ΤΑ ΚΑΝΤΡΑ ΠΟΥ ΣΤΟΛΙΖΟΥΝ ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                            

Τα κάντρα στα σπίτια του Μεσαναγρού είναι απαραίτητα. Στόλιζαν και ομόρφαιναν τα σπίτια είτε την ημέρα του γάμου είτε καθημερινά. Αποτελούνται από ένα κεντημένο ύφασμα και μια πανέμορφη κορνίζα. Είναι τοποθετημένα απέναντι από την είσοδο του σπιτιού, πάνω από το ράφι με τα πιάτα. Όπως μας αφηγήθηκε η Βασιλεία Καραγιάννη: «Κάθε νέα του χωριού από μικρή μάθαινε να κεντά και να ετοιμάζει την προίκα της. Οι κοπέλες κεντούσαν στον ελεύθερο χρόνο τους που ήταν λίγος, γιατί βοηθούσαν τους αγρότες γονείς τους σε όλες τις δουλειές. Έβλεπες, λοιπόν, να κεντούν στη μάντρα, στο χωράφι, τις καθημερινές, τις σχόλες και ακόμα πάνω στο γαϊδουράκι, όταν πήγαιναν για δουλειά. Κάθε κοπέλα έπρεπε να ετοιμάσει τα κεντήματά της, τα κάντρα της, τις πάντες και το σπίτι του γάμου την ημέρα εκείνη, έπρεπε να είναι ξεχωριστό. Με εντυπωσίαζαν τα σπίτια την ημέρα του γάμου, για την ομορφιά τους και την αλλαγή που γινόταν. Όλοι οι τοίχοι του σπιτιού ήταν καλυμμένοι με κεντήματα, κάντρα, πιάτα, πάντες. Τα κάντρα είναι κεντημένα με κλωστή ή κουκούλι. Πρώτα τα ζωγράφιζε κάποιος που είχε κλίση στη ζωγραφική και μετά οι κοπέλες τα κεντούσαν. Χρειαζόταν μεγάλη προσοχή και ταλέντο να μη ξεφύγει η κλωστή, γιατί οι παλαιότερες ήταν αυστηρές στην κριτική. Κάθε κάντρο είναι διαφορετικό. Τα θέματα είναι παρμένα από τη ζωή του χωριού, το περιβάλλον, διάφορα γεγονότα ή ιστορίες. Απεικόνιζαν ελάφια, παγώνια, λουλούδια, κοπέλες με τοπικές ενδυμασίες, αγγελούδια, στεφάνια, ζευγάρια νέων. Πολλές φορές στη μέση του κεντήματος τοποθετούσαν φωτογραφίες της οικογένειας ή πολύ προσφιλών προσώπων.  Κάντρο κεντητό Είναι τοποθετημένα απέναντι από την είσοδο του σπιτιού, την περαχώρα. Στη μέση πάντα υπάρχει ένας μεγάλος καθρέφτης και δεξιά και αριστερά είναι τοποθετημένα τα κάντρα. Σήμερα τα κάντρα είναι κειμήλια. Κάθε νοικοκυρά τα φυλάσσει σαν τα μάτια της. Είναι η ιστορία του χωριού, το παρελθόν και το μέλλον του».  

ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

                                                         

                                                                 

Στο χωριό τα σπίτια είναι κτισμένα με δύο τρόπους. Με δύο διαφορετικές τε νοτροπίες, θα έλεγα. Σπίτια καμαρωτά, κτισμένα με καμάρα και σπίτια με μεσιά. Ο μεσιάς, είναι ένα χοντρό μεγάλο ξύλο, από κυπαρίσι, που τοποθετείται στη μέση του σπιτιού, για να κρατά τα κορφάδια, γι’ αυτό και λέγεται και μεσιάς. Τα περισσότερα σπίτια του χωριού είναι καμαρωτά και αρκετά ήταν με μεσιά. Αν μου λέγατε να έκανα επιλογή ανάμεσα στις δύο τεχνοτροπίες, αν και μεγάλωσα σε καμαρωτό σπίτι, σίγουρα θα δυσκολευόμουν. Κάθε σπίτι έχει και τις δικές του χάρες. Τόσο η καμάρα, όσο και ο μεσιάς, στηρίζουν τα κορφάδια και βρίσκονται στη μέση του σπιτιού. Η καμάρα για να κτιστεί θέλει έμπειρους τεχνίτες, ειδικές πέτρες και γενικά είναι πιο περίπλοκη από τον μεσιά. Χρειάζεται τέχνη και ειδικά η τοποθέτηση της πέτρας «κλειδί» που κρατά την καμάρα. Αν αφαιρεθεί αυτή η πέτρα, η κα μάρα καταρρέει μαζί με όλη τη στέγη. Πόσα ατυχήματα δεν έγιναν από άγνοια, όταν επισκευάζονται σπίτια… Μια καλά κτισμένη καμάρα κρατάει χρόνια, αkόμα και αιώνες. Θα έχετε παρατηρήσει ότι σε παλιά ερειπωμένα σπίτια, το μόνο μέρος του σπιτιού που μένει ανέπαφο, όρθιο θα έλεγα, είναι η καμάρα. Γι’ αυτό και τα καμαρωτά σπίτια είναι πιο ανθεκτικά στους σεισμούς. Τα τελευταία χρόνια στα σπίτια, η καμάρα, ξεσουβατίζεται, αναδεικνύεται η πέτρα και είναι το πιο εντυπωσιακό μέρος του σπιτιού. Ο μεσιάς, είναι ξύλο από κυπαρίσσι, χοντρό και βαρύ. Πάντα προσπαθούσα να φανταστώ, πώς αυτό το ξύλο μεταφερόταν από τα κοντινά δάση, για να το ποθετηθεί στα σπίτια. Με ζώα θα ήταν δύσκολο, γιατί οι δρόμοι ήταν στενοί, ένα ζώο θα ήταν αδύνατο να το μεταφέρει, το ξύλο βαρύ και μακρύ και δύσκολο. Πιστεύω ότι θα μεταφερόταν από τους άντρες του χωριού, κρατώντας το στους ώμους. Το ξύλο τοποθετείτο στη μέση του σπιτιού, στηριγμένο καλά και πάνω του τοποθετούσαν τα κορφάδια και από τις δυο μεριές. Αυτή η δύσκολη μεταφορά, ίσως ανάγκασε τους χωριανούς στα νεότερα χρόνια να κτίζουν ως επί το πλείστον σπίτια καμαρωτά. Σήμερα οι χωριανοί σέβονται την παράδοση και τα διατηρούν τα σπίτια τους «παραδοσιακά», όπως παραδοσιακό είναι και το χωριό. Τα σπίτια είναι κατά κανόνα ισόγεια και αποτελούνται από τετράγωνη ή ορθογώνια αυλή, γύρω από την οποία βρίσκονται οι διάφοροι χώροι. Οι στέγες αποτελούνται από ξύλινη οροφή και ένα στρώμα αργίλου, πατελιά, όπως λέγε ται. Το μεγάλο δωμάτιο είχε πολλές χρήσεις. Αποτελούσε υπνοδωμάτιο, σάλα, αποθήκη. Υπάρχει εστία όπως και στην κουζίνα. Δίπλα ακριβώς είναι ο σοφάς που και σήμερα ακόμη κοιμούνται οι νοικοκυραίοι. Στις άλλες «πάντες» υπάρ χουν οι πάγκοι ή πάγκες. Εσωτερικά είναι κούφιοι και χρησίμευαν για αποθήκες προϊόντων και στο επάνω μέρος κοιμόντουσαν οι νοικοκυραίοι. Σε ένα ορισμένο ύψος υπάρχει μια εξοχή από ξύλο, ράφι, που πάνω υπάρχουν πιάτα για στολίδι. Πιο ψηλά υπάρχουν τα κάντρα. Απέναντι από την είσοδο του σπιτιού, ο τοίχος είναι στολισμένος με κάντρα, πάντες, κεντήματα και στη μέση ο καθρέφτης. Στη μέση του σπιτιού βρίσκεται το τραπέζι με καρέκλες, το μπουρέο, στη δεξιά μεριά στον τοίχο βρίσκεται το εικονοστάσι με εικονίσματα και την εικόνα του προστάτη Άγιου του σπιτιού. Εσωτερικά, κάτω από τις πάγκες υπάρχουν τα πιθάρια, οι βυτίνες, νταμιζάνες και διάφορα άλλα πράγματα χρήσιμα στους νοικοκυραίους. Η κουζίνα δεν επικοινωνεί με το μεγάλο δωμάτιο, έχει εστία, πάγκους και εκεί φτιάχνεται το φαγητό. Υπάρχει, επίσης, ένα άλλο δωμάτιο για ζώα «το κελάρι». Εκεί έβαζαν τα ζώα τους χειμωνιάτικους μήνες, τα ξύλα τους για το τζά κι και τις ζωοτροφές. Σε πολλά σπίτια υπήρχε κοτέτσι και φούρνος, για το ψήσιμο των ψωμιών. Τα σπίτια είναι κολλημένα, οι δρόμοι στενοί και κάθε χρόνο ασπρίζονται με ασβέστη. Με ασβέστη επίσης, οι γυναίκες του χωριού, έκαναν διάφορα σχήμα τα στο δρόμο για ομορφιά, ιδίως κύκλους. Τα σπίτια είναι λιθόκτιστα, με μεγάλο πάχος τοίχων. Η λάσπη περιείχε και άχυρο. 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                               

Στον Μεσαναγρό, οι περισσότερες γυναίκες γεννούσαν στο χωριό με τη βοήθεια μαμμής (πρακτικής). Κάθε οικογένεια την εποχή εκείνη έκανε πολλά παιδιά, συνήθως πάνω από 5, επειδή η εποχή ήταν δύσκολη και χρειαζόντουσαν εργατικά χέρια. Η γυναίκα ακόμη και όταν ήταν ετοιμόγεννη, μέχρι και την τελευταία μέρα, πήγαινε στα χωράφια και εργαζόταν. Η διαδικασία της γέννας γινόταν στο σπίτι ή πολλές φορές έξω στα χωράφια ή στη μάντρα. Η μαμμή με καθαρά χέρια και ζεστό νερό, έφερνε στον κόσμο το νεογέννητο. Πολλές φορές, προέβλεπαν αν είναι αγόρι ή κορίτσι, από το σχήμα της κοιλιάς, το πρόσωπο της κυοφορούσας και σε ποια εποχή έγινε η σύλληψη. Αφού το έλουζαν, το τύλιγαν με τις φασκιές και καθημερινά το έπλυναν και άλλαζαν τις φασκιές. Για να βγει η μητέρα με το μωρό έξω από το σπίτι, έπρεπε να περάσουν σαράντα ημέρες. Την ημέρα εκείνη πήγαιναν στην εκκλησία για το σαράντισμα από τον παπά. Η λεχώνα δεν επιτρεπόταν να βγει από το σπίτι ή να επισκεφθεί άλλο σπίτι, μέχρι σαράντα μέρες. Όλες οι μητέρες θήλαζαν τα παιδιά τους μέχρι και 1-2 χρόνια. Γιατροί δεν υπήρχαν και η θνησιμότητα των παιδιών ήταν μεγάλη. Δεν υπήρχε οικογένεια που να μην είχε χάσει παιδιά. Μικρός θυμάμαι γεγονότα γέννησης παιδιών στα χωράφια. Δίπλα από τη μάντρα μας έτρεχε ένα ποτάμι και οι μαντρατόρισσες έπλεναν τα ρούχα εκεί. Κάποια στιγμή μια από τις γυναίκες μάζεψε τα ρούχα και έφυγε για το χωριό, γιατί δεν αισθανόταν καλά. Όταν γυρίσαμε στο χωριό μάθαμε, ότι γέννησε ένα υγιέστατο αγοράκι. Φαντασθείτε τη δύναμη αυτής της γυναίκας! Δεν ζήτησε βοήθεια, αψήφησε τις συνέπειες, κάθισε στο γαϊδουράκι της και πήγε στο χωριό. Πολλές φορές, όταν μια γυναίκα κόντευε να γεννήσει, την έπαιρναν με τα ζώα στο Γεννάδι, που είχε και γιατρό και από εκεί με το λεωφορείο στη Ρόδο για να γεννήσει. Έτσι γεννήθηκε ο αδερφός μου. Όπως αναφέρει ο Κώστας Σκανδαλίδης στο βιβλίο του «Το Γεννάδι της Ρόδου», ο συγχωρεμένος ο πατέρας μου πήρε την ετοιμόγεννη μητέρα μου με το μουλάρι στο Γεννάδι και από εκεί με το λεωφορείο του Βασίλη Φάκκα (Πυλωνίτη) να πάει στη Ρόδο. Οι πόνοι, όμως, ήρθαν πρόωρα και γεννήθηκε ο αδερφός μου με τη βοήθεια του γιατρού του Διακομανώλη στο Γεννάδι, στο σπίτι του γιαρένη του, του Βασίλη Φάκκα, που βάπτισε και τον αδερφό μου. 

Ο ΄Αγιος Κωνσταντίνος Υδραίος ,Πολιούχος της Ρόδου.

 

                                                          

Ο ΄Αγιος Κωνσταντίνος Υδραίος ,Πολιούχος της Ρόδου.

Γεννήθηκε στην Ύδρα και ο πατέρας του ονομαζόταν Μιχαήλ και η μητέρα του Μαρίνα. Δεκαοκτώ χρονών έφυγε από την Ύδρα και πήγε στη Ρόδο, κοντά στον τούρκο ηγεμόνα Χασάν Καπετάν. Εκεί ο Κωνσταντίνος παρασύρθηκε και εξισλαμίστηκε, με το όνομα Χασάν και για τρία χρόνια απολάμβανε μεγάλες τιμές. Αργότερα όμως συναισθάνθηκε το ολίσθημά του και άρχισε να μετανοεί. Έκανε ελεημοσύνες και έκλαψε πικρά. Τελικά, για να εξιλεωθεί αποφάσισε να μαρτυρήσει. Βρήκε λοιπόν πνευματικό, εξομολογήθηκε και ζήτησε την ευχή του να μαρτυρήσει. Ο πνευματικός του όμως τον απέτρεψε, διότι φοβήθηκε το νεαρό της ηλικίας του. Ο Κωνσταντίνος έκανε υπακοή, εγκατέλειψε τη Ρόδο και πήγε στην πόλη Κρίμι, κατόπιν στην Κωνσταντινούπολη και από εκεί στο Άγιον Όρος. Στη μονή Ιβήρων προετοιμάστηκε για το μαρτύριο και αφού πήρε την ευχή των πατέρων ήλθε στη Ρόδο. Εκεί παρουσιάστηκε στον ηγεμόνα και με θάρρος ομολόγησε τον Χριστό. Τα βασανιστήρια που ακολούθησαν ήταν φρικτά. τελικά στον απαγχόνισαν στις 14 Νοεμβρίου 1800. Απαγχονίστηκε στη θέση Κολώνα και κατ΄΄αλλους στο Μανδράκι. ΄Ηταν 30 χρονών όταν τον κρέμασαν στον πλάτανο. Τον επόμενο χρόνο ένας δυνατός ανεμοστρόβιλος έριξε κάτω τον πλάτανο και μετά από λίγο χρονικό διάστημα πέθανε και ο διοικητής Χασάν Μπέης. Ο τότε Μητροπολίτης Ρόδου Αγάπιος ζήτησε το ΄Αγιο λείψανό του και το έθαψαν με τιμές πίσω από το Ναό των Εισοδίων στο Νιοχώρι.

Μετά από 3 χρόνια ήρθε στη Ρόδο η μητέρα του Αγίου και πήρε το λείψανό του και το μετέφερε στην ΄Υδρα στο μοναστήρι της Παναγίας όπου υπάρχει μέχρι σήμερα σε χρυσή θήκη. Ο τότε ιερέας του Νιοχωρίου Παπαγιάννης κράτησε την ωλένη του χεριού του μάρτυρα που φυλάγεται μέχρι σήμερα. Μετά από 1 αιώνα το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον κατέταξε στη χορεία των Αγίων και όρισε να εορτάζεται η μνήμη του στις 14 Νοεμβρίου.

ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΗ Η ΓΕΩΤΡΗΣΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΠΗ (ΠΗΓΗ) ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                              

ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΗ Η ΓΕΩΤΡΗΣΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΜΠΗ (ΠΗΓΗ) ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

Ευχάριστα νέα για τη γεώτρηση ,που γίνεται αυτή τη στιγμή στη θέση Μπη (πηγή). Η γεώτρηση έφτασε στα 90 μέτρα και οι ενδείξεις είναι πολύ ενθαρρυντικές . Φαίνεται ότι θα αρχίζει από 13 κυβικά μέχρι και 25. Είναι μια ευχάριστη έκπληξη ,διότι το χωριό πάντα είχε πρόβλημα νερού και οι προσπάθειες των γεωλόγων μέχρι σήμερα ήταν απογοητευτικές. Ευχόμαστε να πανε όλα καλά.

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ

ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΜΙΧΑΗΛ

ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Με την παρούσα σας γνωρίζουμε ότι στις 8 Νοεμβρίου

2025 ημέρα Σάββατο εορτάζει ο ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΜΙΧΑΗΛ

Πολιούχος του χωριού μας .

Προς τούτο την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου ,δρομολογούμε

μεταφορικό μέσο Λεωφορείο με ώρα αναχώρησης 3,30 μ.μ.

από την Πλατεία του Αγίου Φραγκίσκου ,για την μεταφορά

όσων επιθυμούν Συγχωριανοί και λοιποί φίλοι πιστοί στον

ΤΑΞΙΑΡΧΗ να παρευρίσκονται στο χωριό μας κατά την

διάρκεια του Εσπερινού .

Σας Ευχαριστούμε Θερμά Όλους

………………….…

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗ ΜΙΧΑΗΛ ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΑΖΕΙ ΣΤΙς 8 ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ

 

                                                                          

Η ανέγερση του ολοκληρώθηκε το 1861.Πιθανολογείται ότι κτίστηκε πάνω στα ερείπια μικρότερου ναού του Αγίου Γεωργίου. Λέγεται ότι κανένας κάτοικος του χωριού δεν τολμούσε να χαλάσει το μικρό ναό και το έργο αυτό ανέλαβε ο ηγούμενος της Μονής Σκιάδι. Πρόσφατα έχει Αγιογραφηθεί με συνδρομές των κατοίκων .Αξιόλογα είναι το ξυλόγλυπτο τέμπλο ο δεσποτικός θρόνος και ο άμβωνας. Ιδιαιτερότητα αποτελεί ότι στα δεξιά του τέμπλου βρίσκεται η εικόνα του Αγίου Γεωργίου ενώ αριστερά η εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ. Είναι ο πολιούχος του χωριού και γιορτάζει στις 8 Νοεμβρίου. Οι κάτοικοι όπου και αν βρίσκονται θα στείλουν το τάμα τους ή στη χάρη του θα έρθουν να προσκυνήσουν. Στα παλιά χρόνια τα τάματα ήταν γη ή δέντρα και ιδιαίτερα ελιές. Μέχρι σήμερα κανένας δεν τολμάει να κόψει δέντρο που ανήκει στον Παραλιμιώτη όπως λένε οι χωριανοί.

Περιηγητές τον 19ο αιώνα περιγράφουν τη ζωή στη Νότια Ρόδο

 

                                                                                   

Τον 19ο αιώνα φθάνουν στο νησί διάφοροι Ευρωπαίοι περιηγητές οι οποίοι μας περιγράφουν την οικονομική και πολιτιστική εξαθλίωση των κατοίκων. Μεταξύ τους και ο Victor Guerin που πέρασε απ’ τα χωριά και αρχίζει το βιβλίο του με την αφιέρωση: «Αφιερώνεται στις σκιές των σοφών της ελληνοτραφούς Ευρώπης που ήρθαν προσκυνητές, μελέτησαν και ύμνησαν τα κλέη και την οικουμενική διάσταση της Ρόδου». Και τελειώνει, γράφοντας: «Είθε να έχω συμβάλει από τη δική μου αδύναμη πλευρά, ώστε να γίνει καλύτερα γνωστό το περίφημο αυτό νησί, που, και ξεπεσμένο από τη δόξα του όπως είναι, αλίμονο! Σήμερα, όμως, φαίνεται γεμάτο ακόμη από ενδιαφέρον και μνήμες. Κανένα άλλο νησί του Αρχιπελάγους δεν υπήρξε και από τη φύση του πιο ευνοημένο και ταυτόχρονα κατάμεστο από συμβάντα. Κανένα άλλο δεν έχει παίξει στην σκηνή της ιστορίας ένα ρόλο λαμπρότερο». Ο Guerin μας ενημερώνει, επίσης, για τη ζωή και της ασχολίες των κατοίκων, για την μελισσοκομία, τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, όπως επίσης και για το κυνήγι, λαγούς, πέρδικες και τα κοπάδια από τα ελάφια της ποικιλίας «ντάμα-ντάμα» που συναντάται, κυρίως, στην περιοχή της Νότιας Ρόδου. Επίσης, αναφέρεται στα δάση και στα φυτά. Ιδιαίτερη εντύπωση του κάνει το πεύκο, το οποίο φυτρώνει μεν πολύ εύκολα, αλλά παραμένει αδύνατο και λεπτοκαμωμένο. Δεν μοιάζει με τα χοντρόκορμα πεύκα που συνάντησε 46 στην Κορσική. Αυτό το λεπτοκαμωμένο πεύκο παρατηρείται περσότερο στη Νότια Ρόδο λόγω της λειψυδρίας. Σε αντίθεση με τα Κυπαρίσσια που ανταγωνίζονται τις λεύκες της Γαλλίας. Λυπάται, όμως, για την αλόγιστη υλοτομία που γίνεται από τους Τούρκους και έτσι, όπως λέει, το νησί κινδυνεύει να χάσει τον πλούτο του. Μας δίνει επίσης και τις θέσεις διάφορων μνημείων που συνάντησε. Περνώντας από τα χωριά του Δήμου Νότιας Ρόδου, αναφέρει τα αρχαία ερείπια και το Ιπποτικό φρούριο που συναντά στο χωριό Ασκληπιειό, την ωραία πεδιάδα με τους αιωνόβιους ελαιώνες ανάμεσα στους οποίους είναι κτισμένο το χωριό Βάτι. Συναντά τον ωραίο Ιπποτικό πύργο που έστεκε ακόμα στο Γεννάδι, και λέει για την απομονωμένη θέση που βρίσκεται το χωριό Μεσαναγρός και πώς για αρκετά χρόνια είχε αγνοηθεί από τους Τούρκους, ξεφεύγοντας έτσι τη φορολογία. Στη Λαχανιά αναφέρει τα ερείπια δύο κατεστραμμένων χωριών, το μεγαλόπρεπο Ιπποτικό φρούριο, το μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής και τα ε ρείπια της αρχαίας πόλης Ιξίας, καθώς και το ωραίο πευκόφυτο δάσος της περιοχής. Μας λέει για το φρούριο που συναντά στην Κατταβιά. Στην Απολακκιά αναφέρει τα ερείπια της Αγίας Αναστασίας στη θέση Ζωναρά που βρέθηκε πρόσφατα σε ανασκαφή και το ερειπωμένο φρούριο. Περιγράφει στην περίτε χνη διακόσμηση των μαρμάρων της Αγίας Ειρήνης στην Αρνίθα και το δάσος που περιβάλει την Προφύλια, το οποίο είναι γεμάτο από ελάφια και αγριοκάτσικα. Τέλος, στο χωριό Ίστριος αναφέρεται στο εκκλησάκι του Αγίου Μερκούρι.

ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ "ΟΧΙ" -ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

 

                                                                 

Την εποχή της Ιταλοκρατίας και της Γερμανικής κατοχής, οι Μεσαναγρενοί  υπέφεραν τα πάνδεινα. Σχολεία κλειστά ,άρνηση γλώσσας τους , κατάσχεση περιουσίας , προϊόντων ,ζώων .όλα στη διάθεση των κατακτητών. Όταν όμως άλλαξαν οι συνθήκες και οι Μεσαναγρενοί είχαν το πάνω χέρι ,φέρθηκαν ανθρώπινα.

Αυτοί οι σκλαβωμένοι άνθρωποι που υπέστησαν τα πάνδεινα από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, έδειξαν όλο το μεγαλείο και την ανθρωπιά τους, όταν η Ιταλία σταμάτησε τον πόλεμο. Οι Ιταλοί που ήταν στον Μεσαναγρό, για να αποφύγουν τον θάνατο από τους Γερμανούς, κρύβονταν στα γύρω βουνά. Και τότε, έγινε το παράδοξο! Οι χθεσινοί κατακτητές, επαίτες τώρα, ζητούσαν από τους βοσκούς του Μεσαναγρού λίγο ψωμί, τυρί, γάλα και προστασία. Και οι Μεσαναγρενοί τους βοήθησαν απλόχερα. Όταν η θεία μου Παρασκευή, μού διηγόταν αυτή την ιστορία, δεν μπορούσα να καταλάβω πώς γινόταν αυτό. Ο καταπιεσμένος να συγχορεί και να βοηθά τον δυνάστη του! Εγώ, θεία, δε θα το έκανα, θυμάμαι να της έλεγα… Και αυτή ήρεμα, πειστική μου έλεγε:« Όταν μπροστά σου έχεις άνθρωπο αδύναμο και απροστάτευτο, όλα τα ξεχνάς…». Εκατοντάδες τέτοιες ιστορίες μου διηγούνται οι γεροντότεροι. Ιστορίες απίστευτες, πραγματικές, βγαλμένες από την ίδια τη ζωή, που με συνεπαίρνουν. Με κάνουν να νιώθω περήφανος για το χωριό μου, για τους ανθρώπους του και με κάνουν να το αγαπώ περισσότερο.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

 

                                                   

                                                               

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στην κορυφή ενός υψώματος και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων περίπου ,βρίσκεται το μοναστηράκι του Αγίου. Το τέμπλο του είναι κτιστό ,οι τοίχοι ασβεστωμένοι και πάνω τους βρίσκονται διάφορα εικονίσματα. Το μοναστηράκι λειτουργείται στη γιορ­τή του Αγίου στις 26 Οκτωβρίου.

Ανεβαίνοντας στο Μοναστήρι βλέπεις τη θάλασσα ,Καρπάθιο Πέλαγος και τα μέρη του Γενναδίου . Η θέα είναι φανταστική .Στα πόδια σου απλώνονται πολλές περιοχές του Μεσαναγρού. Αντικρίζεις το χωριό , τον Προφήτη Ηλία, τον Κάμπο , τα Λουριά, τις Αυτολές και ακόμα και σύνορα Κατταβενά. Το μάτι σου δε χορταίνει να βλέπει και να θαυμάζει τις ομορφιές που απλόχερα έχει χαρίσει η φύση.

Σήμερα όσοι βρίσκονται στο χωριό, θα πάνε στη Θεία Λειτουργία ,για να προσευ­χηθούν. Το Μοναστήρι κτίστηκε από το Νικήτα Χατζηκώστα .

Η ΄Ωρα του φαγητού ήταν ιερή

•  

                                                                          

 Σπάνια η οικογένεια βρισκόταν μέσα στο σπίτι όλη μαζί, εκτός από τα βράδια και ιδιαίτερα του χειμώνα. Κεφαλή της οικογένειας ήταν ο πατέρας και «βασίλισσα» του σπιτιού, η μάνα. Τα παιδιά, λίγα ή πολλά, μεγάλωναν και μάθαιναν καλούς τρόπους και πάνω από όλα, σεβασμό στους μεγαλύτερους. Η επιθυμία των μεγάλων, ήταν διαταγή για τους μικρούς. Ιερή στιγμή για την οικογένεια ήταν ή ώρα του φαγητού. Έπρεπε όλοι να είναι παρόντες και καθισμένοι στις θέσεις τους. Στο τραπέζι κάθονταν τις μεγάλες μέρες και όλες τις άλλες στον σουφρά. Ο σουφράς ήταν ένα είδος επίπλου, στρογγυλός, χαμηλός και σε αυτόν έπλαθαν τα ψωμιά οι νοι κοκυρές, έγραφαν τα παιδιά τα μαθήματά τους και έτρωγαν. Δεν υπήρχε πιάτο για τον καθένα. Στη μέση του σουφρά, έμπαινε μια μεγάλη πιατέλα με το φαγητό, σε πιο μικρή η σαλά, σαλάτα, το ψωμί και οτιδήποτε άλλο υπήρχε. Μη φανταστείτε μαχαιροπήρουνα, κανάτες, ποτήρια κ.λπ. Όταν όλα ήταν έτοιμα, όλη η οικογένεια έκανε την προσευχή της, το σταυρό της και ξεκινούσε πρώτος ο πατέρας και ακολουθούσαν όλοι οι άλλοι. Μπορώ να πω ότι η βασική τροφή των Μεσαναγρενών ήταν το ψωμί, το οποίο μέχρι σήμερα θεωρούσαν ιερό. Δεν έπρεπε να το πετάξεις κάτω και αν σου έπεφτε το έπιανες με σεβασμό και το φιλούσες. Αν το πέταγες και δεν έκανες αυτό που έπρεπε, η τι μωρία ήταν μεγάλη. Πώς τα κατάφερνε η μάνα να φτιάχνει φαγητό για τόσα άτομα και να τους φτάνει, τρώγοντας από την ίδια πιατέλα! Βέβαια αυτοί που έτρωγαν γρηγορότερα, σίγουρα έτρωγαν και περισσότερο. Αυτό ήταν λεπτομέρεια. Σε κάποια φαγητά που δεν μας άρεσαν, τρώγαμε αργά, αλλά γινόταν αντιληπτό από τους γονείς, που με το δικό τους τρόπο, σε ανάγκαζαν να φας, είτε σου άρεσε είτε όχι.  Πάντα ακούγαμε τους μεγάλους με σεβασμό και προσπαθούσαμε να είμαστε εντάξει. Θυμάμαι ορισμένα πράγματα που σήμερα έχουν ξεχαστεί και αναρωτιέμαι, γιατί… Όταν μας ζητούσαν νερό για να πιούν, γινόταν ολόκληρη ιεροτελεστία. Έπαιρνες το κατσαρόλι (ποτήρι), το γέμιζες από τη στάμνα γιατί βρύσες δεν υπήρχαν τότε, πήγαινες μπροστά στον πατέρα σου και έλεγες. Πατέρα ορίστε, έφερα το νερό. Το έπαιρνε στα χέρια του και άρχισε να πίνει. Όλη αυτή την ώρα, εμείς έπρεπε να είμαστε «σταυρωϊμένοι», δηλαδή με σταυρωμένα χέρια και όταν τέλειωνε, να λέμε. Με τις υγείες σας. Αυτό απαιτούσαν οι καλοί τρόποι. Στο μάζεμα των πιάτων, συμμετείχαμε όλοι οι μικροί, αγόρια και κορίτσια.

ΤΟ ΠΑΤΕΛΊΩΜΑ Η ΧΩΜΑΤΙΣΜΑ

 

                                                                                 

•     Φθινοπώριασε και στο χωριό αρχίζουν διάφορες προετοιμασίες. Οι βροχές ήρθαν πρώιμα και κάποιους ίσως τους πρόλαβαν στο χωμάτισμα των σπιτιών. Παλιά τα σπίτια του Μεσαναγρού στο δώμα, ήταν με πατελιά. Χώμα που δεν περνάει εύκολα το νερό. Σήμερα τα περισσότερα έχουν γίνει ψευτοταράτσες και έτσι αποφεύγουν το χωμάτισμα. Όσα, λοιπόν, σπίτια έχουν μείνει με πατελιά πρέπει να καθαριστούν, να τριφτούν και μετά, να πέσει η πατελιά. Να χωματιστούν, όπως λένε οι Μεσαναγρενοί. Το χωμάτισμα ή πατέλιωμα των σπιτιών, ήταν η προφύλαξη των σπιτιών από τις βροχές του χειμώνα. Σε και το χωμάτι- σμα ή πατέλιωμα έχει γίνει ατραξιόν για τους τουρίστες που περνούν από το χωριό. Σε μια περιοχή έξω από το χωριό, στο Διαούλι, υπήρχε πατελιά, χώμα κτάλληλο για τα σπίτια. Οι άνδρες έσκαβαν την πατελιά, τη φόρτωναν στα γαϊ δουράκια και τη μετέφεραν στο χωριό. Μετά ακολουθούσε άλλη διαδικασία. Έδεναν έναν κουβά με σχοινί και μέσα έβαζαν την πατελιά. Ένας βρισκόταν πάνω στο δώμα, συνήθως ο άνδρας, ο οποίος τραβούσε το σχοινί, ανέβαζε την πατελιά και την τοποθετούσε στο δώμα. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Την πατελιά τη φέρνουν Αρχαγγελίτες.

ΑΞΕΧΑΣΤΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΓΛΕΝΤΙΑ

 

                                                                 

Αν διηγηθεί σήμερα ένας παλιότερος σε ένα νεότερο πως γλεντούσε ο κόσμος πριν μερικά χρόνια, δε θα το πίστευε. Άλλες εποχές, άλλα έθιμα, άλλες νοοτροπίες. Τα γλέντια και οι χοροί γίνονταν για κάποιο γεγονός. Γάμος, αρραβώνας, ονομαστική γιορτή και γιορτές του χωριού. Του Ταξιάρχη, του Αγίου Θωμά, της Σκιαδενής. Δεν υπήρχε κάποια μεγάλη αίθουσα, όπως γίνεται σήμερα στο χοροστάσιο και οι χοροί γινόντουσαν σε μεγάλα σπίτια. Θυμάμαι ακόμα και πάνω στους πάγκους κάθονταν, για να χωρέσουν όλοι. Η ορχήστρα, συνήθως, αποτελείτο από ντόπιους καλλιτέχνες που έπαιζαν διάφορα όργανα. Βιολί, σαντούρι, λαγούτο, κιασπάς (τύμπανο). Πολλές φορές, μέχρι κουτάλια χτυπούσε κάποιος. Τα ποτά ήταν ούζο, κρασί που έβγαζαν οι ίδιοι οι χωριανοί. Κάποιος κρατούσε το μπουκάλι και ένα ποτήρι και κερνούσε όλους. Στο χορό πρωτοστατούσαν οι νέοι, αλλά στη σούστα οι μεγαλύτεροι που ήταν και καλοί χορευταράδες. Οι κοπέλες καθόντουσαν όλες μαζί σε μια μεριά και οι νέοι σε μια άλλη. Όταν άρχιζε η ορχήστρα να παίζει όλοι έπαιρναν μέρος στο χορό και η πίστα γέμιζε. Στα ευρωπαϊκά, όπως έλεγαν το ταγκό κ.ά., οι νεαροί πήγαιναν, έκαναν μια υπόκλιση μπροστά από την κοπέλα που ήθελαν να χορέψουν και άρχιζε ο χορός. Το πρόβλημα ήταν, όταν κάποιοι ήθελαν να χορέψουν με την ίδια κοπέλα, που συνήθως ήταν η πιο όμορφη, τότε κάποιοι έμεναν μπουκάλα και τυχερός ήταν ο πρώτος που τη ζητούσε. Πόσες φορές οι προσπάθειες για κάποιο χορό πήγαν χαμένες, για ολόκληρη βραδιά. 149 Στις πρωινές ώρες που το κέφι έφτανε στο ζενίθ, έπαιζαν χορεύοντας διάφο- ρα παιχνίδια. Τη σκούπα, το πιπέρι κ.ά. Όταν έπαιζαν τη σκούπα, το κέφι μεγάλωνε και ο χαμένος ήταν για λύπηση. Ο χορός ξεκινούσε με τα ζευγάρια στην πίστα και κάποιο να χορεύει κρατώντας μια σκούπα. Υπήρχε ένα σύνθημα που έλεγε αυτός που κρατούσε τη σκούπα και έπρεπε οι καβαλιέροι να αλλάξουν ντάμα. Αυτός που έμενε χωρίς ντάμα έπαιρνε τη σκούπα και χόρευε με αυτή. Έτσι συνεχιζόταν το γλέντι. Το πιπέρι ήταν πιο βάρβαρος χορός και έπαιρναν μέρος μόνο άντρες. Ο πα λαιότερος, κρατώντας μια ζώνη, έδινε τις διαταγές και αυτοί που χόρευαν έπρεπε να τις εκτελούν με ακρίβεια. Διαφορετικά, η ζώνη έπεφτε πάνω τους ανελέητα. Ξεκινούσαν όλοι μαζί τραγουδώντας: «Πώς το τρίβουν το πιπέρι του διαόλου οι καλογέροι;». Μετά, ο παλαιότερος έλεγε: «Με τη μύτη τους το τρίβουν…». Όλοι τότε ξάπλωναν καταγής και έτριβαν τις μύτες τους στο πάτωμα, που σημειωτέον ήταν χωμάτινο. Το τρίψιμο του πιπεριού συνεχιζόταν με τα αυτιά, τα χέρια, την κοιλιά και γενικά όλα τα μέρη του σώματος. Ήταν ένα θέαμα ξεκαρδιστικό. Έβλεπες, ρούχα, μύτες, κεφάλια, μέσα στο χώμα και κάποιους, να τρώνε το ξύλο της χρονιάς τους. Σήμερα, όλα αυτά ξεχάστηκαν και μόνο σε κάποιες εκδηλώσεις παρουσιάζονται και μας θυμίζουν αξέχαστες μέρες, όμορφα γλέντια από αγνούς και απλούς ανθρώπους. 

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ....ΠΟΥ ΔΕ ΓΝΩΡΙΣΑ...

 

                                                                           

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ,ΤΟ 1950 ,ΑΠΕΒΙΩΣΕ Ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΡΩΤΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ –ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ( Ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΗΤΑΝ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ, ΑΠΕΒΙΩΣΕ ΝΕΩΤΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΗΜΟΥΝ 4 ΕΤΩΝ )

Εκλογικόν 29-5-1945

Μετά τους Ιταλούς και Γερμανούς , για κάποιο χρονικό διάστημα , τη Ρόδο την κατείχαν οι ΄Αγγλοι. Στις 29 Μαϊου του 1945 έγινα εκλογές στον Μεσαναγρό για την εκλογή νέου Δημάρχου παρουσία του Στρατιωτικού αντιπροσώπου της Αγγλικής Διοίκησης κ. Heltin και των ψηφοφόρων της Κοινότητας . Κατόπιν ψηφοφορίας εκλέγεται ως Δήμαρχος και Πρόεδρος της κώμης Μεσαναγρού, ο κ. Ηλίας Καραγιάννης .

Γενομένων των ειθισμένων Δημαρχιακών διατυπώσεων και τύπων ο κ. Ηλίας Καραγιάννης παρέλαβε την περιουσία και τη διαχείριση του Δημαρχείου .

¨Όλα αυτά συνέβησαν το Μάϊο του 1945.

Ο κ. Ηλίας Καραγιάννης παρέμεινε Δήμαρχος έως το 1950 ,οπότε απεβίωσε κατόπιν εγχειρίσεως στομάχου ,που έγινε στο Νοσοκομείο της Ρόδου.

ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ –ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ

Προ ημερών απέθανε εις το Νοσοκομείο ,εις νεαρωτάτην ηλικίαν, ο Πρόεδρος της Κοινότητος Μεσαναγρού ,ο αείμνηστος Ηλίας Καραγιάννης ,του οποίου ο πρόωρος ,απρόοπτος θάνατος ,εβύθισεν εις άφατον πένθος ,όχι μόνο όλους τους κατοίκους του χωριού Μεσαναγρού ,αλλά και όλους οι οποίοι τον είχαν γνωρίσει .Και δικαίως ,διότι ο αποθανών πεπροικισμένος από μεγάλην αγαθότητα ,καλοσύνην και ευφυία και δραστηριότητα , ήτο συμπαθέστατος και αγαπητός εις όλους τους κατοίκους του Μεσαναγρού και κατά το πενταετές διάστημα κατά το οποίον ήτο εν συνεχεία Πρόεδρος της Κοινότητος , έκαμε πολλά κοινωφελή έργα και υπήρξε ο πρωτοπόρος και πρωτεργάτης πάσης προόδου και πάσης προωθήσεως της Κοινότητός του ,εις την οποίαν με την πρωτοβουλίαν και με την ανιδιοτελή προσωπικήν του δραστηριότητα και συμμετοχή του ,εγένοντο ουκ ολίγα έργα τα οποία αναλόγως των πολλών δυσχερειών που παρεμβάλλονται πάντοτε εις μικράς Κοινότητας , ως η Κοινότης Μεσαναγρού και κυρίως αναλόγως της οικονομικής κατάστασης ,πρέπει να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα προς μίμηση όχι μόνο εις τους προορισμένους να συνεχίσωσι το κοινωφελές έργον του αποθανόντος ,αλλά και εις άλλους Προέδρους άλλων Κοινοτήτων.

Ούτω δια της πρωτοβουλίας του και δια της ακαμάτου δραστηριότητάς του ,οι δρόμοι του χωρίου ελιθοστρώθησαν , δενδροφυτευθέντες εις πολλά σημεία ,άλλοι οδοί εις ανώμαλα εδάφη διηνοίχθησαν , διευκολύνοντες κατά πολύ τας γεωργικάς ασχολίας των κατοίκων. Πολλά δε κοινοτικά ιδρύματα επεσκευάσθησαν , ως η Λέσχη , το Σχολείον , το Υδραγωγείον ,η πλατεία του χωριού διηυρύνθη και πολλαί υποθέσεις γεωργικής και κτηνοτροφικής φύσεως ερρυθμίσθησαν τη επιμελεία και τη επεμβάσει του.

Η αγαθότητά του δε , φυσική του ευγένεια και α λοιπά καλά προσόντα του, δεν είλκυον μόνον τους συγχωριανούς του ,εις τους οποίους ήτο πολύ αγαπητός και οι οποίοι επί τω θανάτω του ελυπήθησαν κατάκαρδα και τον ετίμησαν με πόνον και συγκίνησιν ,κηδεύσαντες αυτόν πανδήμως και αποχαιρετήσαντες τον μεταστάντα καλόν Πρόεδρόν των δια του διδασκάλου του χωρίου κ. Μπίλλη, εκφωνήσαντες συγκινητικώτατο λόγον ,αλλά είλκυον επίσης και εκείνους οι οποίοι πρώτην φοράν επεσκέπτοντο το χωρίον Μεσαναγρός ,ως συνέβη και εις ημάς όταν μετέβημεν εκεί δια το Νοσοκομείον ,όπου τον εύρομεν ευγενέστατον ,πρόθυμον με διάχυτον καλοσύνην και με καταφανή ενεργητικότητα.

Λυπηθέντες όθεν και ημείς κατάκαρδα ,δια τον πρόωρον θάνατον ενός τόσον καλού ανθρώπου και καλού Δημάρχου ,εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια εις την οικογένειάν του και εις ολόκληρον την Κοινότητα Μεσαναγρού.

Γ.Θ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Πρόεδρος Νοσοκομείου Ρόδου

Από την Εφημερίδα Ροδιακή . Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 1950

ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ

 

                                                                         

Η ζωή κυλούσε μονότονα και μόνο στις γιορτές άλλαζε κάτι. Όλα γινόντουσαν με σεβασμό, μεράκι και αγάπη. Οι πιο παλιοί πάντα είχαν τον πρώτο λόγο. Οι ηλικιωμένοι απολάμβαναν το σεβασμό όλων και οι συγγενικοί δεσμοί ήταν πολύ σφικτοί. Από μικρούς μας μάθαιναν να σεβόμαστε όλα αυτά και να τη- ρούμε τα ήθη και έθιμα. Θυμάμαι ορισμένες στιγμές που είτε μας άρεσε είτε όχι, αυτό που έπρεπε να γίνει θα γινόταν. Τις μεγάλες γιορτές, Χριστούγεννα, Πάσχα και της Παναγιάς, όλο το χωριό μεταλάβαινε. Έπρεπε, λοιπόν, πριν πάμε στην εκκλησία, να τηρηθεί η διαδικασία. Να πλυθούμε, να ντυθούμε με καθαρά ρούχα και μετά να πάρουμε την ευχή των γονιών μας και των νονών μας, φιλώντας το χέρι τους. Ξεκινώντας από τον πατέρα, τη μητέρα, παππού, γιαγιά και μετά τους νονούς. Ανάλογα πόσους είχες, έπρεπε να πας σπίτι τους πρωί πρωί να τους φιλήσεις το χέρι. Οι περισσότεροι κοιμόντουσαν και σε δεχόντουσαν ξαπλωμένοι. Τους φιλούσες το χέρι και η νοικοκυρά σε φίλευε με γλυκά και ο νονός με χρήματα. Περίμενες, λοιπόν, να δεις πόσα θα έπαιρνες. Μόλις έβγαινες από το σπίτι έβλεπες το ποσό και ανάλογη ήταν η αντίδρασή σου. Ακόμα και οι γονείς σου σε ρωτούσαν πόσα πήρες. Τώρα, όλο αυτό ήταν σεβασμός ή συμφέρον, λόγω των χρημάτων που περιμέναμε; Στο δρόμο πάντα καλημερίζαμε όποιους συναντούσαμε και όταν καθόμασταν έπρεπε να σηκωθούμε για να κάτσουν οι μεγαλύτεροι. Πιστέψτε με, όλα αυτά τα τηρώ μέχρι σήμερα. Κάναμε θελήματα στους μεγαλύτερους, βοηθούσαμε τις γιαγιάδες φέρνοντάς τους νερό από τη βρύση με τη στάμνα, τους ψωνίζαμε και σε αντάλλαγμα, τα βράδια μας έλεγαν τα καλύτερα παραμύθια που έχω ακούσει ποτέ. Κάποιοι που δεν τηρούσαν κάτι από το άγραφο δίκαιο, τους περίμενε η τιμωρία από τους γονείς τους αλλά πιο πολύ από το δάσκαλο. Στο φαγητό και εκεί υπήρχε τάξη. Όλη η οικογένεια καθισμένη γύρω από του «σουφρά», ένα ξύλινο, στρογγυλό, χαμηλό έπιπλο, περιμέναμε τη μητέρα να σερβίρει. Τα πράγματα ήταν απλά. Σε μια μεγάλη γαβάθα ήταν το φαγητό και σε μια άλλη η «σαλά», σαλάτα. Τρώγαμε όλοι μαζί από το ίδιο σκεύος και ο πιο γρήγορος όπως φαντάζεστε, έτρωγε το περισσότερο. Πριν ξεκινήσουμε, κάποιος έπρεπε να κάνει προσευχή, ο πατέρας να κόψει το ψωμί σταυρώνοντάς το τρεις φορές και μετά το έκοβε φέτες και η όλη ιεροτελεστία ξεκινούσε. Κα νένας δε μιλούσε για να προλάβει φαγητό και πάντα κάποιος έμενε παραπονεμένος. Εκείνη η σαλά (σαλάτα) μου έχει μείνει αξέχαστη. Θέλεις η ντομάτα που εμείς την παράγαμε, το τυρί μας, το κρεμμύδι, το αγγούρι, όλα αγνά προϊόντα, την έκαναν πεντανόστιμη. Το ρεζουμέ της όλης κατάστασης, ήταν το ζουμί που έμενε στη γαβάθα. Βουτούσαμε το ψωμί και η νοστιμιά του δεν περιγράφεται. Τις γιορτές, όμως, καθίζαμε στο τραπέζι πιο επίσημα, πιο γιορτινά. 

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

 

                                                                  

• 

Πότε ακριβώς ιδρύθηκε το σχολείο δεν μας είναι γνωστό. Οπωσδήποτε, όμως, λειτουργούσε επί Τουρκοκρατίας και Ιταλοκρατίας. Στοιχεία της λειτουργίας του Σχολείου υπό την επωνυμία «Δημοτική Σχολή Μεσαναγρού» υπάρχουν από το Σχολικό έτος 1916-1917. Κατά το σχολικό τούτο έτος, η Σχολή λειτούργησε με 5 τάξεις, 40 μαθητές και 2 δασκάλους, τους κ. Αν. Σ. Χατζηπαρασκευά και Ν. Ζωγράφο. Το σχολικό έτος έληξε την 5ην Μαΐου 1917. Η λήξη των μαθημάτων ορίζετο αναλόγως των γεωργικών εργασιών από το Κοινοτικό Συμβούλιο, το οποίο είχε και τη φροντίδα της αμοιβής του διδακτικού προσωπικού. Κατά το σχολικό έτος 1917-1918, η Σχολή λειτούργησε με 6 τάξεις, 37 μα- θητές και με την επωνυμία «Αστική Σχολή Μεσαναγρού». Η ημερομηνία λήξε 114 ως των μαθημάτων, ο αριθμός καθώς και τα ονόματα των δασκάλων δεν είναι γνωστά. Το έτος 1918-1919 λειτούργησε με 34 μαθητές και με 2 δασκάλους τους κ. Φ. Παπαζαχαρίου, Διευθυντή και Ιωάννη Μπίλλη, δάσκαλο, ο οποίος καταγόταν από το χωριό. Το 1919-1920 λειτούργησε με σύνολο μαθητών 37, με Διευθυντή τον κ. Ιωάννη Ηρακλείδη και δασκάλους τον κ. Ιωάννη Μπίλλη και δασκάλες την κ. Δωροθέα Σεβαστιάδου και Καλλιόπη Πιννή. Το 1920-1921 λειτούργησε με 41 μαθητές και δασκάλους τον Ιωάννη Ηρακλείδη, Διευθυντή, τη Δωροθέα Σεβαστιάδου και Καλλιόπη Πιννή δασκάλες. Τα μαθήματα έληξαν στις 17 Μαΐου 1921. Σχολική γιορτή Το Σχολείο συνέχισε να λειτουργεί κανονικά έως το έτος 1936-1937 με Δι- ευθυντή τον κ. Ιωάννη Μπίλλη και δάσκαλο τον κ. Γεώργιο Τσάππο. Αναφέρουμε τα ονόματα των δασκάλων που υπηρέτησαν στο Σχολείο: Αν. Χατζηπαρασκευάς, Ν. Ζωγράφος, Φ. Παπαζαχαρίου, Ι. Μπίλλης, Ι. Η ρακλείδης, Δ. Σεβαστιάδου, Κ. Πιννή, Αυγ. Κυριακού, Φ. Γιαμαλής, Ειρ. Ζαχα ρίου, Σ. Μηλιός, Π. Σαββαϊδης, Ι. Χαλικάκη, Μ. Κλημέντου, Ειρ. Καλαφατά, Γ. Τσάππος, Αρχιμανδρίτης Ευγένιος, Στ. Πίσκας, Λ. Κυριαζής, Αν. Παπαδημη τρίου, Εμμ. Αρβανίτης, Γ. Πέτρου, Εμμ. Πελεκάνος, Ι. Βολονάκης, Μιχαήλ Μπίλλης, Γιάννης Μανουσάκης, Γιάννης Καραγιάννης, Μιχαήλ Δημητρίου, Γ. Υψηλάντης, Παναγιώτης Παπαπαντελής. Το σχολικό έτος 1943-1944, το σχολείο λειτούργησε ως Κατηχητικό με 43 μαθητές και δασκάλους τους κ. Ιωάννη Μπίλλη και Αρχιμανδρίτη Ευγένιο. Ως 115 κατηχητικό λειτούργησε και το σχολικό έτος 1944-1945 με 47 μαθητές και Δι ευθυντή τον κ. Ιωάννη Μπίλλη. Κατά το σχολικό έτος 1946-1947, έγιναν προσπάθειες για την ανέγερση και νούριου κτιρίου, αφού βρέθηκε το οικόπεδο και διενεργήθηκε έρανος μεταξύ των κατοίκων του χωριού. Έτσι, κτίστηκε το σημερινό κτίριο, που υπάρχει μέ χρι σήμερα Το σχολείο κτίστηκε το έτος 1947 με δαπάνες της ΟΥΝΡΑΣ. Δωρητές και Ευεργέτες του Σχολείου είναι: 1) Οι Μεσαναγρενοί που βρίσκονταν στη Βαλτιμόρη 2) Ο κ. Κυριάκος Πιλληρής, ομογενής στη Βαλτιμόρη 3) Η Εκκλησιαστική Επιτροπή 4) Η Κοινότητα Μεσαναγρού Δυστυχώς, όπως συμβαίνει και στα άλλα χωριά της Νότιας Ρόδου, το Σχολείο έκλεισε λόγω του Δημογραφικού προβλήματος και τώρα λειτουργεί ένα Δημοτικό Σχολείο στην «Πρωτεύουσα» του Δήμου, στο Γεννάδι. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, το Σχολείο λειτουργούσε με έξοδα των κατοίκων, της Εκκλησίας και της Κοινότητας. Οι δάσκαλοι εδιορίζοντο και επληρώνοντο από την Κοινότητα. Η Κοινότητα εκανόνιζε ακόμη πότε θα ανοίξει το σχολείο και πότε θα κλείσει.

 Παραθέτουμε σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου: Συνεδρίαση 11η Θέμα: « Διορισμός δασκάλων της Δημοτικής Σχολής» Την εικοστή εβδόμη Μαΐου του 1934 το δημοτικό συμβούλιο υπό την προεδρία του Δημάρχου απεφάσισε όπως διορίσει το αυτό προσωπικό της σχολής απαρτιζόμενο υπό των εξής δασκάλων. Διευθυντού του κ. Ιωάννη Μπίλλη και της δίδας Καλαφατά Ειρήνης διδασκαλίσσης.                                                                                                                                       Μεσαναγρός, τη 27-5-1934 Ο Δήμαρχος Το Δημοτικό Συμβούλιο Συνεδρίαση 19η Σήμερον την 19η του μηνός Μαΐου συνελθόν το Δημοτικό Συμβούλιο υπό την προεδρία του Δημάρχου Καραγιάννη Τριαντάφυλλου κατόπι ομογνωμόνου συζητήσεως απεφασίσθη παμψηφί υφ’ απάντων των μελών, όπως η λήξις των μαθημάτων και η τελετή των σχολών λάβη χώραν την 26η Μαΐου λαμβανομνων υπ’ όψιν των επί θύρας γεωργικών εργασιών. Μεσαναγρός, τη 19η Μαΐου 1935 . Ο αείμνηστος δάσκαλός μας Ιωάννης Μπίλλης υπηρέτησε στο χωριό από το σχολικό έτος 1918-1919 μέχρι και το σχολικό έτος 1959-1960.                                                                                                                                               ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 20η- ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΑΣΚΑΛΩΝ Την 29ην Μαΐου του 1935 συνελθόν το Δημοτικό Συμβούλιο υπό την Προεδρία του Δημάρχου Τρ. Καραγιάννη απεφασίσθη όπως διορισθεί το αυτό προ- σωπικό απαρτιζόμενον υπό των εξής διδασκάλων. Διευθυντού κ. Μπίλλη Ιωάννου και του κ. Γεωργίου Τσάππου. Το Δημοτικό Συμβούλιο Δήμαρχος ΤΡ. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ Δ. ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ Ι. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ - Μ. ΑΘΑΝΑΣΑ .

Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ ,ΠΟΥ ΓΙΟΡΤΆΖΕΙ ΣΤΙΣ 17 ΤΟΥ ΣΕΠΤΕΜΒΡΗ

                                                                        

  Η Αγία Σοφία του Μεσαναγρού που γιορτάζει στις 17 του Σεπτέμβρη Είναι το κοιμητήριο του χωριού. Κτίστηκε το 18ο αιώνα ΒΔ του χωριού. Είναι βυζα­ντινού ρυθμού και φέρει εικόνες της δεκαετίας του 1950 . Γιορτάζει στις 17 Σεπτεμ­βρίου και περιστασιακά για τις λατρευτικές ανάγκες του κοιμητηρίου. Στην άκρη του νεκροταφείου υπάρχει οστεοφυλάκιο.

      Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι γυναίκες του χωριού ,είτε βρίσκονται στο χωριό είτε στην πόλη της Ρόδου ,πρέπει να πάνε στην Αγία Σοφία να καθαρίσουν την εκκλησία ,αλλά και τα μνήματα των νεκρών. Τα καθαρίζουν ,τα στολίζουν με λου­λούδια ,ανάβουν τα καντήλια και τοποθετούν στεφάνια. Ανήμερα της Αγίας Σοφίας η λειτουργία γίνεται εκεί και στο τέλος ο παπάς περνά από όλα τα μνήματα για να δώσει ευχή για την ανάπαυση των ψυχών των νεκρών. Δίπλα από κάθε μνήμα περι­μένει κάποιος συγγενής να πει στον παπά τα ονόματα που θα μνημονεύσει .Αν κάποιος συγγενής απουσιάζει οι άλλοι τον αναπληρώνουν και έτσι κανένας δεν μένει αμνημόνευτος .

ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΚΙΑΔΕΝΗΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ