Κυριακή 27 Ιουνίου 2021

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ , Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΘΕΡΙΣΜΟΥ

                                                               



Το καλοκαίρι ήταν η εποχή του θερισμού. ¨Ολη η οικογένεια ήταν στα χωράφια. Για 2 μήνες το χωριό άδειαζε και όλοι κοιμόντουσαν στα χωράφια. « Θέρρος ,τρύγος ,πόλεμος» ,έλεγαν.

Το κυριότερο εργαλείο ήταν το δρεπάνι. Με αυτό θέριζαν ,όλη την ημέρα. Τα στάχια τα έκαναν γομάρια και τα έδεναν με λύες που έκοβαν οι άντρες χρησιμοποιώντας κλαδευτήρια .Τα γομάρια φορτώνονταν στα ζώα και μεταφέρονταν στα αλώνια.

Το αλώνισμα γινόταν με τα ζώα, μέρες ατέλειωτες. Ακολουθούσε το ξεχύρισμα, χωρισμός σιταριού από τα άχυρα .Με το θρηνί ή φτυάρια σήκωναν ψηλά το μίγμα ,άχυρα ,στάρι και με τη βοήθεια του αέρα ,το μίγμα ξεχώριζε. Ακολουθούσε η μεταφορά του σιταριού στο σπίτι και η τοποθέτησή του στις πάγκες. Τα άχυρα μεταφέρονταν στον αχυρώνα και ήταν η τροφή των ζώων τον χειμώνα.

Η ίδια διαδικασία ακολουθούνταν και για τις φακές, λαθούρι και άλλα ψυχανθή.

                                                                           


 

Πέρα από όλα αυτά υπήρχαν και άλλα εργαλεία, που είτε τα έφτιαχναν μόνοι τους ή τα αγόραζαν. Ο κρίκελος ,ένα σιδερένιο εργαλείο που το χρησιμοποιούσαν για να δέσουν τα ζώα στα χωράφια . Στην μια άκρη ήταν μυτερός, γιατί έπρεπε να μπει βαθιά στη γη και από την άλλη είχε μια κεφαλή ,που από εκεί περνούσε η σαούλα ,σχοινί για να δεθεί. Τα αλέτρια ήταν ξύλινα και χρειαζόταν μεγάλη μαστοριά ,τόσο στην επιλογή του ξύλου ,τόσο και στο φτιάξιμο. Το κλαδευτήρι ,οι ψαλίδες ,το λισγάρι , η λίμα ,το σκεπάρνι ,ήταν εργαλεία χρήσιμα .


Παρασκευή 25 Ιουνίου 2021

ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ,ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΝΟΥΝ ΣΥΓΚΡΙΣΗ......ΤΟΥ ΤΟΤΕ ΜΕ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ....

 

                                                                         


ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΣΤΙΓΜΕΣ

         Κάθε πρωί στις 8 και το απόγευμα στις 2.30 , χτυπούσε η καμπάνα του σχολείου. Χτυπούσε 3 φορές όσες και οι συλλαβές της λέξης σχολείο. Βάζαμε την πάνινη τσάντα στον ώμο και τρέχαμε για το σχολείο. Τότε είχαμε πρωί και απόγευμα. Κάθε Τετάρτη απόγευμα, γινόταν ο καθιερωμένος περίπατος. Στις μικρές τάξεις είχαμε μια δασκάλα και στις μεγαλύτερες το δάσκαλο. ΄ Ομορφα χρόνια αλλά και σκληρά. Βιβλία δεν είχαμε , τα αγοράζαμε βλέπετε και έπρεπε να έχουμε τα αυτιά μας ανοιχτά ,για να ακούμε το δάσκαλο και να μαθαίνουμε τα προφορικά εκείνη τη στιγμή. Αλίμονο σε αυτόν που δεν ήξερε μάθημα. Κάποια παιδιά που είχαν βιβλία ,μας καλούσαν σπίτια τους ,για να διαβάσουμε παρέες παρέες. Μαζευόμοσταν λοιπόν σε κάποιο σπίτι , καθισμένοι στο σοφά, στη μέση η λάμπα πετρελαίου ,τα βιβλία ,τα τετράδια πάνω στο σοφρά και προσπαθούσαμε να μάθουμε το μάθημα. Διάβαζε ένας και οι άλλοι άκουγαν . Φαντάζεστε τι γινόταν.

             Στο σχολείο έπρεπε να είμαστε προσεκτικοί και να μην κάνουμε αταξίες . Μαθαίναμε να είμαστε ευγενικοί, πρόθυμοι, τακτικοί και υπάκουοι. Οι τιμωρίες και η νηστεία έδιναν και έπαιρναν. Παρ΄όλα αυτά υπήρχαν και οι ατίθασοι , που πολλές φορές εξ αιτίας τους ,την πληρώναμε όλοι. Λίγο πολύ όλοι κάτι κάναμε. Τις Κυριακές ο εκκλησιασμός ήταν υποχρεωτικός . Ο Δάσκαλος όριζε ποιος θα πει το Πιστεύω, τον Απόστολο και το Πάτερ ημών. Τα ξέραμε απόξω και ανακατωτά. Κανένας δεν απουσίαζε. Τη Δευτέρα πρωί όσοι έλειπαν ή ήταν άτακτοι ,έβγαιναν στη σέντρα. . Σε ποιον να διαμαρτυρηθείς. Στους γονείς σου.. Κάτι έκανες και σε τιμώρησε ο δάσκαλος και έπαιρνες και άλλη τιμωρία.

         Γράφαμε με μελάνι, με τον κοντυλοφόρο. Είχαμε το μελανοδοχείο , το στυπόχαρτο και προσπαθούσαμε να γράφουμε όμορφα και καθαρά. Κάποια μέρα ένα παιδάκι έφερε στο σχολείο ένα κόκκινο στυλό, που του τον έστειλε ο θείος του από την Αυστραλία. Μείναμε να κοιτάζουμε πως γράφει τούτος. Δε βουτούσε μελάνι . Τα είχε όλα. Τον παρακαλούσαμε να μας δώσει να γράψουμε και εμείς ,αλλά αυτός έδινε μόνο στους κολλητούς του. Είπαμε μόλις τον αφήσει στη τσάντα ,να του τον κλέψουμε. Μέχρι εκεί ξεπέσαμε.. Πονηρός αυτός τον κρατούσε πάντα στα χέρια του ή στις τσέπες του. Όπως όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν ,έτσι έγινε και με τo στυλό. Μια μέρα εκεί που έγραφε μέσα στην τάξη ο στυλός τελείωσε . Δεν έγραφε. Το τι κλάμα έριξε ,δε λέγεται . Το τι χαρά νιώσαμε οι άλλοι δε περιγράφεται. Παιδικές κακίες βλέπετε.






Τρίτη 22 Ιουνίου 2021

Η ΠΑΙΔΕΙΑ

                                                               




Οι διάφοροι κατακτητές ,που πέρασαν από τη Ρόδο ,παραμέλησαν την παιδεία ή δεν ενδιαφέρθηκαν . Οι Ιππότες δεν φρόντισαν την εκπαίδευση ,γιατί ήταν απασχολημένοι στην κατασκευή οχυρωματικών έργων.

Επί Τουρκοκρατίας δεν υπάρχουν στοιχεία για την εκπαίδευση. Γεγονός είναι , απ΄ ότι έλεγαν οι παλιοί Μεσαναγρενοί . τα γράμματα εδιδάσκονταν από τους παπάδες και μοναχούς και περισσότερο τα παιδιά εμάθαιναν τα σχετικά με την εκκλησία , Απόστολο, Πιστεύω, Πάτερ ημών ,ψαλμούς, πράγματα που συνεχίστηκαν και σε μας στα παιδικά μας χρόνια.

Πρώτος ο μητροπολίτης Γερμανός ( 1876- 1888 ) ίδρυσε σχολεία στα χωριά. Κτήρια δεν υπήρχαν και χρησιμοποιήθηκαν σπίτια , εκκλησιές και μοναστήρια. Χρησιμοποιούσαν την « αλληλοδιδακτική μέθοδο » , δηλαδή οι μεγαλύτεροι μαθητές δίδασκαν και βοηθούσαν τους μικρότερους στη Γραφή και Ανάγνωση. Υπήρχαν ποινές ,για τους μαθητές , ανάλογα με τα παραπτώματα. Το ξύλο ήταν ένα είδος τιμωρίας.

¨Όλα τα παιδιά δε φοιτούσαν στο σχολείο και ιδίως τα κορίτσια. Κάθε μαθητής έφερνε στο σχολείο ξύλα , ψωμί για τον δάσκαλο και διάφορα άλλα πράγματα.

Οι δάσκαλοι διορίζονταν από την Κοινότητα , για ορισμένο χρονικό διάστημα. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς οι μαθητές εξετάζονταν από Επιτροπή της Κοινότητας και της Εκκλησίας , για να δουν αν οι μαθητές κατείχαν την ύλη. Το έτος 1908-1909 αναφέρονται τα αποτελέσματα της εξετάσεις των μαθητών . Για τον Μεσαναγρό αναφέρεται « Αποτελέσματα ευάρεστα » .

Οι δάσκαλοι έχαιραν εκτίμησης από τους χωριανούς , συμμετείχαν στην κοινωνική ζωή , είχαν πρωτεύοντα ρόλο στο « γίγνεσθαι του χωριού» και σύντασσαν τα προικοσύμφωνα και όλα τα έγγραφα της εποχής.

Τα σχολεία λειτουργούσαν πρωί και απόγευμα και τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο ακούοντας το χτύπημα της καμπάνας τρεις φορές (σχο-λεί-ο). Το 1926 εισάγεται στα σχολεία η ιταλική γλώσσα . Το 1936 ο Ντεβέκι έκλεισε όλα τα σχολεία και αυτά που λειτούργησαν τα παιδιά έπρεπε να μιλούν την Ιταλική. ¨Οσοι δάσκαλοι δεν αποδέχτηκαν αυτόν τον θεσμό ,απολύονταν.

Φορέας αντίδρασης ,κατά των ιταλών η Εκκλησία . Ίδρυσε τα κατηχητικά σχολεία , τα οποία λειτούργησαν ως «Κρυφά Σχολειά». Οι μαθητές διδάσκονταν κρυφά την Ελληνική και έτσι η γλώσσα μας κρατήθηκε ζωντανή.


Πέμπτη 17 Ιουνίου 2021

ΗΛΙΑ ΞΥΝΤΑΣ ,Ο ΛΟΧΑΓΟΣ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ,ΠΟΥ ΕΠΕΣΕ ΜΑΧΟΜΕΝΟΣ ΣΤΗ ΓΑΛΛΙΑ ΤΟ 1944 ,ΠΟΛΕΜΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ,ΣΤΙΣ 16 ΙΟΥΝΙΟΥ ΤΟΥ 1944 ,ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ ΤΟΥ

 


                                               





Μπορεί να είμαστε μικρό χωριό, αλλά οι καταγόμενοι από το Μεσανα­γρό, πολλές φορές έχουν τιμήσει το όνομά του με πράξεις και έργα , που ξεπερνούν τα όρια του μικρού αλλά ξακουστού χωριού μας.

΄Ενας από τους Μεσαναγρενούς που τίμησαν το χωριό, είναι και ο ήρωας Ηλίας Ξύντας. Γεννήθηκε την 16η Ιουνίου του 1916 .. Ο Ηλίας Ξύντας έζησε στην Αμερική και αργότερα κατατάχθηκε στον Αμερικανικό στρα­τό και μάλιστα έφερε το βαθμό του Λοχαγού. Στο δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο πολεμώντας στην Ευρώπη εναντίον των Γερμανών-Ιταλών ,έπε­σε μαχόμενος στη Γαλλία την 16η Ιουνίου 1944 ,ημέρα των γενεθλίων του ,σε ηλικία 28 χρονών.

Οι Μεσαναγρενοί της Αμερικής τιμώντας την μνήμη του και την προ­σφορά του , είχαν στήσει μνημείο στην πλατεία του χωριού, μπροστά από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου ,με την παρακάτω επιγρα­φή.

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΑΛΥΤΟΝ


ΥΠΕΡ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΠΕΣΌΝΤΟΣ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ ΤΗΝ 16Η ΙΟΥΝΙΟΥ 1944 ΛΟΧΑΓΟΥ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΗΛΙΑ Κ. ΞΥ­ΝΤΑ ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΟΣ ΕΝΤΑΥΘΑ ΤΗΝ 16Η ΙΟΥΝΙΟΥ 1916 .

Η ΕΝ Β. ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΗ ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ Ο ΤΑΞΙΑΡ­ΧΗΣ ΤΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΠΛΑΚΑ ΑΝΗΡΤΗΣΙ.


Και όπως σε όλα τα πράγματα εμείς οι ΄Ελληνες λέμε θα γίνει αργότε­ρα ,έτσι και στο Μνημείο του ήρωα Ηλία Ξύντα, κάποιοι διοικούντες ,το χάλασαν για να τον κάνουν καλύτερο ή να το μεταφέρουν αλλού, το ξέχασαν και χρόνια τώρα παραμένει στο θα γίνει……… Ευτυχώς που η πλάκα με την επιγραφή βρέθηκε στο γραφείο της εκκλησίας και μια ιστορία που τιμά το χωριό σώθηκε. Συγγενείς του ήρθαν από την Αμερι­κή ,ζήτησαν να δουν το μνημείο , αλλά ………..

Είναι υποχρέωση όλων μας το μνημείο να ξαναγίνει σύντομα και ο ήρωας Ηλίας Ξύντας, να τιμηθεί όπως αξίζει να τιμούνται, οι ήρωες.



Παρασκευή 11 Ιουνίου 2021

ΜΙΛΑΤΕ ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΑ

 



                                                                             



Φαμελίτης…………………………… οικογενειάρχης

Φαούδι…………………………………ο ανήσυχος

Φάουσα……………………………… αρρώστεια

Φέλα-…………………………………..φέτα ψωμί

Φελέκι………………………………….το φελέκι σου

Φέσι……………………………………καπέλο

Φιάρουμαι……………………………...εμπιστεύομαι

Φκερώ………………………………….αδειάζω

Φλάρος…………………………………συκώτι

Φλέα……………………………………φλέβα

Φλέες…………………………………..φλέες

Φλετρό…………………………………πηγάδι

Φαρδακλός……………………………. βάτραχος

Φοράδα……………………………….. θηλυκό άλογο

Φουμαδάρος………………………….. καπνιστής

Φούνταρε…………………………….. έπεσε στον γκρεμό

Φουρκίζω…………………………….. ρίχνω ξύλα στο καμίνι

Φουρό………………………………... γυναικείο εσώρουχο

Φράγκα………………………………. λεφτά

Φουσκί………………………………. σκουλαρίκι

Φράκτης……………………………... περίφραξη

Φρόκαλο…………………………….. σκουπίδι

Φταρμίζουμαι……………………….. φταρνίζομαι

Φτενός………………………………. φθηνός, λεπτός

Φτια…………………………………. αυτιά

Φτοσδά……………………………… αυτός

Φαλοκόβω………………………….. κόβω τον ομφαλό

Φώκος………………………………. φωτιά


Δευτέρα 7 Ιουνίου 2021

ΑΡΧΙΣΑΝ ΟΙ ΓΕΩΤΡΗΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

     ¨Αρχισε η πρώτη από τις τρεις γεωτρήσεις που θα γίνουν στον Μεσαναγρό . Χρόνια τώρα το χωριό είχε προβλήματα με το νερό. Ευχόμαστε η προσπάθεια αυτή να ευωδοθεί  και να λυθεί το πρόβλημα.