω στο σαμάρι οι νοικοκυραίοι, έφευγαν για τα χωράφια. Ολόκληρες περιοχές  έπαιρναν ζωή από τις φωνές των γεωργών  και των ζώων. ΄Εβλεπες τα ζώα κάτω από το ζύο(ζυγό) ,να σέρνουν το αλέτρι και το υνί να σχίζει τη γη και να σκεπάζει το ευλογημένο σιτάρι. Το μεσημέρι λίγη ξεκούραση  και  η δουλειά συνεχιζόταν ως το βράδυ.

Όλοι βοηθούσαν μικροί και μεγάλοι. ΄Αλλοι κουβαλούσαν τους σπόρους, άλλοι ζεβγάριζαν και άλλοι βοηθούσαν τους ζευγάδες να ξεκουραστούν. Παντού ακούγονταν οι φωνές των ζευγάδων ,που παρότρυναν τα ζώα τους,  Πολλές φορές  η βροχή σταματούσε  το σπάρσιμο ,το χώμα λάσπωνε και  όλοι γινόντουσαν «πλημμάρι» ,μούσκεμα. Όταν βροντούσε από την Κάρπαθο ,σίγουρα θα έβρεχε και μάλιστα έλεγαν.

«Κάτω στην Κάρπαθο βροντά , ξεζέβλωνε βρε κερατά». Δηλαδή , βγάλε τα ζώα από το ζυγό και φεύγα για το χωριό.

Το βραδάκι ένα κομβόι από  ζώα ,ανθρώπους γύρναγε στο χωριό. Λίγη κουβέντα με τους διπλανούς για τη δουλειά ,για το αύριο. ‘ Ολοι  βιάζονταν να γυρίσουν σπίτι και να απολαύσουν λίγο ζεστό φαγητό και τη θαλπωρή του τζακιού . Γύρω από το τζάκι καθισμένη όλη η οικογένεια  ,με τον παππού να διηγείται τα παραμύθια του  και τα παιδιά να ρουφούν τα όμορφα  λόγια του. Αξέχαστες εποχές»

ΜΕΛΕΤΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΟΦΙΑ ΤΩΝ ΠΑΛΙΩΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΩΝ

 

 

 

 

                                                                           

                                       

 

                                Καλημέρα ,Άϊ Βασίλη

                               ούλο μάλαμα κι ασήμι

                                 χίλια καλά στο σπίτι σας

                                 χίλια κιλά στ΄αλώνι σας

                                 τα θηλυκά στη μάντρα σας

                                 τα αρσενικά στα σπίτια σας

                                κλου κλου οι πούλες σας

                                και του χρόνου.

 

   Αυτά είναι τα λόγια που λέγαμε μικρά παιδιά ,όταν κάναμε το ποδαρικό την Πρωτοχρονιά. Τότε μας τα μάθαινε η γιαγιά ή ο παππούς και εμείς τα απαγγέλαμε ,χωρίς να δίνουμε σημασία στο περιεχόμενο. Εδώ και 8 χρόνια που καταγράφω την ιστορία του χωριού μου, τα ήθη και έθιμα και οτιδήποτε το αφορά, προσπαθώ να ερμηνεύσω την αξία ‘ολων αυτών και να δω αν ισχύουν και σήμερα.

          Ολόκληρο το παραπάνω ποιηματάκι περιέχει ευχές ,που οι χωριανοί ήθελαν να ευωδοθούν  την εποχή εκείνη. Στην  αρχή καλημερίζουν τον Άγιο Βασίλη και εύχονται να τους χαρίσει μάλαμα και ασήμι , στοιχεία πλούτου και ευημερίας. Παρακάτω εύχονται να γίνουν στο σπίτι τους χίλια καλά και χίλια κιλά στο αλώνι τους. Βλέπετε ήταν γεωργοί και το σιτάρι έτρεφε όλη την οικογένεια. Ψωμιά, τραχανάς, κουλουρία ,χόντρος ,πλαστά μακαρούνια ,τσούκα ,όλα αυτά γίνονταν από το σιτάρι.

             Οι δύο στίχοι – τα θηλυκά στη μάντρα σας και τα αρσενικά στα σπίτια σας -είχαν μεγάλη σημασία. Ήθελαν να γεννούν οι κατσίκες τους θηλυκά ,για λόγους ευνόητους. Έτσι πολλαπλασιαζόταν το κοπάδι τους ευκολότερα και πιο γρήγορα. Επίσης στο σπίτι τους ήθελαν περισσότερα αρσενικά , έκαναν και πολλά παιδιά τότε ,γιατί ήθελαν εργατικά χέρια  να τους βοηθούν στα χωράφια  και σε όλες τις γεωργικές εργασίες. Οι κόρες βλέπετε ήθελαν προίκα ,σπίτια και χωράφια . Φανταστείτε κάποιες οικογένειες που είχαν 2 και 3 κόρες να θέλουν 3 σπίτια ,την εποχή που όλα γίνονταν με τα χέρια ….

           Τέλος  ήθελαν να κάνουν κλου κλου οι πούλες τους, οι κότες, γιατί όταν κακαρίζουν γεννούν και καθημερινά . Το αυγό ήταν δεύτερο στην ιεραρχία των συναλλαγών ,μετά τα χρήματα. Αρκετές συναλλαγές γίνονταν με τα αυγά. Θυμάμαι, μικροί τότε, αγοράζαμε από τα μπακάλικα της εποχής ,τρόφιμα , γλυκά  και πάντα ο μπακάλης ήλεγχε το αυγό να μην είναι βούριο, κλούβιο. Το ποίημα τελειώνει με ευχές.

 

Σήμερα όλα αυτά σχεδόν έχουν ξεχαστεί. Προσπαθούμε να τα μεταδώσουμε στα παιδιά μας και στα εγγόνια μας ,αλλά τι να καταλάβει ένα παιδί σήμερα ,από την αξία που είχαν τότε το σιτάρι, τα αυγά  και τα κατσίκια…

 

    Ας είναι ,εμείς να προσπαθούμε και σίγουρα κάτι θα μείνει.

 

                                              ΑΞΕΧΑΣΤΑ  ΧΡΟΝΙΑ