Ιερός Ναός Κοιμήσεως Θεοτόκου και λοιπές παλαιοχριστιανικές
βασιλικές, Μεσαναγρός
Εντός των γεωγραφικών ορίων του χωριού του Μεσαναγρού έχει
εντοπιστεί και ανασκαφεί ένα σύνολο παλαιοχριστιανικών ναών που καταδεικνύουν
ότι η περιοχή κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους γνώρισε ιδιαίτερη
πνευματική και καλλιτεχνική άνθηση και αποτέλεσε ένα σπουδαίο θρησκευτικό και
λατρευτικό κέντρο. Όπως αποδεικνύεται, ο υπάρχων οικισμός αποτελεί ένα
παλίμψηστο εγκαταστάσεων και χρήσεων των διαθέσιμων χώρων. Στη θέση του
σημερινού υπήρχε πρωιμότερος, τουλάχιστον από τον 5ο μ.Χ. αι.
Ο πυρήνας του εντοπίζεται λίγα μέτρα δυτικότερα του υφιστάμενου,
με τη μεγάλη τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική να δεσπόζει στο κέντρο του. Από τους
πλέον ενδιαφέροντες χώρους που εκτείνονται ανατολικά της είναι το βαπτιστήριο
με μαρμάρινη σταυροειδή κολυμβήθρα και εγχάρακτη μεγαλογράμματη επιγραφή στο
χείλος. Μετά τα μέσα του 6ου αι., οπότε καταστράφηκε η πρώτη βασιλική, στην
ίδια θέση οικοδομήθηκε νέα επίσης τρίκλιτη, αλλά ελαφρώς μικρότερη εκκλησία και
κατόπιν, επάνω στο μεσαίο κλίτος της, κατά τον 13ο αι., μονόχωρος
καμαροσκέπαστος ναός αφιερωμένος στη Θεοτόκο.
Οι υπόλοιπες περίπου δέκα βασιλικές εντοπίζονται διασκορπισμένες
περιμετρικά του χωριού, έως και 6,5χλμ. μακριά. Όσοι από τους ναούς
εντοπίστηκαν σε μεγάλες αποστάσεις και δεν αντιστοιχούν σε κάποιον γνωστό οικισμό,
θα πρέπει να ερμηνευτούν είτε ως μοναστηριακά συγκροτήματα πχ. βασιλική στη
θέση ‘Παληοκκλησία ή Αγία Βαρβάρα’, είτε ως χώροι λατρείας κάποιου διακριμένου
προσώπου, ίσως αγίου ή μάρτυρα, π.χ. συγκρότημα βασιλικής στον Άγιο Μηνά, ο
οποίος αποτελούσε αντικείμενο λατρείας για τον τοπικό και όχι μόνο πληθυσμό.
Είναι αξιοσημείωτο ότι σε μία τόσο περιορισμένη γεωγραφικά
έκταση έχουν ανεγερθεί τόσα πολλά, μεγάλα και πολυτελή παλαιοχριστιανικά
μνημεία. Η οικοδόμησή τους προϋποθέτει, αφ’ ενός την ύπαρξη πολυπληθούς
εκκλησιάσματος και αφ’ ετέρου αρκετούς οικονομικούς πόρους προερχόμενους από
ικανή μερίδα της κοινότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου