ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ . ΧΡΟΝΙΑ ΣΑΣ ΠΟΛΛΑ

 

ΚΑΛΗΜΕΡΑ Αϊ ΒΑΣΙΛΗ

Καλημέρα ΄Αϊ Βασίλη ,ούλο μάλαμα και ασήμι

Χίλια καλά στο σπίτι σας , Χίλια καλά στ΄αλώνι σας

Τα θηλυκά στη μάντρα σας, Τα αρσενικά στα σπίτια σας

Κλου κλου οι πούλες σας

Και του χρόνου.

Σας στέλνουμε τα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ,ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ , με τα λόγια που λέγαμε μικροί στο Μεσαναγρό , όταν κάναμε το ποδαρικό. Πρωί πρωί την Πρωτοχρονιά ,κρατώντας μια πέτρα ,μπαίναμε στα σπίτια , ρίχναμε την πέτρα στο δάπεδο ,λέγοντας τα παραπάνω λόγια.

Λόγια απλά ,ταπεινά ,λόγια που δείχνουν τις απαιτήσεις της εποχής εκείνης. Τι ζητούσαμε τότε ….Το μάλαμα και το ασήμι ,δηλαδή χρήματα, παραγωγή στα σιτηρά ,θηλυκά κατσίκια στη μάντρα για τους βοσκούς , για ευνόητους λόγους ,αρσενικά παιδιά, για να μπορούν να δουλέψουν στα χωράφια και κότες που να γεννούν αρκετά αυγά και πάνω από όλα υγεία.

ΚΑΛΗ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ , ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                           

Η Πρωτοχρονιά είχε κάτι το ξεχωριστό . Θέλεις η αλλαγή του χρόνου, θέλεις οι δοξασίες πως η καλή χρονιά φαινόταν από την πρώτη μέρα της , έκανε την ημέρα αυτή πιο χαρούμενη , αλλά και τους ανθρώπους πιο προσεκτικούς.

Την παραμονή, οι νοικοκυρές έφτιαχναν τη βασιλόπιτα ,ετοίμαζαν τα φαγητά και τα γλυκά και τα σπίτια έλαμπαν. Μόλις βράδιαζε, οι δάσκαλοι, η Σχολική Εφορεία και τα παιδιά ,έβγαιναν για τα κάλαντα. Τραγουδούσαν τα κάλαντα που σώζονται μέχρι σήμερα.

Εμείς οι νέοι νέα γενεά

με θάρρος και με ελπίδα

ας πούμε την πρωτοχρονιά

τη λατρευτή πατρίδα.

...................................................

Δώστε όλοι τον οβολό σας

είναι μέγας ο σκοπός

ηθικότατος εν γένει

και εκπαιδευτικός.

Επί τω νέω έτει μας

Που μόλις ανατέλλει

Ευχόμεθα στον ΄Υψιστο

Υγεία να σας στέλλει

........................................................

Δώστε όλοι τον οβολό σας

Είναι μέγας ο σκοπός

Ηθικότατος εν γένει

Και εκπαιδευτικός

………………………………………..

Χρόνια πολλά να ζήσετε

με άκρα ευτυχία

κι οι δάσκαλοι κι οι μαθητές

σας εύχονται υγεία.

......................................................

Δώστε όλοι τον οβολό σας

είναι μέγας ο σκοπός

ηθικότατος εν γένει

και εκπαιδευτικός.

...................................................

Στις 12 η ώρα όταν άλλαζε η ώρα, οι κοπέλες του χωριού πήγαιναν στη βρύση να πάρουν το καινούριο νερό με στάμνες και να το φέρουν σπίτι. ΄Οσοι είχαν όπλα πυροβολούσαν ,κτυπούσαν οι καμπάνες ,έσβηναν τα φώτα και όσοι έπαιζαν πόκα σταματούσαν ,για να πάνε στα σπίτια τους να πουν τα χρόνια πολλά και καλή χρονιά με τους δικούς τους και να ξαναγυρίσουν πάλι στο τραπέζι.

Η αυγή της Πρωτοχρονιάς ήταν ξεχωριστή για τα παιδιά, γιατί κάνοντας το ποδαρικό ,ότι χρήματα παίρνανε ήταν δικά τους. ΄Επρεπε να ξυπνήσουν νωρίς ,να εντοπίσουν τα σπίτια που θα έδιναν περισσότερα χρήματα και να έχουν γεμίσει τις τσέπες τους με πέτρες. Χτυπούσαν λοιπόν τις πόρτες και οι νοικοκυραίοι ρωτούσαν ποιος είναι. Αν σε θεωρούσαν χρουσούζη δε σου άνοιγαν και σου έλεγαν να περάσεις αργότερα, για να μπει στο σπίτι τους πρώτα αυτός που θεωρούσαν γουρλή. Αν σου άνοιγαν ,έμπαινες ,πετούσες μέσα στο σπίτι την πέτρα, λέγοντας.

Καλή μέρα ,΄Αι Βασίλη

ούλο μάλαμα κι ασήμι

χίλια καλά στο σπίτι σας

χίλια κιλά στα αλώνι σας

τα θηλυκά στη μάντρα σας

τα αρσενικά στα σπίτια σας

κλου κλου οι πούλες σας

και του χρόνου.

Στο τέλος σε φίλευαν δίνοντας σου γλυκά και χρήματα.

΄Οταν χτυπούσε η καμπάνα , όλο το χωριό μαζεύονταν στη εκκλησία, γίνονταν δοξολογία και το μεσημέρι μετά το πλούσιο τραπέζι , έκοβαν τη βασιλόπιτα. Την έκοβε ο πατέρας, τη σταύρωνε και έδινε στον καθένα το κομμάτι του. Πρώτα στο Χριστό, στην Παναγία, στον ΄Αγιο Βασίλη , στο σπίτι και με τη σειρά σε ΄ολα τα μέλη της οικογένειας.

Το βράδυ πήγαιναν σε όσους γιόρταζαν να τους ευχηθούν , έπιναν , τραγουδούσαν και όλοι πήγαιναν στο χοραστάσι για να χορέψουν. Οι χοροί έδιναν και έπαιρναν μέχρι το πρωί.

Καλή χρονιά σε όλους ,με υγεία και ευτυχία και οι παλιοί να διηγούνται όλα αυτά στους πιο νέους για να συνεχίζεται η παράδοση.

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ 2020 ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ " ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ ,Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ"

 

                                                                        

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ 2020 ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ ΜΕ ΤΙΤΛΟ¨ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ, Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΣ ΤΗΣ ΡΟΔΟΥ¨

Μετά από αρκετή δουλειά ,που χρειάστηκε αρκετό χρόνο ,έρευνα , ανεύρεση φωτογραφιών ,συ­νεντεύξεις με κατοίκους του χωριού ,κατάφερα να κυκλοφορήσει το βιβλίο μου και να δοθεί στους Μεσαναγρενούς. Στο βιβλίο θα διαβάσει κανείς την ιστορία ,ήθη,έθιμα ,ασχολί­ες κατοίκων , πολιτισμό και οτιδήποτε αφορά το χωριό.

Έχω καταφέρει μέσα από το BLOG , FACE BOOK, INSTAGRAM ,TWITTER να γνωρίσω το χωριό μας σε όλο τον κόσμο. Ιδιαίτερα η επικοινωνία μου με τους Μεσαναγρενούς του εξωτερικού είναι συγκινητική. Σε όλα τα παραπάνω μέσα δημοσιεύω όλες τις εκδηλώσεις που γίνονται στο χωριό και έτσι σε καθημερινή σχεδόν βάση ,οι Μεσαναγρενοί γνωρίζουν τα πάντα για το χωριό.

Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 2007 ,χρονιά που πήρα σύνταξη και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Το BLOG μου αυτή τη στιγμή έχει ξεπεράσει τις 400.000 επισκέψεις.

Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες χώρες με τον αριθμό επισκέψεων.

Ελλάδα………………………..309.000

Ηνωμένες Πολιτείες…………...26.600

Αυστραλία……………………..14.500

Σουηδία………………………..10.700

Γερμανία………………………..8.250

Ρωσία…………………………...6.100

Κύπρος………………………….3.470

Ουκρανία………………………..2.680

.Γαλλία…………………………..2.100

Ρουμανία………………………. .1.300

Κάτω Χώρες……………………..1.200

Ηνωμένο Βασίλειο……………….1.200

Ιρλανδία……………………………980

Πορτογαλία………………………...650

Καναδάς……………………………450

Ιαπωνία…………………………….450

Ιταλία……………………………....350

Ισπανία……………………………..350

Ακολουθούν και άλλες χώρες.

Ευχαριστώ όλους για τη συμπαράσταση και σας διαβεβαιώ ότι η προσπάθεια συνεχίζεται.

ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ -ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

                                  

                                        ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ,ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΜΕ ΥΓΕΙΑ 

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                                    

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή σαν κινηματογραφική ταινία περνούν από το μυαλό μας οι Χριστουγεννιάτικες γιορτές. Μέρες ξεχωριστές , μέρες αναμνήσεων ,μέρες ανεπα­νάληπτες.

Οι μέρες αυτές ήταν ξεχωριστές για τα παιδιά. Πώς και πώς τις περιμένανε. ΄Ενα μήνα πριν έβλεπε κανείς τις προετοιμασίες σ΄όλα τα σπίτια. ΄Ολοι βιάζονταν να τε­λειώσουν οι γεωργικές εργασίες ,ελιές, σπορά, για να απολαύσουν μετά τις γιορτές. Ακόμα και στο σχολείο οι δάσκαλοι μάθαιναν τα κάλαντα στα παιδιά ,για να είναι έτοιμα να τα ψάλλουν. Οι νοικοκυρές καθάριζαν τα σπίτια ,τα άσπριζαν και τα τζάκια είχαν την τιμητική τους. ΄Ολοι οι δρόμοι του χωριού είχαν τα περίφημα σχέδια -κύ­κλους από ασβέστη - που γίνονταν στα χαρμόσυνα γεγονότα. Το χωριό έλαμπε.

Κάθε σπίτι έσφαζε το χοίρο του και όλη η οικογένεια συμμετείχε στην ιεροτελεστία αυτή. Οι νοικοκυρές τακτοποιούσαν το κρέας ,το λίπος, έφτιαχναν τον "καβρουμά", τσιγαρισμένα μικρά κομμάτια κρέας που τα τοποθετούσαν στους πηδιακούς και από εκεί έπαιρναν για να φτιάξουν τα φαγητά τους. Βλέπετε την εποχή εκείνη δεν υπήρ­χαν ψυγεία. ¨Επαιρναν χωριστά τα " τσιρίγκια", το δέρμα του χοίρου με λίπος ,τους "κολοσαφάες",τα 'εντερα που τα γέμιζαν με ρύζι. Ετοίμαζαν γλυκά -νεράτζι , κατι­μέρια, βασιλόπιτες, φοινίκια, μελεκούνια.

Επιτέλους τα Χριστούγεννα έφταναν. Μόλις βράδιαζε οι δάσκαλοι ,τα μέλη της Σχο­λικής Εφορείας και τα παιδιά ,σπίτι σπίτι έψαλλαν τα κάλαντα,που δεν παρουσίαζαν καμιά διαφορά από τα κάλαντα της υπόλοιπης Ελλάδας. Είναι τα κλασσικά κάλαντα" Καλήν εσπέρα άρχοντες...Κάθε νοικοκύρης έδινε χρήματα ,γλυκά, γκλεούδια και όλοι εύχονταν χρόνια πολλά.

Η πόκα έδινε και έπαιρνε και όλοι έψαχναν την τύχη τους. Τα 3 ή 4 καφενεία ήταν γεμάτα από τους εραστές της πόκας. Μέχρι τις αυγές που κτυπούσε η καμπάνα της εκκλησίας ,το παιχνίδι συνεχιζόταν και πολλές φορές και μετά. Κατά τις 2 τα μεσάνυ­χτα ο καφετζής έφτιαχνε την περίφημη μακαρονάδα και όλοι οι παίχτες την απολάμ­βαναν . Την άλλη μέρα καταλάβαινες τους νικητές ή τους χαμένους από το ύφος τους.

¨Οταν η καμπάνα χτυπούσε ,όλο το χωριό πήγαινε στην εκκλησία. Κανένας δεν έλει­πε. Στο τέλος οι ευχές έδιναν και έπαιρναν. Το μεσημεριανό τραπέζι ήταν κάτι το ξε­χωριστό. ΄Ολη η οικογένεια καθισμένη γύρω του ,απολάμβανε τις λιχουδιές της μάνας. Το βράδυ όσοι γιόρταζαν ,άνοιγαν τα σπίτια τους και υποδέχονταν τους χω­ριανούς. Παρέες παρέες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και το γλέντι συνεχιζόταν μέχρι το πρωί.

Σήμερα όλα αυτά είναι μια ανάμνηση .΄Οσοι έμειναν στο χωριό και όσοι το επι­σκέπτονται τις μέρες αυτές, γιορτάζουν σύμφωνα με την εποχή ,αλλά κάποια έθιμα συνεχίζουν να τηρούνται και να αντέχουν στο χρόνο.

Καλά Χριστούγεννα ,υγεία και χρόνια πολλά σε όλους.

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΚΑΙ ΟΜΑΔΙΚΟΤΗΤΑ

 

                                                                               

                                                                      

Αλληλεγγύη και ομαδικότητα ,όπλα για μια καλύτερη κοινωνία στον Μεσαναγρό

Υπήρχαν ορισμένες εποχές του χρόνου που οι δουλειές δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν από μια μόνο οικογένεια. π.χ. κτίσιμο σπιτιών , θέρος ,σπορά ,γάμος και μάζεμα ελιών. Τότε εδημιουργείτο ένας αυτοματισμός .Ολόκληρο χωριό, αλλά και τα «σόγια» ,σαν κάποιο αόρατο χέρι επενέβαινε ,καθοδηγούσε τα πάντα και έδινε λύσεις. ΄Εβλεπες δεκάδες ανθρώπους που είχαν τελειώσει τις δικές τους δουλειές νωρίτερα, να πηγαίνουν να βοηθούν το γείτονα ,το συγχωριανό.

Στο θέρος και στη σπορά, ολόκληρες μέρες ,άλλοι με τα δρεπάνια στο χέρι ,άλλοι να κουβαλούν τα στάχυα με τα ζώα τους και άλλοι να ζευγαρίζουν για να τελειώσει και ο χωριανός που για κάποιο λόγο άργησε.

Στο κτίσιμο των σπιτιών τις Κυριακές όλοι μαζί να κουβαλούν πέτρες ,πατελιά ,τα κορφάδια και άλλοι να χτίζουν. Προκαλεί εντύπωση πώς κουβαλούσαν τα κορφάδια που έβαζαν στις στέγες των σπιτιών… Αφού έκοβαν τα κορφάδια από το δάσος που βρισκόταν σε μεγάλη απόσταση και τά άφηναν να ξεραθούν ,δύο δύο άντρες έπαιρναν στους ώμους ένα ένα κορφάδι και το κουβαλούσαν στο χωριό. ΄Ηθελε δύναμη και μεγάλες αντοχές.

Στους γάμους η συμμετοχή όλου του χωριού ήταν δεδομένη με πολλούς τρόπους. ΄Αλλοι έφερναν τα σφαχτά ,ετοίμαζαν τα μελεκούνια ,τα ψωμιά ,το στόλισμα του σπιτιού και άλλοι την ημέρα του γάμου ετοίμαζαν τα φαγητά Δεν μπορούσες να μη βοηθήσεις ,όταν ένα ολόκληρο χωριό ήταν στο πόδι .Γι αυτό και η συμμετοχή στο γλέντι ήταν καθολική.

Αξέχαστες στιγμές που έζησα στα παιδικά μου χρόνια. Στιγμές που δεν υπάρχουν σήμερα και που νοσταλγώ.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                               

Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου

Σε απόσταση 6χιλιομέτρων από το χωριό στη θέση ΄Εριντος βρίσκεται το μοναστηράκι του Αγίου Νικολάου. Κτίστηκε στα τέλη του 1960.Είναι κτισμένο στη θέση μεσαιωνικού ναού με τοιχογραφίες. Το δάπεδο καλύπτεται από λευκά μάρμαρα. Σε απόσταση λίγων μέτρων βρίσκεται αρχαίος δρόμος. Στη μια πλευρά έχει χαραχθεί η επιγραφή " ΘΕΟΥ ΧΑΡΙC" και στην άλλη η επιγραφή "ΑΡΤΟΛΟΙΜΑC". Tο μοναστηράκι λειτουργείται στη γιορτή του Αγίου στις 6 Δεκεμβρίου.

Το τέμπλο του είναι χτιστό και φέρει τις συνήθεις εικόνες έργα του Ιερομόναχου Κυρίλλου ,της νέας Σκήτης του Αγίου Ορους .

Κτίστηκε με δαπάνες των αδελφών Γεωργίου και Εμμανουήλ Παπαβασιλείου κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1960.

Κάθε χρόνο η οικογένεια Μ. Παπαβασιλείου λειτουργεί το Μοναστηράκι , τόσο στον Εσπερινό , όσο και την ημέρα της γιορτής του Αγίου. ΄Οσοι χωριανοί βρίσκονται στο χωριό ,αλλά και από την πόλη της Ρόδου θα πάνε να προσκυνήσουν τον ΄Αγιο και να ανάψουν κερί στη χάρη του.

ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                                       

Είναι πάρα πολλά τα τοπωνύμια στον Μεσαναγρό. Κάθε ένα έχει και τη δική του ιστορία ,έχει πάρει το όνομά του από το σχήμα του ,το όνομα του ιδιοκτήτη, την εθνικότητα ,τη λατρεία των αγίων και όλα μαρτυρούν τον Ελληνικό Εθνολογικό χαραχτήρα .

Εμείς θα σας παραθέσουμε κάποια από αυτά που πολλοί Μεσαναγρενοί και ιδίως οι παλιοί γνωρίζουν ,αλλά πιο πολύ για τους νεότερους, για να γνωρίσουν τη γη των προγόνων τους.

Περνούες- Τόπος πρίνων .Εκεί υπήρχαν και αρκετοί κήποι.

Μπουάς Αρσενικό ελάφι

Βούες - Χτιστές αποθήκες ,είδος πηγαδιού ,μέσα στις οποίες έβαζαν τα σιτηρά μετά το αλώνισμα και τα άφηναν στη δροσιά της νύχτας και έπειτα τα έπαιρναν στις αποθήκες των σπιτιών για να μη τα πειράζει η ψείρα.

Κάψαλα - Δάση με καμένα τα δέντρα από φωτιές.

¨Αρμενον - ¨ Υψωμα από το οποίο αγναντεύουν τα πλεούμενα.

Μακέλλα – Θύρα στάνης φτιαγμένη με κορμούς κυπαρισσιού ή πεύκου

Πίμαχο - Τόπος διεκδικούμενος

Πέντι - Δεξαμενή υδρόμυλου( μύλος για άλεσμα σιτηρών )

Ζωοπές - Τόποι για ζώα

Πεντάθυρα- Περιοχή, όπου η εκκλησία που υπήρχε ,είχε πέντε θύρες.

Κούσπες - Τόποι –ορύγματα.

Κουλουροπόταμος- Ποταμός που μοιάζει με όφι (φίδι)

Σκυλλοπνίχτης - Ποταμάκι όπου πετούσαν τους ψοφισμένους σκύλους.

ΟΙ ΜΑΝΤΡΑΤΟΡΙΣΣΕΣ

 

                                                                            

ΟΙ ΜΑΝΤΡΑΤΌΡΙΣΣΕΣ

Οι γυναίκες του Μεσαναγρού ,όπως όλες οι γυναίκες τότε μπορώ να πω ήταν ηρωίδες. Και τι δεν έκαναν .Σπίτι ,μάντρα ,γεωργία. Οι δουλειές πολλές και έπρεπε να τα προλάβουν όλα. Πολλές φορές το πρωί πήγαιναν στη μάντρα και το απόγευμα ασχολούνταν με τη γεωργία.

Την εποχή του θερισμού και της σποράς ,το ζευγάρι χωριζόταν στα δύο. Συνήθως οι άντρες πήγαιναν να σπείρουν και οι γυναίκες πήγαιναν στη μάντρα .΄Επρεπε να βάλουν τα μικρά να θηλάσουν , να αρμέξουν το γάλα και να φτιάξουν τα διάφορα προϊόντα .Τυρί, γριά, βούτυρο παστά, μυζήθρες και πρωτόαλη. Δίπλα από τη μάντρα υπήρχε ο στάβλος ,ένα πρόχειρο κτίσμα ,που εκεί γίνονταν όλα αυτά.

Η πρωτόαλη ήταν το πρώτο γάλα που έπαιρναν από την κατσίκα ,μετά τη γέννα. Το έβραζαν και το άφηναν να πήξει.

Η γριά ήταν το καϊμάκι που γινόταν στην κορφή του γάλακτος.

Το βούτυρο το έφτιαχναν ψήνοντας τη γριά.

Τα παστά ,είδος σκληρού τυριού ,τα έφτιαχναν βράζοντας το γάλα και βάζοντας πυτιά.

Η Μυζήθρα και το τυρί ήταν τα πιο συνηθισμένα . Χρησιμοποιούσαν πυτιά ,για το πήξιμο και τα τοποθετούσαν στο τυρικό, για να στεγνώσουν.

Ο αξύαλος ,ήταν ξυνισμένο γάλα ,που το χρησιμοποιούσαν για το φτιάξιμο του τραχανά.

Από όλα αυτά η μεγάλη μου αδυναμία ,ήταν τα παστά. Σε κάθε σπίτι υπήρχε κρεμασμένη η καλαμωτή που τοποθετούσαν τα διάφορα προϊόντα και τα παστά. Πόσες φορές δεν έβαζα την καρέκλα για να φτάσω και να κόψω ένα κομμάτι παστό….

΄Όλα αυτά υπήρχαν στα σπίτια των βοσκών ,που τα διατηρούσαν όλο το χρόνο ,για να ζει η οικογένεια.

Μετά από όλες αυτές τις δουλειές στη μάντρα ,η μαντρατόρισσα , κατά το μεσημέρι έφευγε καθισμένη στο γαϊδουράκι ,για να πάει να βοηθήσει στη σπορά ή στο θερισμό. Και το βράδυ γυρίζοντας σπίτι, έπρεπε να κοιτάξει και το νοικοκυριό. Να ανάψει φωτιά ,να μαγειρέψει ,να καθαρίσει . Πού καιρός για ξεκούραση….

Άλλες εποχές ,άλλα χρόνια Θαυμάζω όλες αυτές τις γιαγιάδες που έζησαν μέχρι τα βαθιά γεράματα και σκέφτομαι πώς έγινε αυτό ,μετά τα όσα είχαν περάσει. Μήπως σε κάποια από όλα αυτά κρύβεται το μυστικό της μακροζωίας……

Η ΣΠΟΡΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                         

                                                                      Η ΣΠΟΡΑ

Βδομάδες ολόκληρες ζευγάριζαν τα χωράφια με τα ζώα ,για να τα σπείρουν. Κάθε οικογένεια είχε τουλάχιστο δύο ζώα .Συνήθως ήταν γαϊδουράκια, μουλάρια ή αγελάδες. Πρωί πρωί τα ζώα φορτωμένα τη σπορά ,τα αλέτρια και πάνω στο σαμάρι οι νοικοκυραίοι, έφευγαν για τα χωράφια. Ολόκληρες περιοχές έπαιρναν ζωή από τις φωνές των γεωργών και των ζώων. ΄Εβλεπες τα ζώα κάτω από το ζύο(ζυγό) ,να σέρνουν το αλέτρι και το υνί να σχίζει τη γη και να σκεπάζει το ευλογημένο σιτάρι. Το μεσημέρι λίγη ξεκούραση και η δουλειά συνεχιζόταν ως το βράδυ.

΄Ολοι βοηθούσαν μικροί και μεγάλοι. ΄Αλλοι κουβαλούσαν τους σπόρους, άλλοι ζευγάριζαν και άλλοι βοηθούσαν τους ζευγάδες να ξεκουραστούν. Παντού ακούγονταν οι φωνές των ζευγάδων ,που παρότρυναν τα ζώα τους, Πολλές φορές η βροχή σταματούσε το σπάρσιμο ,το χώμα λάσπωνε και όλοι γινόντουσαν «πλημμάρι» ,μούσκεμα. Όταν βροντούσε από την Κάρπαθο ,σίγουρα θα έβρεχε και μάλιστα έλεγαν.

« Κάτω στην Κάρπαθο βροντά , ξεζεύλωνε βρε κερατά». Δηλαδή , βγάλε τα ζώα από το ζυγό και φεύγα για το χωριό.

Το βραδάκι ένα κομβόι από ζώα ,ανθρώπους γύρναγε στο χωριό. Λίγη κουβέντα με τους διπλανούς για τη δουλειά ,για το αύριο. ‘ Ολοι βιάζονταν να γυρίσουν σπίτι και να απολαύσουν λίγο ζεστό φαγητό και τη θαλπωρή του τζακιού . Γύρω από το τζάκι καθισμένη όλη η οικογένεια ,με τον παππού να διηγείται τα παραμύθια του και τα παιδιά να ρουφούν τα όμορφα λόγια του. Αξέχαστες εποχές…

ΤΟ ΨΗΣΙΜΟ ΤΟΥ ΨΩΜΙΟΥ

 

                                                                 

To ψήσιμο του ψωμιού

Κάθε Σάββατο η όψη του χωριού άλλαζε. ΄Ηταν η μέρα που οι γυναίκες του χωριού παρασκεύαζαν τα ψωμιά της βδομάδας. Ολόκληρη ιεροτελεστία γινόταν . Αποβραδίς ετοίμαζαν το ζυμάρι για να ανέβη. Την αυγή σηκώνονταν για να ζυμώσουν τα ψωμιά. Βλέπετε έπρεπε να τελειώσουν νωρίς, για να πάνε μετά στις αγροτικές δουλειές. Μέσα στην ξύλινη σκάφη άρχιζε το ζύμωμα. ΄Ηταν κάτι το μαγικό. Αλεύρι, ζυμάρι ,νερό, με τα μαγικά χέρια των γυναικών να πλάθονται και να γίνονται ψωμιά. Αφού τέλειωνε το πλάσιμο ,τα ψωμιά σκεπάζονταν και αν ήταν χειμώνας κοντά στο τζάκι για να ανέβουν.

Ο νοικοκύρης ή εμείς τα παιδιά έπρεπε να πάμε να κόψουμε το «σφόγγι層 ,σχίνα που θα σκέπαζαν τα ψωμιά μέσα στο φούρνο,για να μην αρπάξουν από την πύρρα. ΄Όταν πλησίαζε η ώρα και τα ψωμιά ήταν έτοιμα ,η νοικοκυρά άναβε το φούρνο. Χρησιμοποιούσε κλαδιά από σχίνα ή άλλους θάμνους. Μετά με ένα ξύλο « τον ασκάλαθρο», που στην αρχή του είχαν δεμένα σχίνα ,καθάριζαν το φούρνο για να βάλουν τα ψωμιά. ΄Όταν όλα ήταν έτοιμα κουβαλούσαμε τα ψωμιά πάνω στους σοφράδες ,για να τα φουρνίσουν. ΄Ένα ένα ψωμί το τοποθετούσαν στην « ασφουρνίστρα» ,ξύλινο κοντάρι που στην άκρη του ήταν πλατύ ,και μετά στο φούρνο. Ο φούρνος έκλεινε και όταν τα ψωμιά άρχισαν να ψήνονται , τα «αροϊνιζαν» , δηλάδή με σχίνα που βουτούσαν σε νερό αλοιφαν την όψη τους ,για να μην αρπάξουν από την πύρρα και τα σκέπαζαν με σχίνα.

Το άνοιγμα του φούρνου ήταν κάτι το καταπληκτικό. Βλέπαμε να βγαίνουν ροδοκόκκινα τα ψωμιά ,νιώθαμε τη ζεστασιά τους και μυρίζαμε την ασύγκριτη μυρουδιά τους .Η ώρα εκείνη του ξεφουρνίσματος ,ήταν η πιο όμορφη .΄Ολο το χωριό μοσχοβολούσε απ΄άκρη σ΄άκρη. Εμείς τα παιδιά είχαμε ένα λόγο παραπάνω να περιμένουμε αυτή τη στιγμή. Περιμέναμε το κουλούρι μας, μικρό ψωμί, που αν είχε και ένα αυγό στη μέση ακόμη καλύτερα. Όπως ήταν ζεστό, το τρυπούσανε με ένα λεπτό ξύλο και μας το έδιναν. Οι δρόμοι γέμιζαν από τις χαρούμενες φωνές μας ,λες και μας χάριζαν τον παράδεισο. ΄Ετσι τα ψωμιά για ολόκληρη την εβδομάδα είχαν ετοιμαστεί.

Αξέχαστες , αναπανάληπτες στιγμές , που οι σημερινοί τις διαβάζουν και τους φαίνονται παραμύθια.

ΤΟ ΜΑΖΕΜΑ ΤΩΝ ΕΛΙΩΝ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ

 

                                                                                        

TO MAZEMA ΤΩΝ ΕΛΙΩΝ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ

Μπορεί σε όλα τα προηγούμενα γεγονότα ,γάμο, κτίσιμο σπιτιών κλπ. η συμμετοχή να μην ήταν καθολική κάποτε ,για διάφορους λόγους , η συμμετοχή όμως σε θέματα εκκλησιαστικά ,έφτανε στο ανώτατο σημείο. Θέλεις ο σεβασμός στη θρησκεία ,θέλεις ο φόβος ,έφερνε το ανώτατο ποσοστό συμμετοχής. Σε κτίσιμο Μοναστηριών ,Εκκλησιών και εργασιών που αφορούσε την εκκλησία έπαιρναν μέρος ,άντρες, γυναίκες και παιδιά.

Όταν γιόρταζε ο Πολιούχος του χωριού ο Ταξιάρχης, την προηγούμενη Κυριακή μετά την εκκλησία ,χτυπούσε η καμπάνα και όλες οι γυναίκες του χωριού πήγαιναν να καθαρίσουν την εκκλησία. Ακόμα και τα παιδιά βοηθούσαν .

Εκείνο που ήταν εντυπωσιακό ήταν το μάζεμα των ελιών του Ταξιάρχη. Κάθε οικογένεια που είχε κάποιο πρόβλημα, έκανε τάμα στον Ταξιάρχη ελιές. Γι αυτό και σήμερα στους ελαιώνες ,σε κάθε χωράφι ,υπάρχει και ελιά του Ταξιάρχη. Όταν λοιπόν ερχόταν η εποχή που μάζευαν τις ελιές ,οι καθημερινές ήταν για το μάζεμα των ελιών των νοικοκυραίων και οι Κυριακές για τον Ταξιάρχη. Μόλις τέλειωνε η εκκλησία άντρες ,γυναίκες και παιδιά έφευγαν για τους ελαιώνες ,χωρισμένοι σε ομάδες από την εκκλησιαστική επιτροπή. Οι άντρες κρατούσαν τις «τέγκλες», τα ξύλα που χτυπούσαν τις ελιές, οι γυναίκες τα καλάθια και τα παιδιά οδηγούσαν τα ζώα φορτωμένα με τις ελιές στο ελαιοτριβείο. Υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός ποια ομάδα θα μαζέψει τις περισσότερες ελιές και ποια ομάδα θα χτυπούσε πρώτη την καμπάνα. Το έθιμο έλεγε ότι όποια ομάδα μαζέψει το πρώτο «γομάρι» ,φορτίο ελιές και το πάρει πρώτη στο ελαιοτριβείο ,θα χτυπούσε και την καμπάνα που ήταν δίπλα. Φαντάζεστε τον ανταγωνισμό που γινόταν και τι δικαιολογίες έβρισκαν οι ομάδες που δεν τα κατάφερναν. ..Δεν είχαν πάνω πολλές ελιές στην περιοχή που μαζεύαμε, δεν έγινα καλός χωρισμός σε ομάδες από την επιτροπή και οτιδήποτε άλλο.

Το βραδάκι κουρασμένοι αλλά πάντα με κέφι γύριζαν στο χωριό ,πειράζοντας ο ένας τον άλλο , κάνοντας τον απολογισμό της ημέρας και προσμένοντας την επόμενη Κυριακή .

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

 

                                  

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

Το 1960 ανεγέρθηκε το μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου σε απόσταση 2 χιλιο­μέτρων από το χωριό. Το δάπεδο φέρει μαρμάρινες πλάκες και τέμπλο κτιστό .Υπάρχει στέρνα με νερό «φλεσκίνα» ,όπως λένε οι Μεσαναγρενοί. Το Μονα­στήρι λειτουργείται στη χάρη του Αγίου στις 9 του Νοέμβρη. Οι Μεσαναγρενοί τι­μούν τον Άγιο και έρχονται στο χωρίο ,όταν γιορτάζει. Κτίστηκε με δαπάνες όλων των χωριανών.

ΤΟ ΤΕΜΠΛΟ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΝΙΧΑΗΛ ,ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                      

Το τέμπλο του Ταξιάρχη Μιχαήλ στον Μεσαναγρό

Ξυλόγλυπτα είναι στον ιερό Ναό του Ταξιάρχη το τέμπλο, ο δεσποτικός θρόνος και ο άμβωνας . Στο τέμπλο στηρίζονται οι συνήθεις εικόνες έργα του 1892 και τα ξυλόγλυπτα βημόθυρα. Ιδιαιτερότητα αποτελεί το γεγονός ότι στα δεξιά του τέμπλου , δίπλα στο δεξί αναλόγιο ,είναι τοποθετημένη η εικόνα του Αγίου Γεωργίου , ενώ αντίθετα , στα αριστερά η εικόνα του Ταξιάρχη Μιχαήλ , επενδυμένη με ασημένιο κουστούμι. Η τοποθέτηση της εικόνας του Αγίου Γεωργίου στη θέση αυτή έχει την εξήγησή της. Ο Ναός του Ταξιάρχη Μιχαήλ κτίστηκε το 1861 πάνω στα ερείπια μικρότερου ναού που ήταν αφιερωμένος στον ΄Αγιο Γεώργιο. Μάλιστα επειδή κανένας Μεσαναγρενός δεν χαλούσε το ναό που ήταν μισογκρεμισμένος, από φόβο, τον γκρέμισε ο ηγούμενος της Μονής Σκιάδι.

Στην Ωραία Πύλη βρίσκεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, δεξιά του η εικόνα του Χριστού, μετά η εικόνα του Ιωάννη του Προδρόμου ,ακολουθεί η εικόνα του Αγίου Νικολάου και τέλος η εικόνα του Αγίου Γεωργίου.

Αριστερά της Ωραίας Πύλης η εικόνα της Παναγίας ,μετά είναι η είσοδος στο Ιερό με εικόνα Αγγέλου, ακολουθεί η εικόνα του Αγίου Χαραλάμπου και μετά η εικόνα του Πολιούχου Ταξιάρχη Μιχαήλ.

Η εκκλησία έχει αγιογραφηθεί το 1997 με συνδρομές των Μεσαναγρενών. Κάθε οικογένεια πλήρωσε να αγιογραφηθεί μια εικόνα ,συνήθως η εικόνα που προστατεύει την οικογένειά της ή έχει το όνομα κάποιου μέλους της.

Ο ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ, ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙς 8 ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ

 

                                                                    

Η ανέγερσή του ολοκληρώθηκε το 1861. Πιθανολογείται ότι κτίστηκε πάνω στα ερείπια μικρότερου ναού του Αγίου Γεωργίου. Λέγεται ότι κανένας κάτοικος του χωριού δεν τολμούσε να χαλάσει το μικρό ναό και το έργο αυτό ανέλαβε ο ηγούμενος της Μονής Σκιάδι. Πρόσφατα έχει αγιογραφηθεί με συνδρομές των κατοίκων. Αξιόλογα είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλου που βρίσκεται η εικόνα του Αγίου Γεωργίου, ενώ αριστερά η εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Είναι ο πολιούχος του χωριού και γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου. Οι κάτοικοι όπου και αν βρίσκονται θα στείλουν το τάμα τους ή στη χάρη του θα έρθουν να προσκυνήσουν. Στα παλιά χρόνια, τα τάματα ήταν γη ή δέντρα και ιδιαίτερα ελιές. Μέχρι σήμερα κανένας δεν τολμάει να κόψει δέντρο που ανήκει στον Παραλιμιώτη, όπως λένε οι χωριανοί. Για την Εκκλησιαστική Επιτροπή Μεσαναγρού και τις δραστηριότητές της, απευθυνθήκαμε σε ένα από τα μέλη της, τον Μιχάλη Αρνίτταλη, που διετέλεσε Επίτροπος τόσο στον Ταξιάρχη, όσο και στη Μονή Σκιάδι, πάνω από είκοσι χρόνια. Να πώς ο Μιχάλης μας αφηγήθηκε τα χρόνια αυτά: «Διορίστηκα το 1993 ως Επίτροπος στο χωριό, στον Ταξιάρχη. Μαζί με τα άλλα μέλη της Επιτροπής κάναμε ένα πρόγραμμα, για να κάνουμε διάφορα έργα στο ναό. Πρώτα πρώτα φτιάξαμε τη σκεπή της Εκκλησίας που έβαζε υγρασία, επιδιορθώσαμε τα θρονιά και τοποθετήσαμε ηλεκτρικές καμπάνες στο καμπαναριό. Η εκκλησία δεν ήταν αγιογραφημένη και αποφασίσαμε να αγιογραφηθεί. Το κόστος, όμως, ήταν μεγάλο, για την εκκλησία. Γυρίσαμε σπίτι σπίτι στο χωριό, αλλά και στην πόλη της Ρόδου και πείσαμε τους Μεσαναγρενούς να αναλάβουν το κόστος μιας εικόνας. Και έτσι έγινε. Κάθε χωριανός ανέλαβε όποια εικόνα ήθελε και σε λίγο διάστημα η εκκλησία αγιογραφήθηκε. Μετά διαμορφώσαμε τον προαύλιο χώρο του ναού, τοποθετήθηκαν πλάκες όχι μόνο στην αυλή, αλλά και στο χώρο του χοροστασίου. Το χοροστάσι ανακαινίσθηκε, καθώς και το ιατρείο που βρισκόταν στον ίδιο χώρο. Στον Άγιο Θωμά προσθέσαμε τουαλέτες, αλλάξαμε την πίστα για τον χορό και φτιάξαμε μια αποθήκη, για τα τραπέζια και τις καρέκλες. Το χωριό μας έχει πολλά Μοναστήρια, 16 τον αριθμό μαζί με τις εκκλησιές και όλα αυτά χρειάζονται συντήρηση. Τα συντηρήσαμε και μέχρι σήμερα, βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Πέρα από τα έργα αυτά η Εκκλησιαστική Επιτροπή συμμετείχε στις κοινωνικές εκδηλώσεις του χωριού και μαζί με τους άλλους φορείς έδινε το παρόν. Εκτός από τη συμμετοχή μου στην Εκκλησιαστική Επιτροπή του Μεσαναγρού, ήμουν Επίτροπος και στη Μονή Σκιάδι. Επί της εποχής του μακαριστού Σπυρίδωνα έκανα τρία έτη, άλλα 4 χρόνια στην εποχή του μακαριστού Απόστολου και 8 χρόνια στην εποχή του Σεβασμιώτατου Αμφιλόχιου. Σήμερα, χαίρομαι όταν βλέπω όλα αυτά που έγιναν, αλλά χαίρομαι που το παράδειγμά μου ακολούθησε ο γιος μου Μανόλης, που είναι και αυτός Επίτροπος αρκετά χρόνια». 

ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ

 

                                                                             

                   

 ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ

     Η Νότιας Ρόδος έχει έκταση 379,1Κm2 σε σύνολο 1.385,5 Κm2 του νησιού της Ρόδου. Καταλαμβάνει το 26,2% της έκτασης του νησιού και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή  από τις10 του νησιού της Ρόδου και η μεγαλύτερη του Νομού Δωδεκανήσου, μεγαλύτερη ακόμα από τα νησιά της Κω και της Καλύμνου. Τα Δ.Δ. Απολακκιάς, Ασκληπιείου, Γενναδίου, Κατταβιάς και Λαχανιάς χαρακτηρίζονται ως πεδινά, αντιπροσωπεύουν το 60% περίπου των εκτάσεων και του πληθυσμού της Νότιας Ρόδου και συγκεντρώνουν το 80% περίπου των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Τα υπόλοιπα Δ.Δ. χαρακτηρίζονται ημιορεινά. Το μεγαλύτερο σε έκταση Δ.Δ. είναι αυτό της Κατταβιάς (97,3 Km2 ) και ακολουθούν του Μεσαναγρού (51,8 Km2 ), Ασκληπιείου (46,6 Km2 ), Βατίου (39,1 Km2 ), Γενναδίου (33,5 Km2 ), Απολλακιάς (29,1 Km2 ), Λαχανιάς (25,4 Km2 ), Αρνίθας (22,0 Km2 ), Ιστριου (18,4 Km2 ) και Προφίλιας (15,9 Km2 ). Στην μεγαλύτερη έκταση της περιοχής του Δήμου, τα απόλυτα υψόμετρα δεν 7 ξεπερνούν τα +300μ. Υψόμετρα από +300μ ως +550μ συναντώνται στον άξονα Μεσαναγρός – Αγ. Ισίδωρος (όρος Ατάβυρος), που έχει διεύθυνση σχεδόν Βορρά – Νότου.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ,ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΑΥΡΙΟ

 

                                                                         

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στην κορυφή ενός υψώματος και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων περίπου ,βρίσκεται το μοναστηράκι του Αγίου. Το τέμπλο του είναι κτιστό ,οι τοίχοι ασβεστωμένοι και πάνω τους βρίσκονται διάφορα εικονίσματα. Το μοναστηράκι λειτουργείται στη γιορ­τή του Αγίου στις 26 Οκτωβρίου.

Ανεβαίνοντας στο Μοναστήρι βλέπεις τη θάλασσα ,Καρπάθιο Πέλαγος και τα μέρη του Γενναδίου . Η θέα είναι φανταστική .Στα πόδια σου απλώνονται πολλές περιοχές του Μεσαναγρού. Αντικρίζεις το χωριό , τον Προφήτη Ηλία, τον Κάμπο , τα Λουριά, τις Αυτολές και ακόμα και σύνορα Κατταβενά. Το μάτι σου δε χορταίνει να βλέπει και να θαυμάζει τις ομορφιές που απλόχερα έχει χαρίσει η φύση.

Σήμερα όσοι βρίσκονται στο χωριό, θα πάνε στη Θεία Λειτουργία ,για να προσευ­χηθούν. Το Μοναστήρι κτίστηκε από το Νικήτα Χατζηκώστα .

ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                     

ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

Αμπέλια στον Μεσαναγρό υπήρχαν στους πρόποδες του βουνού Κουφού, απέναντι από το χωριό. Εκεί υπάρχει μια πανέμορφη κοιλάδα, όπου υπήρχαν τα αμπέλια. Κάθε οικογένεια είχε το αμπέλι της. Το αμπέλι ήταν μικρό ,αλλά έφτανε για τις ανάγκες της οικογένειας. Στα περισσότερα υπήρχαν και κάποια δέντρα και ιδιαίτερα κυδωνιές.

Ο πολλαπλασιασμός γινόταν συνήθως με καταβολάδες . Η καλλιέργεια είχε διάφορα στάδια. Φύτεμα, κλάδεμα ,σκάψιμο ,κορφολόγημα και μάζεμα του καρπού. Πέρα από τα σταφύλια που είχε η κάθε οικογένεια ,έφτιαχναν επίσης σταφίδες ,κρασί ,πετιμέζι ,μουσταλευριά ,ξύδι και ούζο. Υπήρχαν οι ληνοί, που εκεί πατούσαν τα σταφύλια και ο μούστος έμπαινε σε πιθάρια ή άλλα αγγεία για 40 ημέρες ,για να γίνει το κρασί. Το ούζο ή το κρασί το τοποθετούσαν σε ταμερζάνες και έτσι είχαν τα προϊόντα αυτά για όλο το χρόνο.

Πόσες φορές δεν πηγαίναμε στα αμπέλια …Ακόμα και οι μικροί βοηθούσαν. Θυμάμαι εμείς οι μικροί μετά το σχολείο να πηγαίνουμε, για να ξεχορτιαριάσουμε το αμπέλι και μετά να το σκάψουμε. Το κλάδεμα ήταν δουλειά των μεγάλων. Πηγαίναμε μαζί και παρακολουθούσαμε πώς κλάδευαν ,για να μάθουμε την τεχνική. Πάντα μας έλεγαν .Το αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτη……. Εμείς πετούσαμε τις κληματόβεργες και τα χόρτα.

Σήμερα τα αμπέλια αφέθηκαν στο έλεος του θεού, όπως και τόσα άλλα. Μπορεί να ήταν μικρά κομμάτια ,αλλά έθρεφαν ολόκληρες οικογένειες. Περνώντας από εκεί βλέπεις λίγα κλήματα σε πείσμα της εγκατάλειψης να ζουν , για να δείχνουν πως κάποτε εδώ υπήρχε ζωή.

ΤΑ ΚΑΝΤΡΑ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                             

Tα κάντρα στα σπίτια του Μεσαναγρού

Τα κάντρα στα σπίτια του Μεσαναγρού είναι απαραίτητα. Στόλιζαν και ομόρφυναν τα σπίτια είτε την ημέρα του γάμου είτε καθημερινά. Αποτελούνται από ένα κεντη­μένο ύφασμα και μια πανέμορφη κορνίζα. Είναι τοποθετημένα απέναντι από την εί­σοδο του σπιτιού ,πάνω από το ράφι με τα πιάτα.

Κάθε νέα του χωριού από μικρή μάθαινε να κεντά και να ετοιμάζει την προίκα της. Οι κοπέλες κεντούσαν στον ελεύθερο χρόνο τους που ήταν λίγος ,γιατί βοηθούσαν τους αγρότες γονείς τους σε όλες τις δουλειές. ΄Εβλεπες λοιπόν να κεντούν στη μάντρα ,στο χωράφι , τις καθημερινές ,τις σχόλες και ακόμα πάνω στο γαϊδουράκι ,όταν πήγαιναν για δουλειά. Κάθε κοπέλα έπρεπε να ετοιμάσει τα κεντή­ματά της ,τα κάντρα της ,τις πάντες και το σπίτι του γάμου την ημέρα εκείνη , έπρεπε να είναι ξεχωριστό. Με εντυπωσίαζαν τα σπίτια την ημέρα του γάμου, για την ομορ­φιά τους και την αλλαγή που γινόταν. ΄Ολοι οι τοίχοι του σπιτιού ήταν καλυμμένοι με κεντήματα ,κάντρα , πιάτα, πάντες .

Τα κάντρα ήταν κεντημένα με κλωστή ή κουκούλι . Πρώτα τα ζωγράφιζε κάποιος που είχε κλίση στη ζωγραφική και μετά οι κοπέλες τα κεντούσαν . Χρεια­ζόταν μεγάλη προσοχή και ταλέντο να μη ξεφύγει η κλωστή ,γιατί οι παλαιότερες ήταν αυστηρές στην κριτική. Κάθε κάντρο είναι διαφορετικό. Τα θέματα είναι παρ­μένα από τη ζωή του χωριού, το περιβάλλον , διάφορα γεγονότα ή ιστορίες. Απει­κόνιζαν ελάφια, παγώνια, λουλούδια, κοπέλες με τοπικές ενδυμασίες , αγγελούδια ,στεφάνια ,ζευγάρια νέων. Πολλές φορές στη μέση του κεντήματος τοπο­θετούσαν φωτογραφίες της οικογένειας ή πολύ προσφιλών προσώπων .

Είναι τοποθετημένα απέναντι από την είσοδο του σπιτιού, την περαχώρα. Στη μέση πάντα υπάρχει ένας μεγάλος καθρέφτης και δεξιά και αριστερά είναι τοποθετημένα τα κάντρα.

Σήμερα τα κάντρα είναι κειμήλια . Κάθε νοικοκυρά τα φυλάσσει σαν τα μάτια της. Είναι η ιστορία του χωριού ,το παρελθόν και το μέλλον του.

                                           

                                       

ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΣ ΓΙΟΚ......

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         ΚΑΤΩ ΣΤΗ ΡΟΔΟ ΣΤΟ ΡΟΔΟΝΗΣΙ

Μεσαναγρός γιοκ-
Του συνεργάτου μας κ. Α. ΒΡΟΝΤΗ(-ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΡΟΔΙΑΚΗ(8-2-1957)

Όπως για τους θαλασσινούς Τούρκους λέγουν ότι κάποτε ο καπουτάν Πασάς, ο ναύαρχος της αρμάδας ζητώντας στην Μεσόγειο τη Μάλτα έστρεψε μετά πολλάς ερεύνας στην Πόλη λέγοντας το περιώνυμον Μάλτα γιοκ, έτσι και στη Ρόδο υπάρχει το επεισόδιον: Μεσαναγρός γιοκ.

Ιδού δε πως έχει το επεισόδιον αυτό όπως μας το περιέγραψαν παλιοί χωρικοί.
Οταν οι Τούρκοι στα 1522 κατέλαβον την Ρόδον από τους Ιππότες ο πρώτος Τούρκος Διοικητής έστειλε τον αντιπρόσωπον του για να εγκαταστήση αρχές στα διάφορα χωριά και να κάμη σχετικήν έκθεσιν.
Επήρε μαζί του διαφόρους νομάρχες Σπαχήδες και αναλόγους στρατιώτες και εμοίρασε την ύπαιθρον σε μουδουρίες  (υποδιοικήσεις).

Μετά την εκτέλεσιν της αποστολής αυτής ο αντιπρόσωπος επέστρεψε στην χώραν και υπέβαλε την έκθεσίν του αυτήν ,ανέφερεν όλα τα χωρία εκτός ενός,του Μεσαναγρού που δεν μπόρεσε να το ανακαλύψη ,γιατί είναι πολύ απόκεντρον.
Ο Διοικητής διαβάζοντας την έκθεσιν λέγει στον αντιπρόσωπόν του.

- Πού είναι  ο Μεσαναγρός;
- Μεσαναγρός γιοκ, απήντησεν ο αντιπρόσωπος.
Και έτσι το χωριό Μεσαναγρός που βρισκόταν σε απόκεντρον μέρος έμεινεν έξω και οι Μεσαναγρενοί έμειναν για πολλές ημέρες μετά την κατάκτησιν ελεύθεροι και εδόξαζαν τον θεόν να τυφλώση για πάντα τους Τούρκους και να μη τους ανακαλύψουν μαθαίνοντας τις πιέσεις και τα δεινοπαθήματα που υφίσταντο από τους γενιτσάρους και τους άλλους στρατιωτικούς της Τουρκικής κατοχής.
ΑΝΑΣΤ. ΒΡΟΝΤΗΣ

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ -ΚΟΥΛΟΥΡΙΑ

 

                                                               

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ-ΚΟΥΛΟΥΡΙΑ -5-

Η κουλουρία είναι το πιο διαδεδομένο φαγητό στο Μεσαναγρό. Είναι το φαγητό που μαγειρεύεται με τέχνη και σε πολλές εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου ,οι καλεσμένοι έχουν απολαύσει την κουλουρία και όταν έρχονται στο χωριό την αποζητούν.

ΣΥΝΤΑΓΗ -ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΙΖΗΜΟΛΑ

Βάζουμε κρέας ,μοσχάρι, κατσίκι , χοιρινό ή κοτόπουλο ,ότι προτιμά ο καθένας ,στη κατσαρόλα και το βράζουμε. Ρίχνουμε σάλτα ή ντομάτα φρέσκια, λάδι ,νερό αλάτι και συγχρόνως παίρνουμε το αλεύρι ,το ζυμώνουμε με νερό ,το πλάθουμε και μετά το κόβουμε ,όπως τα μακαρόνια. Όταν το κρέας ψηθεί ,ρίχνουμε στην κατσαρόλα την κουλουρία μέχρι να ψηθεί .

Μετά παίρνουμε κρεμύδι ψιλοκομμένο .το βάζουμε στο τηγάνι και το τσικνίζουμε με λίγο λάδι και γίνεται η τσίκνα. Μόλις γεμίσουμε τα πιάτα ,σε κάθε πιάτο βάζουμε το κρέας και τη τσίκνα και η κουλουρία μας είναι έτοιμη .

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ

ΜΙΧΑΛΗΣ (ΧΙΑΛΗΣ) ΓΚΙΟΚΑΣ , Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΟΣ

 

ΜΙΧΑΛΗΣ (ΧΙΑΛΗΣ ) ΓΚΙΟΚΑΣ ,Ο ΜΕΣΑΝΑΓΡΕΝΟΣ ΑΥΣΤΡΑΛΟΣ ΠΟΥ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΘΕ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΖΕΙ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

                                                                

Αρκετές φορές έχουμε μιλήσει για Μεσαναγρενούς που ζουν στην Αυστραλία και κάθε χρόνο έρχονται στο χωριό που μεγάλωσαν ,για να μείνουν αρκετό διάστημα. Ένας από τους Αυστραλούς Μεσαναγρενούς ,είναι ένας φίλος από τα παλιά ,ο Χιάλης.

Με το Μιχάλη ζήσαμε τα παιδικά μας χρόνια στον Μεσαναγρό. Μαζί παίζαμε , πηγαίναμε σχολείο και κάναμε ό,τι κάνουν τα παιδιά στην ηλικία αυτή. Οι δρόμοι μας χώρισαν, όταν έφυγε στην Αυστραλία και εγώ στην πόλη της Ρόδου για το γυμνάσιο.

Πέρασαν χρόνια μάθαινα νέα του ,όπως και όλων των Μεσαναγρενών ,που ζούσαν στην Αυστραλία. Οι περισσότεροι στην ξένη αυτή χώρα πρόκοψαν ,έκαναν οικογένεια και άρχισαν σιγά σιγά να έρχονται στο χωριό ,ιδίως τα καλοκαίρια , να φτιάχνουν τα σπίτια τους και να μένουν κάποιο διάστημα. Κάποιοι όμως έρχονται σχεδόν κάθε χρόνο και μένουν ένα τρίμηνο. ΄Ενας από αυτούς είναι και ο φίλος Μιχάλης.

Ο Μιχάλης έφτιαξε το σπίτι του, έχει το αυτοκίνητό του και τη γουρούνα του και επισκέπτεται όλες τις περιοχές του χωριού ,που του θυμίζουν τα παιδικά του χρόνια. Οι χωριανοί τον αγαπούν και συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις του χωριού. Χαίρομαι όταν τα Σαββατοκύριακα πάω στο χωριό , να κουβεντιάζουμε ,να μαθαίνω νέα των χωριανών που είναι στην Αυστραλία και να μας διηγείται τη ζωή στην χώρα αυτή.

Σε λίγες μέρες ο Μιχάλης θα ξαναφύγει για Αυστραλία ,αφού εκεί είναι η οικογένειά του , αλλά φεύγει με μια υπσχεση .Του χρόνου θα είμαι και πάλι εδώ.

Εμείς του ευχόμαστε καλό ταξίδι και το καλοκαίρι θα τον περιμένουμε στον Μεσαναγρό.