ΜΙΧΑΛΗΣ (ΧΙΑΛΗΣ) ΓΚΙΟΚΑΣ , Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΟΣ

 

ΜΙΧΑΛΗΣ (ΧΙΑΛΗΣ ) ΓΚΙΟΚΑΣ ,Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΟΣ ΠΟΥ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΘΕ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΖΕΙ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

                                                                

Αρκετές φορές έχουμε μιλήσει για Μεσαναγρενούς που ζουν στην Αυστραλία και κάθε χρόνο έρχονται στο χωριό που μεγάλωσαν ,για να μείνουν αρκετό διάστημα. Ένας από τους Αυστραλούς Μεσαναγρενούς ,είναι ένας φίλος από τα παλιά ,ο Χιάλης.

Με το Μιχάλη ζήσαμε τα παιδικά μας χρόνια στον Μεσαναγρό. Μαζί παίζαμε , πηγαίναμε σχολείο και κάναμε ό,τι κάνουν τα παιδιά στην ηλικία αυτή. Οι δρόμοι μας χώρισαν, όταν έφυγε στην Αυστραλία και εγώ στην πόλη της Ρόδου για το γυμνάσιο.

Πέρασαν χρόνια μάθαινα νέα του ,όπως και όλων των Μεσαναγρενών ,που ζούσαν στην Αυστραλία. Οι περισσότεροι στην ξένη αυτή χώρα πρόκοψαν ,έκαναν οικογένεια και άρχισαν σιγά σιγά να έρχονται στο χωριό ,ιδίως τα καλοκαίρια , να φτιάχνουν τα σπίτια τους και να μένουν κάποιο διάστημα. Κάποιοι όμως έρχονται σχεδόν κάθε χρόνο και μένουν ένα τρίμηνο. ΄Ενας από αυτούς είναι και ο φίλος Μιχάλης.

Ο Μιχάλης έφτιαξε το σπίτι του, έχει το αυτοκίνητό του και τη γουρούνα του και επισκέπτεται όλες τις περιοχές του χωριού ,που του θυμίζουν τα παιδικά του χρόνια. Οι χωριανοί τον αγαπούν και συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις του χωριού. Χαίρομαι όταν τα Σαββατοκύριακα πάω στο χωριό , να κουβεντιάζουμε ,να μαθαίνω νέα των χωριανών που είναι στην Αυστραλία και να μας διηγείται τη ζωή στην χώρα αυτή.

Σε λίγες μέρες ο Μιχάλης θα ξαναφύγει για Αυστραλία ,αφού εκεί είναι η οικογένειά του , αλλά φεύγει με μια υπσχεση .Του χρόνου θα είμαι και πάλι εδώ.

Εμείς του ευχόμαστε καλό ταξίδι και το καλοκαίρι θα τον περιμένουμε στον Μεσαναγρό.

 

               ΤΕΛΕΣΤΗΚΕ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ

Τελέστηκε για πρώτη φορά σήμερα πολιτικός γάμος στον Μεσαναγρό. Γαμπρός ο Τσαμπίκος Τούτσης ,που κατάγεται από τον Μεσαναγρό και νύμφη η Παντελίνα Πανάγου , παρουσια του Προέδρου του Μεσαναγρού Μπάμπη Λάμπρου και  της υπεύθυνης του Δήμου κ. Μιχαέλλας Πίκου.

Οι κάτοικοι παρακολούθησαν την τελετή και το ζευγάρι μοίρασε στο τέλος μπομπονιέρες και μελεκούνια. ¨Ηταν μια τελετή πρωτόγνωρη για το χωριό ,με μεγάλη συγκίνηση από το ζευγάρι και τους φίλους των παιδιών που παρευρέθηκαν στην τελετή.

Εμείς ευχόμαστε στον Τσαμπίκο και στην Παντελίνα να είναι Καλορίζικοι ,ευτυχισμένοι και να έχουν τις καλύτερες αναμνήσεις από τη σημερινή μέρα.

                                                          Κ Α Λ Ο Ρ Ι Ζ Ι Κ Ο Ι        

                                                            

                                                     

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                                          

Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΑΥΡΙΟ

 

                                                                          

Η Αγία Σοφία του Μεσαναγρού που γιορτάζει στις 17 του Σεπτέμβρη Είναι το κοιμητήριο του χωριού. Κτίστηκε το 18ο αιώνα ΒΔ του χωριού. Είναι βυζα­ντινού ρυθμού και φέρει εικόνες της δεκαετίας του 1950 . Γιορτάζει στις 17 Σεπτεμ­βρίου και περιστασιακά για τις λατρευτικές ανάγκες του κοιμητηρίου. Στην άκρη του νεκροταφείου υπάρχει οστεοφυλάκιο.

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι γυναίκες του χωριού ,είτε βρίσκονται στο χωριό είτε στην πόλη της Ρόδου ,πρέπει να πάνε στην Αγία Σοφία να καθαρίσουν την εκκλησία ,αλλά και τα μνήματα των νεκρών. Τα καθαρίζουν ,τα στολίζουν με λου­λούδια ,ανάβουν τα καντήλια και τοποθετούν στεφάνια. Ανήμερα της Αγίας Σοφίας η λειτουργία γίνεται εκεί και στο τέλος ο παπάς περνά από όλα τα μνήματα για να δώσει ευχή για την ανάπαυση των ψυχών των νεκρών. Δίπλα από κάθε μνήμα περι­μένει κάποιος συγγενής να πει στον παπά τα ονόματα που θα μνημονεύσει .Αν κάποιος συγγενής απουσιάζει οι άλλοι τον αναπληρώνουν και έτσι κανένας δεν μένει αμνημόνευτος .

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΕΥΛΟΓΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                           

Ο σταυρός ευλογίας από τον Μεσαναγρό

Σε ανασκαφές που έγιναν από τον αρχαιολόγο κ.Ι.Βολανάκη στο προαύλιο χώρο της Κοίμησης της Θεοτόκου, αποκαλύφθηκε στο δάπεδο του νότιου κλίτους της Βασιλικής ,ο χάλκινος Σταυρός ευλογίας. Ο Ι. Βολανάκης ο οποίος ανέσκαψε το χώρο γράφει.¨( Στο ανατολικό τμήμα του νότιου κλίτους της Βασιλικής Α αποκαλύφθηκαν δύο τάφοι προσανατολισμένοι και σε επαφή ο ένας με τον άλλο ,οι οποίοι περιείχαν οστά από πολυάριθμες ταφές. Κάτω από τον τοίχο που χώριζε τους τάφους αυτούς και σε βάθος 0,65 μ. από την επιφάνεια του ψηφιδωτού δαπέδου, αποκαλύφθηκε χάλκινος σταυρός ευλογίας . Ο σταυρός είναι κατασκευασμένος από κράμα χαλκού ύψους 0,107 μ. και σώζεται ακέραιος πλην του ενός επίμυλου στην αριστερή άκρη. Το μικρό μέγεθος του σταυρού ,καθώς και οι οπές στο κάτω μόνο τμήμα της κεραίας ,υποδηλώνουν ότι πρόκειται για σταυρό ευλογίας. Η εμπρόσθια όψη διακοσμείται με εγχάρακτη παράσταση δύο ολόσωμων και μετωπικών μορφών ,εκ των οποίων η μεγαλύτερη έχει τα χέρια ανοιχτά σε στάση προσευχής ,ενώ η μικρότερη έχει τα χέρια σταυρωμένα στο στήθος. Και οι δυο φέρουν μακρύ χιτώνα.

Οι μορφές αυτές είναι ο Ιησούς και η Θεοτόκος. Δίπλα στις μορφές αυτές έχουν χαραχθεί τα αποκαλυπτικά γράμματα Α –Ω και η επιγραφή Ι(ησούς) Χ(ριστός)-Μ(ητηρ) Χ(ριστού). Σύμφωνα με τον κ.Ι Βολανάκη ,ο σταυρός χρονολογείται στον 6^{ο   αιώνα}

Η ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ Η ΛΑΤΡΕΙΑ ΤΩΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΣΚΙΑΔΕΝΗ

 

                                                                  

H αγάπη και η λατρεία των Μεσαναγρενών για την Παναγιά Σκιαδενή                                                                  Θα αναφερθούμε στην αγάπη και λατρεία των Μεσαναγρενών στην Παναγιά μας, όπως μας αφηγείται ο Μιχάλης Τρ. Καραγιάννης, Γραμματέας του χωριού: «Παναγιά Σκιαδενή και Μεσαναγρός, χρόνια τώρα πάνε μαζί. Η Μονή είναι κτισμένη μέσα στα όρια του Μεσαναγρού και πάντα οι Μεσαναγρενοί τη λειτουργούσαν και βοηθούσαν για τις ανάγκες της Μονής.  Οι Μεσαναγρενοί τόσο στο χώρο της Μονής, όσο και στο χωριό που φέρνουν την Παναγιά, δείχνουν την πίστη τους και την αγάπη τους. Την ημέρα της γιορτής του Αγίου Θωμά, οι χωριανοί πηγαίνουν στο γειτονικό χωριό τη Λαχανιά, για να φέρουν με τα πόδια την Παναγιά. Νέοι, γυναίκες και παιδιά ξεκινούν από Λαχανιά κρατώντας την εικόνα εναλλάξ και περίπου σε 1 ώρα και 15 λεπτά, φτάνουν στο Μοναστήρι του Αγίου Θωμά, όπου γίνεται πανηγύρι. Οι χοροί σταματούν και όλοι υποδεχόμαστε την Παναγία. Οι καμπάνες χτυπούν χαρμόσυνα και οι ιερείς ψάλλουν παράκληση. Στο τέλος, όλοι οι πιστοί ασπάζονται την εικόνα. Η εικόνα μεταφέρεται στον Μεσαναγρό, με προορισμό την εκκλησία του πολιούχου Ταξιάρχη. Εκεί γίνεται και πάλι παράκληση και στο τέλος «μπατίκιασμα της εικόνας». Ο Επίτροπος φωνάζει «μπατικιάζεται η εικόνα» και οι πιστοί κάνουν προσφορά χρηματικά ποσά. Όποιος δώσει τα περισσότερα, μπατίκιασε την εικόνα και όλο το βράδυ την έχει σπίτι του. Συνήθως, την εικόνα μπατικιάζουν άνθρωποι που έχουν κάποιο τάμα αλλά και όλοι οι πιστοί. Όλο το βράδυ οι πιστοί ξενυχτούν στο σπίτι που βρίσκεται η εικόνα. Το πρωί η εικόνα ξαναμεταφέρεται στην εκκλησία, γίνεται παράκληση και όλοι οι πιστοί μαζί με τον ιερέα, κρατώντας την Παναγιά, γυρίζουν όλο το χωριό και σε κάθε σπίτι ο ιερέας προσεύχεται για τους ενοίκους. Οι νοικοκυρές υποδέχονται την Παναγία κρατώντας θυμιαστήρες και κάνοντας τον σταυρό τους. Η εικόνα ξαναμπατικιάζεται και παραμένει στο σπίτι του πιστού, μέχρι να την πάρουν οι νέοι του χωριού για να πάνε στις μάντρες. Οι νέοι του χωριού κρατώντας την εικόνα, ο καθένας με τη σειρά στον ώμο του, περνώντας από δύσβατα μονοπάτια, πηγαίνουν στις μάντρες, όπου τους περιμένουν οι βοσκοί με θυμιαστήρες για να ασπαστούν την εικόνα. Σε κάθε μάντρα οι βοσκοί δίνουν χρήματα για τη Μονή και κατσικάκια και τυρί για τους νέους. Αυτό γίνεται μέχρι να πάνε σε όλες τις μάντρες και στο τέλος της ημέρας καταλήγουν στην Μονή, όπου η εικόνα τοποθετείται στη θέση της και ακολουθεί γλέντι. Στη χάρη της, στις 8 του Σεπτέμβρη, όλο το χωριό για πολλές ημέρες ήταν στη Μονή. Το θέρος είχε τελειώσει, ο αλωνισμός και πριν 15 ημέρες οι μανάδες με τα παιδιά πηγαίναμε στο Σκιάδι. Έβλεπες ένα κομβόι από γαϊδουράκια φορτωμένα με τα απαιτούμενα να προχωρούν. Εμείς τα παιδιά, πηγαίναμε με τα πόδια και μάλιστα παραβγαίναμε ποιος θα φτάσει πρώτος. Όλοι μέναμε στη Μεσαναγρενή κέλα, ξαπλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο. Παρακολουθούσαμε την εκκλησία, βοηθούσαμε τον παπά και κάναμε ένα σωρό δουλειές. Οι μεγαλύτεροι καθάριζαν, ετοίμαζαν τα τραπέζια και τα καθίσματα για τους προσκυνητές και έκαναν ότι μπορούσαν για να λάμπει η Μονή. Την παραμονή όλοι είχαμε και κάποιο πόστο. Όταν τέλειωνε ο χορός τις αυγές, καθίζαμε κάτω από τον πλάτανο και άρχιζε το τραγούδι, συνοδεία λύρας, που έπαιζε κάποιος Χαλκίτης. Άντρες και γυναίκες τραγουδούσαν για τη Μεγαλόχαρη. Το τραγούδι κρατούσε μέχρι να χτυπήσει η καμπάνα, για τη Θεία Λειτουργία. Το απόγευμα παίρναμε τον δρόμο της επιστροφής για το χωριό, ευχαριστημένοι αλλά και με μια υπόσχεση. Και του χρόνου. 

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΙΑΔΕΝΗΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ,ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙΣ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

 

                                                               

Ιερά Μονή Παναγιάς Σκιαδενής

Στους πρόποδες του βουνού Σκιάδι βρίσκεται η Μονή της Παναγιάς Σκιαδενής. Οφείλει το όνομά της στο Σκιάδιο (σκιερό μέρος) .Κατά άλλους στη σκιά ενός μεγάλου σύννεφου ή αν κοιτάξει κανείς από το Μονόλιθο μοιάζει με σκιάδιον, καπέλο.

Στη θέση που βρίσκεται ο ναός υπήρχε αρχαιοελληνικό ιερό της Αρτέμιδος. Στα 1200μ.Χ. οικοδομήθηκε βυζαντινός ναός. Αγιογραφήθηκε το ΙΗ΄ αιώνα και η επέκτασή του ολοκληρώθηκε περί το 1861.

Σύμφωνα με την παράδοση κατά τον ΙΑ΄αιώνα ασκήτευαν δύο ή τρεις μοναχοί .Βλέποντας τη νύχτα φως πήγαν και εντόπισαν την εικόνα της Παναγίας ,που εκτίμησαν ότι ιστόρησε ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Την πήραν στο Ασκηταριό αλλά το πρωί χάθηκε. Την αναζήτησαν και τη βρήκαν εκεί που είναι σήμερα κτισμένος ο ναός.

Παλαιότερη εικόνα του μοναστηριού θα πρέπει να είναι αυτή που βρίσκεται στην Αγία Τράπεζα και είναι κατασκευασμένη με μαστίχι. Η εικόνα βρίσκεται αριστερά της εισόδου. Το πρόσωπο της Παναγίας έχει ζωντανά ,εκφραστικά ,γλυκά μάτια. Στη Μονή υπάρχει ένα σπάνιο Ευαγγέλιο του 1862.Το τέμπλο είναι έργο τέχνης και το δάπεδο είναι στρωμένο με μαύρα και άσπρα βότσαλα.

Το κτιριακό συγκρότημα αποτελείται από οντάδες και κάθε χωριό έχει το δικό του οντά. Εκτός από τον τρόπο εύρεσης της εικόνας ,έχουν γίνει και άλλα θαύματα.

1) Στα χρόνια των πειρατών ένα πειρατικό πλοίο άραξε απέναντι από τον Μεσαναγρενό κάμπο και οι πειρατές πήγαν στη Μονή ,τη λεηλάτησαν, άρπαξαν το εικόνισμα και επέστρεψαν στο πλοίο τους. Το βρήκαν όμως πετρωμένο. Οι χριστιανοί το απέδωσαν σε θαύμα της Παναγιάς .Το πετρωμένο καράβι βρίσκεται εκεί ,το "πετροκάραβο" ,'οπως λένε οι Μεσαναγρενοί ,για να θυμίζει το θαύμα.

2) ΄Ενας τούρκος αγάς δεν πίστευε στα θαύματα της Παναγιάς και με την κάμα του κάρφωσε την εικόνα. Αμέσως έτρεξε αίμα και το χέρι του εκουλλάθη. Ο αγάς μετάνιωσε και ζήτησε από την Παναγία να το γιάνει και θα χαρίσει όλα τα κτήματά του γύρω από τη Μονή. ΄Ετσι και έγινε.

3) Η παράδοση λέει πως ΄ενας αγριόχοιρος κατέστρεφε τα χτήματα του χιλιομοδιού. Η Παναγιά τον πέτρωσε και τον πέταξε σε ένα βράχο  .Ο βράχος αυτός ονομάζεται "μαντήλα".

Σήμερα διοικείται από την Ιερά Μητρόπολη Ρόδου ,χωρίς τη συμμετοχή λαϊκών.

΄Εχει ανακηρυχθεί πολιούχος του Δήμου Νότιας Ρόδου και κάθε χρόνο γιορτάζεται η χάρη της με μεγαλοπρέπεια.

Συνηθίζεται η θαυματουργή εικόνα να λιτανεύεται από χωριό σε χωριό κατά την περίοδο της Σαρακοστής. Την Κυριακή του Αγίου Θωμά ,οι Μεσαναγρενοί τη φέρνουν από τη Λαχανιά στο πανηγύρι και από έκεί στο χωριό. Παραμένει στο Μεσαναγρό και την επομένη μέρα ,Δευτέρα, πηγαίνει στη Μονή. Από χωριό σε χωριό οι πιστοί τη μεταφέρουν πεζοί και είναι μεγάλη τιμή να συμμετέχεις στην πορεία.

Γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου .Χιλιάδες πιστοί από όλο το νησί της Ρόδου έρχονται να προσκυνήσουν και να ζητήσουν τη βοήθειά της.

ΟΝΟΜΑΤΟΘΕΣΙΑ

                                                                       

                                                  

                                                                     ΟΝΟΜΑΤΟΘΕΣΙΑ

Τα ονόματα που δίνονταν στον Μεσαναγρό στους χωριανούς, ήταν συνήθως συνηθισμένα. Υπήρχε το έθιμο, εάν το πρώτο παιδί ήταν αρσενικό, να του δίνεται το όνομα του παππού από το σόι του πατέρα, για να διατηρείται η παράδοση και να μη «χάνεται το όνομα». Εάν ήταν κορίτσι, του δινόταν το όνομα της γιαγιάς από το σόι της μητέρας. Συνήθως, οι οικογένειες τότε έκαναν πολλά παιδιά και αφού εξαντλούνταν τα ονόματα από το σόι, χρησιμοποιούσαν ονόματα Αγίων, ακόμη και αρχαία. Εάν ένα παιδί γεννιόταν την ημέρα μεγάλης γιορτής, της Παναγιάς ή Αγίων, συνήθως έπαιρνε και το όνομα τους. Ο συγχωρεμένος ο παππούς μου, πολύτεκνος και λάτρης των Αρχαίων, ονομάτισε τα τρία του αγόρια, Σόλωνα, Πλάτωνα και Αρχιμήδη. Οι περισσότεροι κάτοικοι είχαν και τα παρατσούκλια τους, με τα οποία τους αναγνώριζαν καλύτερα και πιο εύκολα. Καφεκής, λυριστής, χοντρός… Επίσης, οι γυναίκες έπαιρναν το όνομα του άντρα τους. Η Λυριστίαινα, η Παπαδιά, η Καφεκίαινα, όταν ο σύζυγος ήταν πιο ισχυρός. Συνέβαινε, αρκετές φορές, η γυναίκα να είναι πιο ισχυρή από τον άντρα και τότε έλεγαν, ο Μιχάλης της Μαρίας, ο Γιάννης της Άννας. Πολλοί έπαιρναν το όνομα από τον τόπο καταγωγής τους, π.χ. ο Λαχανιάτης, ο Κατταβενός κ.λπ. Ακόμα και σήμερα συνεχίζεται το έθιμο αυτό. Τα παρατσούκλια Σε κάθε κλειστή κοινωνία οι κάτοικοι είχαν το παρατσούκλι τους. Το παρατσούκλι προσκολλάται από αναγκαιότητα, για να ξεχωρίσουν άτομα που έχουν το ίδιο όνομα. Τα παρατσούκλια είναι προσωπικά, αλλά πολλές φορές περνάγανε και στους απογόνους. Τα παρατσούκλια διακρίνονται με βάση τον τόπο καταγωγής, τον τόπο προέλευση, την εμφάνιση του ατόμου, τις ιδιορρυθμίες, τις συνήθειες ή τις πράξεις του, την εργασία του κ.ά. Και στον Μεσαναγρό είχαμε τα παρατσούκλια μας. Θα σας αναφέρουμε όσα θυμόμαστε:   Σουμαράς……………………..αυτός που έφτιαχνε σαμάρια Μουξής …………………το όνομα του σαμαρά            Νταγκλαράς…………………. ψηλός Ταγκί………………………….μικρό ξύλο από το παιχνίδι τάγκα                   Καφεκής………………………καφετζής          Μπόσης……………………….αφεντικό Γιωργαράς…………………….από το Γιώργης          Κοντοπίθαρος………………....κοντός άνθρωπος          Πουρνόβας……………………λέξη από Μικρά Ασία       Συμιακός……………………...ο καταγόμενος από Σύμη              Ζουμής……………………… ο άνθρωπος που δεν έτρωγε κρέας αλλά έπινε μόνο το ζουμί του            Χοντρός…………………….. ο παχύς              Πρόσφυγας…………………. ο άνθρωπος που ήρθε από αλλού                 Γύφτος……………………… ο βρώμικος            Φτάρας……………………… ο άνθρωπος με μεγάλα αυτιά Παρλαπίπας………………… αυτός πού μιλά πολύ            Σαπάτας…………………….. ο άμυαλος             Βαζάνας …………………….. από το βαζάνι (μελιτζάνα)           Κολοκύθας………………….. από την κολοκυθιά         Τ            σακίρης……………………. τσακίρικα μάτια          Κοντόγιαννος………………. ο κοντός Γιάννης           Κέλης………………………. ο φαλακρός Κόπανος……………………. ο κακός