ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ

 

                                                                             

                   

 ΝΟΤΙΑ ΡΟΔΟΣ

     Η Νότιας Ρόδος έχει έκταση 379,1Κm2 σε σύνολο 1.385,5 Κm2 του νησιού της Ρόδου. Καταλαμβάνει το 26,2% της έκτασης του νησιού και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση περιοχή  από τις10 του νησιού της Ρόδου και η μεγαλύτερη του Νομού Δωδεκανήσου, μεγαλύτερη ακόμα από τα νησιά της Κω και της Καλύμνου. Τα Δ.Δ. Απολακκιάς, Ασκληπιείου, Γενναδίου, Κατταβιάς και Λαχανιάς χαρακτηρίζονται ως πεδινά, αντιπροσωπεύουν το 60% περίπου των εκτάσεων και του πληθυσμού της Νότιας Ρόδου και συγκεντρώνουν το 80% περίπου των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Τα υπόλοιπα Δ.Δ. χαρακτηρίζονται ημιορεινά. Το μεγαλύτερο σε έκταση Δ.Δ. είναι αυτό της Κατταβιάς (97,3 Km2 ) και ακολουθούν του Μεσαναγρού (51,8 Km2 ), Ασκληπιείου (46,6 Km2 ), Βατίου (39,1 Km2 ), Γενναδίου (33,5 Km2 ), Απολλακιάς (29,1 Km2 ), Λαχανιάς (25,4 Km2 ), Αρνίθας (22,0 Km2 ), Ιστριου (18,4 Km2 ) και Προφίλιας (15,9 Km2 ). Στην μεγαλύτερη έκταση της περιοχής του Δήμου, τα απόλυτα υψόμετρα δεν 7 ξεπερνούν τα +300μ. Υψόμετρα από +300μ ως +550μ συναντώνται στον άξονα Μεσαναγρός – Αγ. Ισίδωρος (όρος Ατάβυρος), που έχει διεύθυνση σχεδόν Βορρά – Νότου.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ,ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΑΥΡΙΟ

 

                                                                         

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στην κορυφή ενός υψώματος και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων περίπου ,βρίσκεται το μοναστηράκι του Αγίου. Το τέμπλο του είναι κτιστό ,οι τοίχοι ασβεστωμένοι και πάνω τους βρίσκονται διάφορα εικονίσματα. Το μοναστηράκι λειτουργείται στη γιορ­τή του Αγίου στις 26 Οκτωβρίου.

Ανεβαίνοντας στο Μοναστήρι βλέπεις τη θάλασσα ,Καρπάθιο Πέλαγος και τα μέρη του Γενναδίου . Η θέα είναι φανταστική .Στα πόδια σου απλώνονται πολλές περιοχές του Μεσαναγρού. Αντικρίζεις το χωριό , τον Προφήτη Ηλία, τον Κάμπο , τα Λουριά, τις Αυτολές και ακόμα και σύνορα Κατταβενά. Το μάτι σου δε χορταίνει να βλέπει και να θαυμάζει τις ομορφιές που απλόχερα έχει χαρίσει η φύση.

Σήμερα όσοι βρίσκονται στο χωριό, θα πάνε στη Θεία Λειτουργία ,για να προσευ­χηθούν. Το Μοναστήρι κτίστηκε από το Νικήτα Χατζηκώστα .

ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                     

ΤΑ ΑΜΠΕΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

Αμπέλια στον Μεσαναγρό υπήρχαν στους πρόποδες του βουνού Κουφού, απέναντι από το χωριό. Εκεί υπάρχει μια πανέμορφη κοιλάδα, όπου υπήρχαν τα αμπέλια. Κάθε οικογένεια είχε το αμπέλι της. Το αμπέλι ήταν μικρό ,αλλά έφτανε για τις ανάγκες της οικογένειας. Στα περισσότερα υπήρχαν και κάποια δέντρα και ιδιαίτερα κυδωνιές.

Ο πολλαπλασιασμός γινόταν συνήθως με καταβολάδες . Η καλλιέργεια είχε διάφορα στάδια. Φύτεμα, κλάδεμα ,σκάψιμο ,κορφολόγημα και μάζεμα του καρπού. Πέρα από τα σταφύλια που είχε η κάθε οικογένεια ,έφτιαχναν επίσης σταφίδες ,κρασί ,πετιμέζι ,μουσταλευριά ,ξύδι και ούζο. Υπήρχαν οι ληνοί, που εκεί πατούσαν τα σταφύλια και ο μούστος έμπαινε σε πιθάρια ή άλλα αγγεία για 40 ημέρες ,για να γίνει το κρασί. Το ούζο ή το κρασί το τοποθετούσαν σε ταμερζάνες και έτσι είχαν τα προϊόντα αυτά για όλο το χρόνο.

Πόσες φορές δεν πηγαίναμε στα αμπέλια …Ακόμα και οι μικροί βοηθούσαν. Θυμάμαι εμείς οι μικροί μετά το σχολείο να πηγαίνουμε, για να ξεχορτιαριάσουμε το αμπέλι και μετά να το σκάψουμε. Το κλάδεμα ήταν δουλειά των μεγάλων. Πηγαίναμε μαζί και παρακολουθούσαμε πώς κλάδευαν ,για να μάθουμε την τεχνική. Πάντα μας έλεγαν .Το αμπέλι θέλει αμπελουργό και το καράβι ναύτη……. Εμείς πετούσαμε τις κληματόβεργες και τα χόρτα.

Σήμερα τα αμπέλια αφέθηκαν στο έλεος του θεού, όπως και τόσα άλλα. Μπορεί να ήταν μικρά κομμάτια ,αλλά έθρεφαν ολόκληρες οικογένειες. Περνώντας από εκεί βλέπεις λίγα κλήματα σε πείσμα της εγκατάλειψης να ζουν , για να δείχνουν πως κάποτε εδώ υπήρχε ζωή.

ΤΑ ΚΑΝΤΡΑ ΣΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                             

Tα κάντρα στα σπίτια του Μεσαναγρού

Τα κάντρα στα σπίτια του Μεσαναγρού είναι απαραίτητα. Στόλιζαν και ομόρφυναν τα σπίτια είτε την ημέρα του γάμου είτε καθημερινά. Αποτελούνται από ένα κεντη­μένο ύφασμα και μια πανέμορφη κορνίζα. Είναι τοποθετημένα απέναντι από την εί­σοδο του σπιτιού ,πάνω από το ράφι με τα πιάτα.

Κάθε νέα του χωριού από μικρή μάθαινε να κεντά και να ετοιμάζει την προίκα της. Οι κοπέλες κεντούσαν στον ελεύθερο χρόνο τους που ήταν λίγος ,γιατί βοηθούσαν τους αγρότες γονείς τους σε όλες τις δουλειές. ΄Εβλεπες λοιπόν να κεντούν στη μάντρα ,στο χωράφι , τις καθημερινές ,τις σχόλες και ακόμα πάνω στο γαϊδουράκι ,όταν πήγαιναν για δουλειά. Κάθε κοπέλα έπρεπε να ετοιμάσει τα κεντή­ματά της ,τα κάντρα της ,τις πάντες και το σπίτι του γάμου την ημέρα εκείνη , έπρεπε να είναι ξεχωριστό. Με εντυπωσίαζαν τα σπίτια την ημέρα του γάμου, για την ομορ­φιά τους και την αλλαγή που γινόταν. ΄Ολοι οι τοίχοι του σπιτιού ήταν καλυμμένοι με κεντήματα ,κάντρα , πιάτα, πάντες .

Τα κάντρα ήταν κεντημένα με κλωστή ή κουκούλι . Πρώτα τα ζωγράφιζε κάποιος που είχε κλίση στη ζωγραφική και μετά οι κοπέλες τα κεντούσαν . Χρεια­ζόταν μεγάλη προσοχή και ταλέντο να μη ξεφύγει η κλωστή ,γιατί οι παλαιότερες ήταν αυστηρές στην κριτική. Κάθε κάντρο είναι διαφορετικό. Τα θέματα είναι παρ­μένα από τη ζωή του χωριού, το περιβάλλον , διάφορα γεγονότα ή ιστορίες. Απει­κόνιζαν ελάφια, παγώνια, λουλούδια, κοπέλες με τοπικές ενδυμασίες , αγγελούδια ,στεφάνια ,ζευγάρια νέων. Πολλές φορές στη μέση του κεντήματος τοπο­θετούσαν φωτογραφίες της οικογένειας ή πολύ προσφιλών προσώπων .

Είναι τοποθετημένα απέναντι από την είσοδο του σπιτιού, την περαχώρα. Στη μέση πάντα υπάρχει ένας μεγάλος καθρέφτης και δεξιά και αριστερά είναι τοποθετημένα τα κάντρα.

Σήμερα τα κάντρα είναι κειμήλια . Κάθε νοικοκυρά τα φυλάσσει σαν τα μάτια της. Είναι η ιστορία του χωριού ,το παρελθόν και το μέλλον του.

                                           

                                       

ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΣ ΓΙΟΚ......

 

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         ΚΑΤΩ ΣΤΗ ΡΟΔΟ ΣΤΟ ΡΟΔΟΝΗΣΙ

Μεσαναγρός γιοκ-
Του συνεργάτου μας κ. Α. ΒΡΟΝΤΗ(-ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΡΟΔΙΑΚΗ(8-2-1957)

Όπως για τους θαλασσινούς Τούρκους λέγουν ότι κάποτε ο καπουτάν Πασάς, ο ναύαρχος της αρμάδας ζητώντας στην Μεσόγειο τη Μάλτα έστρεψε μετά πολλάς ερεύνας στην Πόλη λέγοντας το περιώνυμον Μάλτα γιοκ, έτσι και στη Ρόδο υπάρχει το επεισόδιον: Μεσαναγρός γιοκ.

Ιδού δε πως έχει το επεισόδιον αυτό όπως μας το περιέγραψαν παλιοί χωρικοί.
Οταν οι Τούρκοι στα 1522 κατέλαβον την Ρόδον από τους Ιππότες ο πρώτος Τούρκος Διοικητής έστειλε τον αντιπρόσωπον του για να εγκαταστήση αρχές στα διάφορα χωριά και να κάμη σχετικήν έκθεσιν.
Επήρε μαζί του διαφόρους νομάρχες Σπαχήδες και αναλόγους στρατιώτες και εμοίρασε την ύπαιθρον σε μουδουρίες  (υποδιοικήσεις).

Μετά την εκτέλεσιν της αποστολής αυτής ο αντιπρόσωπος επέστρεψε στην χώραν και υπέβαλε την έκθεσίν του αυτήν ,ανέφερεν όλα τα χωρία εκτός ενός,του Μεσαναγρού που δεν μπόρεσε να το ανακαλύψη ,γιατί είναι πολύ απόκεντρον.
Ο Διοικητής διαβάζοντας την έκθεσιν λέγει στον αντιπρόσωπόν του.

- Πού είναι  ο Μεσαναγρός;
- Μεσαναγρός γιοκ, απήντησεν ο αντιπρόσωπος.
Και έτσι το χωριό Μεσαναγρός που βρισκόταν σε απόκεντρον μέρος έμεινεν έξω και οι Μεσαναγρενοί έμειναν για πολλές ημέρες μετά την κατάκτησιν ελεύθεροι και εδόξαζαν τον θεόν να τυφλώση για πάντα τους Τούρκους και να μη τους ανακαλύψουν μαθαίνοντας τις πιέσεις και τα δεινοπαθήματα που υφίσταντο από τους γενιτσάρους και τους άλλους στρατιωτικούς της Τουρκικής κατοχής.
ΑΝΑΣΤ. ΒΡΟΝΤΗΣ

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ -ΚΟΥΛΟΥΡΙΑ

 

                                                               

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ-ΚΟΥΛΟΥΡΙΑ -5-

Η κουλουρία είναι το πιο διαδεδομένο φαγητό στο Μεσαναγρό. Είναι το φαγητό που μαγειρεύεται με τέχνη και σε πολλές εκδηλώσεις του Πολιτιστικού Συλλόγου ,οι καλεσμένοι έχουν απολαύσει την κουλουρία και όταν έρχονται στο χωριό την αποζητούν.

ΣΥΝΤΑΓΗ -ΚΑΘΟΛΙΚΗ ΠΙΖΗΜΟΛΑ

Βάζουμε κρέας ,μοσχάρι, κατσίκι , χοιρινό ή κοτόπουλο ,ότι προτιμά ο καθένας ,στη κατσαρόλα και το βράζουμε. Ρίχνουμε σάλτα ή ντομάτα φρέσκια, λάδι ,νερό αλάτι και συγχρόνως παίρνουμε το αλεύρι ,το ζυμώνουμε με νερό ,το πλάθουμε και μετά το κόβουμε ,όπως τα μακαρόνια. Όταν το κρέας ψηθεί ,ρίχνουμε στην κατσαρόλα την κουλουρία μέχρι να ψηθεί .

Μετά παίρνουμε κρεμύδι ψιλοκομμένο .το βάζουμε στο τηγάνι και το τσικνίζουμε με λίγο λάδι και γίνεται η τσίκνα. Μόλις γεμίσουμε τα πιάτα ,σε κάθε πιάτο βάζουμε το κρέας και τη τσίκνα και η κουλουρία μας είναι έτοιμη .

ΚΑΛΗ ΣΑΣ ΟΡΕΞΗ