Ο ΄Αγιος Φανούριος

Ο ΄Αγιος Φανούριος Ο ¨Αγιος Φανούριος είναι ένας καινούριος ΄Αγιος και στη λαϊκή παράδοση είναι αυτός που φανερώνει τα χαμένα πράγματα. Για αυτό ακριβώς το λόγο και την ημέρα της γιορτής του , συνηθίζεται να προσφέρονται γλυκίσματα ,που αφού ευλογηθούν από τον ιερέα μοιράζονται στους παρευρισκομένους, Η λατρεία του Αγίου Φανουρίου φαίνεται ότι ξεκινά από τη Ρόδο , όπου κατά την παράδοση , βρέθηκε εικόνα του , όταν έσκαβαν σε ερείπια παλιού ναού έξω από τα τείχη της πόλης. Το ντύσιμό του παρέπεμπε σε στρατιωτικό ΄Αγιο. Ο Μητροπολίτης Ρόδου , Νείλος, διάβασε την επιγραφή « ΄Αγιος Φανούριος». Από τη Ρόδο η λατρεία του εξαπλώθηκε στα κοντινά νησιά και κυρίως στην Κρήτη, όπου σήμερα υπάρχουν τρία σπουδαία μοναστήρια και δεκάδες ναοί. Σύμφωνα με το λαογράφο Γιώργο Αικατερινίδη ,ισχύει η πιο κάτω παράδοση. « Η μάνα του ΄Αγιου δεν έκανε ποτέ καλό στη ζωή της . Μόνο ένα κρεμμυδόφυλλο έδωσε στη ζωή της σε ένα ζητιάνο. Όταν πέθανε έβραζε σε ένα καζάνι πίσσα και ο ΄Αγιος ρώτησε.- Γιατί είναι η μάνα μου εκεί μέσα…Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ του απάντησε ότι δεν έκανε ποτέ καλό στη ζωή της και θα της έριχνε ένα κρεμμυδόφυλλο που είχε δώσει , για να κρατηθεί και να σωθεί. ΄Εριξαν το κρεμμυδόφυλλο και μαζί με τη μάνα του ΄Αγιου κρατήθηκαν και άλλες τρεις γυναίκες για να σωθούν. Η μάνα του τις έσπρωξε και έπεσαν πάλι μέσα. Τότε ο Αρχάγγελος του είπε ότι η μάνα του είναι κακιά . ΄Ετσι ο ΄Αγιος ζήτησε μια χάρη . Να μην πηγαίνουν πράγματα τίποτα σ΄αυτόν ,παρά μόνο για τη μάνα του για να συγχωρεθεί.΄ Ετσι φτιάχνουμε τη Φανουρόπιτα .

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ - τέλος του 19ου αι.   Το σχολείο της κοινότητας Μεσαναγρού κτίστηκε στο τέλος του 19ου αι. Είναι επίμηκες, πετρόκτιστο και φέρει τετράρριχτη στέγη. Τοποθετημένο στον ίδιο χώρο με την ενοριακή εκκλησία, το σχολείο σήμερα στεγάζει το πνευματικό κέντρο. Η πρόσοψη του κτηρίου έχει δύο εισόδους, από τις οποίες η κύρια είσοδος πλαισιώνεται από περιθύρωμα που απολήγει σε διακοσμητική κορνίζα η οποία στηρίζεται σε γεισίποδες. Στην επίστεψη υπάρχει πλάκα που φέρει το όνομα του κτηρίου. Τα παράθυρα περιβάλλονται από πλαίσιο που στέφεται από ημικύκλιο. Η προσθήκη στα δεξιά του κτηρίου δεν αλλοίωσε την αρχική μορφή του. Διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.   Ιστορία του Σχολείου Μεσαναγρού Πότε ακριβώς ιδρύθηκε το σχολείο δεν μας είναι γνωστό. Οπωσδήποτε .όμως λειτουργούσε επί Τουρκοκρατίας και Ιταλοκρατίας. Στοιχεία της λειτουργίας του Σχολείου υπό την επωνυμία « Δημοτική Σχολή Μεσαναγρού» υπάρχουν από το Σχολικό έτος 1916-1917. Κατά το σχολικό τούτο έτος, η Σχολή λειτούργησε με 5 τάξεις, 40 μαθητές και 2 δασκάλους τους κ. Αν. Σ. Χατζηπαρασκευά και Ν. Ζωγράφο. Το σχολικό έτος έληξε την 5ην Μαϊου 1917. Η λήξη των μαθημάτων ορίζετο αναλόγως των γεωργικών εργασιών από το Κοινοτικό Συμβούλιο ,το οποίο είχε και τη φροντίδα της αμοιβής του διδακτικού προσωπικού. Κατά το σχολικό έτος 1917-1918 η Σχολή λειτούργησε με 6 τάξεις37 μαθητές και με την επωνυμία « Αστική Σχολή Μεσαναγρού». Η ημερομηνία λήξεως των μαθημάτων ο αριθμός καθώς και τα ονόματα των δασκάλων δεν είναι γνωστά. Το έτος 1918-1919 λειτούργησε με 34 μαθητές και με 2 δασκάλους τους κ. Φ. Παπαζαχαρίου , Διευθυντή και Ιωάννη Μπίλλη , δάσκαλο ,ο οποίος καταγόταν από το χωριό. Το 1919-1920 λειτούργησε με σύνολο μαθητών 37 ,με Διευθυντή τον κ. Ιωάννη Ηρακλείδη και δασκάλους τον κ. Ιωάννη Μπίλλη και δασκάλα την κ. Δωροθέα Σεβαστιάδου και Καλλιόπη Πιννή. Το Σχολείο συνέχισε να λειτουργεί κανονικά έως το έτος 1936-1937 με Διευθυντή τον κ. Ιωάννη Μπίλλη και δάσκαλο τον κ. Γεώργιο Τσάππο. Από το σχολικό έτος 1943-1944 το σχολείο λειτούργησε ως Κατηχητικό με 43 μαθητές και δασκάλους τους κ. Ιωάννη Μπίλλη και Αρχιμανδρίτη Ευγένιο.Ως κατηχητικό λειτούργησε και το σχολικό έτος 1944-1945 με 47 μαθητές και Διευθυντή τον κ. Ιωάννη Μπίλλη.. Κατά το σχολικό έτος 1946-1947 έγιναν προσπάθειες για την ανέγερση καινούριου κτιρίου ,αφού βρέθηκε το οικόπεδο και διενεργήθηκε έρανος μεταξύ των κατοίκων του χωριού. ΄Ετσι κτίστηκε το σημερινό κτίριο, που υπάρχει μέχρι σήμερα . Το σχολείο κτίστηκε το έτος 1947 με δαπάνες της ΟΥΝΡΑΣ. Δωρητές και Ευεργέτες του Σχολείου είναι. 1) Οι Μεσαναγρενοί που βρίσκονταν στη Βαλτιμόρη 2) Ο κ. Κυριάκος Πιλληρής ομογενής στη Βαλτιμόρη 3) Η Εκκλησιαστική Επιτροπή 4) Η Κοινότητα Μεσαναγρού Δυστυχώς ,όπως συμβαίνει και στα άλλα χωριά της Νότιας Ρόδου το Σχολείο έκλεισε λόγω του Δημογραφικού προβλήματος και τώρα λειτουργεί ένα Δημοτικό Σχολείο στην Πρωτεύουσα του Δήμου ,στο Γεννάδι. ΄Ολο αυτό το χρονικό διάστημα το Σχολείο λειτουργούσε με έξοδα των κατοίκων της Εκκλησίας και της Κοινότητας. Οι δάσκαλοι εδιορίζοντο και επληρώνοντο από την Κοινότητα .Η Κοινότητα εκανόνιζε ακόμη πότε θα ανοίξει το σχολείο και πότε θα κλείσει. Σας παραθέτουμε σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου. Συνεδρίαση 11η Θέμα « Διορισμός δασκάλων της Δημοτικής Σχολής» Την εικοστή εβδόμη Μαϊου του 1934 το δημοτικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Δημάρχου απεφάσισε όπως διορίσει το αυτό προσωπικό της σχολής απαρτιζόμενο υπό των εξής δασκάλων .Διευθυντού του κ. Ιωάννη Μπίλλη και της δίδας Καλαφατά Ειρήνης διδασκαλίσσης’ Μεσαναγρός τη 27-5-1934 Ο Δήμαρχος Το Δημοτικό Συμβούλιο Συνεδρίαση 19η Σήμερον την 19η του μηνός Μαϊου συνελθών το Δημοτικό Συμβούλιο υπό την προεδρία του Δημάρχου Καραγιάννη Τριαντάφυλλου κατόπι ομογνωμόνου συζητήσεως απεφασίσθη παμψηφί υφ΄απάντων των μελών ,όπως η λήξις των μαθημάτων και η τελετή των σχολών λάβη χώραν την 26η Μαϊου λαμβανομένων υπ’ όψιν των επί θύρας γεωργικών εργασιών. Μεσαναγρός τη 19η Μαϊου 1935

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

Το Εσωτερικό της Κοίμησης της Θεοτόκου

Το Εσωτερικό της Κοίμησης της Θεοτόκου Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου είναι Παλαιχριστιανική του 13ου αιώνα κτισμένη σε ερείπια άλλων δύο παλαιχριστιανικών, του 6 ου και 3ου αιώνα. Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και έλκει πολλούς τουρίστες. Γύρω από τον ναό υπήρχε κοιμητήριο και σήμερα υπάρχουν πολλά ψηφιδωτά. Μπαίνοντας στον ναό, στο ανώφλι της εισόδου υπάρχει μαρμάρινη κολώνα, που ίσως μεταφέρθηκε από άλλη Παλαιοχριστιανική, της Αγίας Βαρβάρας. Δεξιά υπάρχει μαρμάρινη κολυμβήθρα και καθίσματα για τους πιστούς. Το πάτωμα καλύπτεται από χοχλάκι και στους τοίχους υπήρχαν αγιογραφίες, που δε διασώζονται. Το τέμπλο είναι παλιό και αριστερά βρίσκεται η είσοδος στο Ιερό και στο κέντρο η Ωραία Πύλη. Δεξιά είναι η εικόνα του Χριστού και δίπλα η εικόνα του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Αριστερά της Ωραίας Πύλης είναι η εικόνα της Παναγίας και πλάγια κάποιες παλιές εικόνες. Στο πάνω μέρος του Τέμπλου, βρίσκονται οι εικόνες, στο κέντρο του Χριστού και αριστερά και δεξιά, οι εικόνες των Αποστόλων. Μπαίνοντας στο Ιερό, υπάρχει η Αγία Τράπεζα και ο Χριστός στον Σταυρό. Η εκκλησία λειτουργείται από την 1η Αυγούστου μέχρι και τις 23, που γιορτάζει η Παναγία. Μετά από ανασκαφές που έγιναν, η εκκλησία έχει συντηρηθεί και υπάρχουν και αρκετά ψηφιδωτά. Η αγάπη, η πίστη και ο σεβασμός στην Παναγιά, είναι παροιμιώδης. Δεν υπάρχει στιγμή της ζωής των Μεσαναγρενών, που να μην αναφέρεται στην Παναγιά. Στις χαρές και στις λύπες, στις αρρώστιες, στον πόνο, στην προσμονή, στην ελπίδα, η λέξη που κυριαρχεί είναι «Παναγιά μου». Λειτουργείται από 1 έως 23 Αυγούστου, αλλά σε καθημερινή βάση είναι ανοιχτή για τους επισκέπτες. Στη χάρη της είναι κατάμεστη από κόσμο, που δεν χωρεί μέσα στην εκκλησιά και καταλαμβάνει και την μικρή πλατεία του χωριού. Οι Μεσαναγρενοί της Ρόδου, αλλά και πολλοί ξενιτεμένοι, το δεκαπενθήμερο του Αυγούστου κατακλύζουν το χωριό, για να προσκυνήσουν τη χάρη της. Η αρτοκλασία τόσο στον εσπερινό όσο και στη Θεία Λειτουργία, γίνεται στη μικρή πλατεία που υπάρχει έξω από την εκκλησιά. Τα τελευταία χρόνια με την έλευση του παπα-Αγαθάγγελου, την παραμονή της γιορτής, ψάλλονται τα εγκώμια της Παναγίας και γίνεται περιφορά του Επιταφίου σε μέρος του χωριού. Όπως μας αφηγείται η Καθολική Καραγιάννη, «Τα προηγούμενα χρόνια, ο γιορτιάρης, δηλαδή ο νοικοκύρης που είχε το εικόνισμα της Παναγιάς σπίτι του και η οικογένειά του, γιόρταζε αυτή τη γιορτή. Ανήμερα, έκανε τραπέζι μετά την εκκλησία και καλούσε τις αρχές του χωριού, παπά, δάσκαλο, πρόεδρο, συγγενείς, φίλους και πολλές φορές και όλο το χωριό. Στον Μεσαναγρό κάθε σπίτι είχε τον προστάτη Άγιό του. Ο γιορτιάρης, έπαιρνε στην εκκλησία αρτοκλασία, πρόσφορο, λάδι, κρασί, κεριά και ήταν μεγάλη τιμή να φιλήσεις τον άρτο που ευλογούσε ο παπάς, πράγμα που έδειχνε ότι ήσουν ο γιορτιάρης. Πολλές φορές, την παραμονή ή ανήμερα της γιορτής, γινόταν γλέντι. Η Εκκλησιαστική Επιτροπή, για να μαζέψει χρήματα, την ώρα του χορού, τηρούσε το έθιμο που λέγεται «Κούπα». Καθώς χόρευαν, ένας Επίτροπος κρατούσε ένα βαθύ πήλινο πιάτο, την Κούπα και φώναζε «Κούπα», κάθε φορά που άλλαζε ο πρώτος χορευτής. Ο πρώτος που έσερνε τον χορό, έπρεπε να ρίξει χρήματα μέσα στην κούπα. Οι πρώτοι χορευτές άλλαζαν συνέχεια και η κούπα γέμιζε, προς τέρψιν της Εκκλησιαστικής Επιτροπής». Σε κάθε λέξη, σε κάθε καημό, σε κάθε κίνδυνο, αρρώστια, η πρώτη λέξη που έβγαινε από τα χείλη των Μεσαναγρενών, ήταν Παναγιά μου. Πολλές φορές όλα αυτά γίνονταν τραγούδι, στίχος, που έκφραζε την επιθυμία του ζητούντος. Τα τραγούδια για την Παναγιά είναι της Καθολικής Πιζήμολα Ω, Παναγιά μου, Δέσποινα, το θαύμα σου να κάμεις, κάθε ανθρώπου που πονά τον πόνο του να γιάνεις. Η αγάπη της μάνας στα παιδιά της και η επιθυμία της να έχουν την Παναγιά προστάτιδα, εκφραζόταν στους παρακάτω στίχους: Ω, Παναγιά μου, Δέσποινα, με τα χρυσά καντήλια, να βλέπεις τα παιδάκια μου να σου τα κάμω χίλια. Ο καημός της μάνας για τα ξενιτεμένα παιδιά της και η προστασία από την Παναγιά που επιζητούσε, φαίνεται παρακάτω: Ω, Παναγιά μου, Δέσποινα, που ’σαι στα ψηλωμένα και βλέπε τα παιδάκια μου που ’ναι μακριά στα ξένα. Όταν γινόταν γλέντι στη γιορτή της Παναγιάς, τραγουδούσαν: Ω, Παναγιά μου, Δέσποινα, έβγα που το στασί σου, να δεις χαρές που γίνονται έξω που την αυλή σου. Ένα άλλο όνομα που έδιναν οι Μεσαναγρενοί στην Παναγιά ήταν «Καθολική». Πολλές κοπέλες του χωριού, έφεραν αυτό το όνομα: Ω, Παναγιά Καθολική, που ’σαι μες στο χωριό μου, θέλω προστάτις να γενείς και μάνα των παιδιών μου

Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ,ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙΣ 15 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ

Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που ανεγέρθηκε στις αρχές του 13ου αιώνα. Είναι κτισμένος στο μεσαίο κλίτος μιας ερειπωμένης, τρίκλιτης βασιλικής. Ο ναός επισκευάστηκε κατά τα έτη 1979-81 από την αρχαιολογική υπηρεσία. Μετά την αφαίρεση της επίχωσης αποκαλύφθηκαν δύο παλαιότεροι ναοί. Εχρησιμοποιείτο και ως νεκροταφείο. Ο ναός αποτελεί κόσμημα για τον Μεσαναγρό και πόλο έλξης για πολλούς Έλληνες και αλλοδαπούς. Υπάρχουν στο εσωτερικό του Αγιογραφίες και μεγάλη μαρμάρινη κολυμβήθρα που φέρει την επιγραφή. «ΥΠΕΡΕΥΧΗC ΚΕ CΩΤΗΡΙΑC ΩΝ ΥΔΕΝ Ο ΘΕΟC TA ONOMATA» και δάπεδο από χοχλάκια. Η κολυμβήθρα βρίσκεται στο μέσον του δυτικού τμήματος του ναού. Έχει εξωτερικά και εσωτερικά το σχήμα του σταυρού, με τη διαφορά ότι εξωτερικά όλα τα σκέλη του σταυρού είναι ευθύγραμμα, ενώ εσωτερικά, τα δύο πλάγια είναι ημικυκλικά. Την κολυμβήθρα αφιέρωσαν στο ναό ευλαβείς πιστοί, οι οποίοι ήθελαν να είναι ανώνυμοι. Η μορφή των κιονοκράνων, η τέχνη τους και τα γράμματα της επιγραφής της κολυμβήθρας, δηλώνουν ότι προέρχονται από βασιλική του 5ου αιώνα. Υπάρχει ξυλόγλυπτο τέμπλο με εικόνες. Η εικόνα του Χριστού χρονολογείται από το 1850. Στο δάπεδο της αυλής υπάρχουν ψηφιδωτά. Ο ναός λειτουργείται το δεκαπενταύγουστο και περιστασιακά, για την τέλεση μυστηρίων.

Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος

Στη θέση Αλώνια υψώνεται το μονόχωρο ,καμαροσκέπαστο μοναστηράκι που τιμάται στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Το μοναστηράκι περιτριγυρίζεται από τσιμεντοστρω­μένη αυλή και σκιάζεται από δέντρα. Δεξιά της εισόδου μια μαρμάρινη , εντοιχισμένη επι­γραφή αναφέρει. « ΔΑΠΑΝΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΕΜΜ ΠΙΛΛΗΡΗ ΙΔΡΥΘΕΙΣ ΤΟ 1985. Στο εσωτερικό του οι τοίχοι είναι ασβεστωμένοι και φιλοξενούν εικονίσματα διαφόρων Αγίων. Το τέμπλο του είναι κτιστό και φέρει τις συνήθεις εικόνες και το εικόνισμα της Με­ταμορφώσεως του Σωτήρος. Το μοναστηράκι φροντίζουν σήμερα όσοι περαστικοί σταματήσουν για να προσκυνήσουν και όσοι Μεσαναγρενοί έχουν κοντά τα κτήματά τους. Λειτουργείται τακτικά μόνο στις 6 Αυγούστου που γιορτάζει.