Η ΠΑΙΔΕΙΑ

                                                               

Οι διάφοροι κατακτητές ,που πέρασαν από τη Ρόδο ,παραμέλησαν την παιδεία ή δεν ενδιαφέρθηκαν . Οι Ιππότες δεν φρόντισαν την εκπαίδευση ,γιατί ήταν απασχολημένοι στην κατασκευή οχυρωματικών έργων.

Επί Τουρκοκρατίας δεν υπάρχουν στοιχεία για την εκπαίδευση. Γεγονός είναι , απ΄ ότι έλεγαν οι παλιοί Μεσαναγρενοί . τα γράμματα εδιδάσκονταν από τους παπάδες και μοναχούς και περισσότερο τα παιδιά εμάθαιναν τα σχετικά με την εκκλησία , Απόστολο, Πιστεύω, Πάτερ ημών ,ψαλμούς, πράγματα που συνεχίστηκαν και σε μας στα παιδικά μας χρόνια.

Πρώτος ο μητροπολίτης Γερμανός ( 1876- 1888 ) ίδρυσε σχολεία στα χωριά. Κτήρια δεν υπήρχαν και χρησιμοποιήθηκαν σπίτια , εκκλησιές και μοναστήρια. Χρησιμοποιούσαν την « αλληλοδιδακτική μέθοδο » , δηλαδή οι μεγαλύτεροι μαθητές δίδασκαν και βοηθούσαν τους μικρότερους στη Γραφή και Ανάγνωση. Υπήρχαν ποινές ,για τους μαθητές , ανάλογα με τα παραπτώματα. Το ξύλο ήταν ένα είδος τιμωρίας.

¨Όλα τα παιδιά δε φοιτούσαν στο σχολείο και ιδίως τα κορίτσια. Κάθε μαθητής έφερνε στο σχολείο ξύλα , ψωμί για τον δάσκαλο και διάφορα άλλα πράγματα.

Οι δάσκαλοι διορίζονταν από την Κοινότητα , για ορισμένο χρονικό διάστημα. Στο τέλος της σχολικής χρονιάς οι μαθητές εξετάζονταν από Επιτροπή της Κοινότητας και της Εκκλησίας , για να δουν αν οι μαθητές κατείχαν την ύλη. Το έτος 1908-1909 αναφέρονται τα αποτελέσματα της εξετάσεις των μαθητών . Για τον Μεσαναγρό αναφέρεται « Αποτελέσματα ευάρεστα » .

Οι δάσκαλοι έχαιραν εκτίμησης από τους χωριανούς , συμμετείχαν στην κοινωνική ζωή , είχαν πρωτεύοντα ρόλο στο « γίγνεσθαι του χωριού» και σύντασσαν τα προικοσύμφωνα και όλα τα έγγραφα της εποχής.

Τα σχολεία λειτουργούσαν πρωί και απόγευμα και τα παιδιά πήγαιναν στο σχολείο ακούοντας το χτύπημα της καμπάνας τρεις φορές (σχο-λεί-ο). Το 1926 εισάγεται στα σχολεία η ιταλική γλώσσα . Το 1936 ο Ντεβέκι έκλεισε όλα τα σχολεία και αυτά που λειτούργησαν τα παιδιά έπρεπε να μιλούν την Ιταλική. ¨Οσοι δάσκαλοι δεν αποδέχτηκαν αυτόν τον θεσμό ,απολύονταν.

Φορέας αντίδρασης ,κατά των ιταλών η Εκκλησία . Ίδρυσε τα κατηχητικά σχολεία , τα οποία λειτούργησαν ως «Κρυφά Σχολειά». Οι μαθητές διδάσκονταν κρυφά την Ελληνική και έτσι η γλώσσα μας κρατήθηκε ζωντανή.