ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΤΟΥ "ΟΧΙ" -ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΤΟΧΗΣ

 

                                                                 

Την εποχή της Ιταλοκρατίας και της Γερμανικής κατοχής, οι Μεσαναγρενοί  υπέφεραν τα πάνδεινα. Σχολεία κλειστά ,άρνηση γλώσσας τους , κατάσχεση περιουσίας , προϊόντων ,ζώων .όλα στη διάθεση των κατακτητών. Όταν όμως άλλαξαν οι συνθήκες και οι Μεσαναγρενοί είχαν το πάνω χέρι ,φέρθηκαν ανθρώπινα.

Αυτοί οι σκλαβωμένοι άνθρωποι που υπέστησαν τα πάνδεινα από τους Ιταλούς και τους Γερμανούς, έδειξαν όλο το μεγαλείο και την ανθρωπιά τους, όταν η Ιταλία σταμάτησε τον πόλεμο. Οι Ιταλοί που ήταν στον Μεσαναγρό, για να αποφύγουν τον θάνατο από τους Γερμανούς, κρύβονταν στα γύρω βουνά. Και τότε, έγινε το παράδοξο! Οι χθεσινοί κατακτητές, επαίτες τώρα, ζητούσαν από τους βοσκούς του Μεσαναγρού λίγο ψωμί, τυρί, γάλα και προστασία. Και οι Μεσαναγρενοί τους βοήθησαν απλόχερα. Όταν η θεία μου Παρασκευή, μού διηγόταν αυτή την ιστορία, δεν μπορούσα να καταλάβω πώς γινόταν αυτό. Ο καταπιεσμένος να συγχορεί και να βοηθά τον δυνάστη του! Εγώ, θεία, δε θα το έκανα, θυμάμαι να της έλεγα… Και αυτή ήρεμα, πειστική μου έλεγε:« Όταν μπροστά σου έχεις άνθρωπο αδύναμο και απροστάτευτο, όλα τα ξεχνάς…». Εκατοντάδες τέτοιες ιστορίες μου διηγούνται οι γεροντότεροι. Ιστορίες απίστευτες, πραγματικές, βγαλμένες από την ίδια τη ζωή, που με συνεπαίρνουν. Με κάνουν να νιώθω περήφανος για το χωριό μου, για τους ανθρώπους του και με κάνουν να το αγαπώ περισσότερο.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

 

                                                   

                                                               

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στην κορυφή ενός υψώματος και σε απόσταση 3 χιλιομέτρων περίπου ,βρίσκεται το μοναστηράκι του Αγίου. Το τέμπλο του είναι κτιστό ,οι τοίχοι ασβεστωμένοι και πάνω τους βρίσκονται διάφορα εικονίσματα. Το μοναστηράκι λειτουργείται στη γιορ­τή του Αγίου στις 26 Οκτωβρίου.

Ανεβαίνοντας στο Μοναστήρι βλέπεις τη θάλασσα ,Καρπάθιο Πέλαγος και τα μέρη του Γενναδίου . Η θέα είναι φανταστική .Στα πόδια σου απλώνονται πολλές περιοχές του Μεσαναγρού. Αντικρίζεις το χωριό , τον Προφήτη Ηλία, τον Κάμπο , τα Λουριά, τις Αυτολές και ακόμα και σύνορα Κατταβενά. Το μάτι σου δε χορταίνει να βλέπει και να θαυμάζει τις ομορφιές που απλόχερα έχει χαρίσει η φύση.

Σήμερα όσοι βρίσκονται στο χωριό, θα πάνε στη Θεία Λειτουργία ,για να προσευ­χηθούν. Το Μοναστήρι κτίστηκε από το Νικήτα Χατζηκώστα .

Η ΄Ωρα του φαγητού ήταν ιερή

•  

                                                                          

 Σπάνια η οικογένεια βρισκόταν μέσα στο σπίτι όλη μαζί, εκτός από τα βράδια και ιδιαίτερα του χειμώνα. Κεφαλή της οικογένειας ήταν ο πατέρας και «βασίλισσα» του σπιτιού, η μάνα. Τα παιδιά, λίγα ή πολλά, μεγάλωναν και μάθαιναν καλούς τρόπους και πάνω από όλα, σεβασμό στους μεγαλύτερους. Η επιθυμία των μεγάλων, ήταν διαταγή για τους μικρούς. Ιερή στιγμή για την οικογένεια ήταν ή ώρα του φαγητού. Έπρεπε όλοι να είναι παρόντες και καθισμένοι στις θέσεις τους. Στο τραπέζι κάθονταν τις μεγάλες μέρες και όλες τις άλλες στον σουφρά. Ο σουφράς ήταν ένα είδος επίπλου, στρογγυλός, χαμηλός και σε αυτόν έπλαθαν τα ψωμιά οι νοι κοκυρές, έγραφαν τα παιδιά τα μαθήματά τους και έτρωγαν. Δεν υπήρχε πιάτο για τον καθένα. Στη μέση του σουφρά, έμπαινε μια μεγάλη πιατέλα με το φαγητό, σε πιο μικρή η σαλά, σαλάτα, το ψωμί και οτιδήποτε άλλο υπήρχε. Μη φανταστείτε μαχαιροπήρουνα, κανάτες, ποτήρια κ.λπ. Όταν όλα ήταν έτοιμα, όλη η οικογένεια έκανε την προσευχή της, το σταυρό της και ξεκινούσε πρώτος ο πατέρας και ακολουθούσαν όλοι οι άλλοι. Μπορώ να πω ότι η βασική τροφή των Μεσαναγρενών ήταν το ψωμί, το οποίο μέχρι σήμερα θεωρούσαν ιερό. Δεν έπρεπε να το πετάξεις κάτω και αν σου έπεφτε το έπιανες με σεβασμό και το φιλούσες. Αν το πέταγες και δεν έκανες αυτό που έπρεπε, η τι μωρία ήταν μεγάλη. Πώς τα κατάφερνε η μάνα να φτιάχνει φαγητό για τόσα άτομα και να τους φτάνει, τρώγοντας από την ίδια πιατέλα! Βέβαια αυτοί που έτρωγαν γρηγορότερα, σίγουρα έτρωγαν και περισσότερο. Αυτό ήταν λεπτομέρεια. Σε κάποια φαγητά που δεν μας άρεσαν, τρώγαμε αργά, αλλά γινόταν αντιληπτό από τους γονείς, που με το δικό τους τρόπο, σε ανάγκαζαν να φας, είτε σου άρεσε είτε όχι.  Πάντα ακούγαμε τους μεγάλους με σεβασμό και προσπαθούσαμε να είμαστε εντάξει. Θυμάμαι ορισμένα πράγματα που σήμερα έχουν ξεχαστεί και αναρωτιέμαι, γιατί… Όταν μας ζητούσαν νερό για να πιούν, γινόταν ολόκληρη ιεροτελεστία. Έπαιρνες το κατσαρόλι (ποτήρι), το γέμιζες από τη στάμνα γιατί βρύσες δεν υπήρχαν τότε, πήγαινες μπροστά στον πατέρα σου και έλεγες. Πατέρα ορίστε, έφερα το νερό. Το έπαιρνε στα χέρια του και άρχισε να πίνει. Όλη αυτή την ώρα, εμείς έπρεπε να είμαστε «σταυρωϊμένοι», δηλαδή με σταυρωμένα χέρια και όταν τέλειωνε, να λέμε. Με τις υγείες σας. Αυτό απαιτούσαν οι καλοί τρόποι. Στο μάζεμα των πιάτων, συμμετείχαμε όλοι οι μικροί, αγόρια και κορίτσια.

ΤΟ ΠΑΤΕΛΊΩΜΑ Η ΧΩΜΑΤΙΣΜΑ

 

                                                                                 

•     Φθινοπώριασε και στο χωριό αρχίζουν διάφορες προετοιμασίες. Οι βροχές ήρθαν πρώιμα και κάποιους ίσως τους πρόλαβαν στο χωμάτισμα των σπιτιών. Παλιά τα σπίτια του Μεσαναγρού στο δώμα, ήταν με πατελιά. Χώμα που δεν περνάει εύκολα το νερό. Σήμερα τα περισσότερα έχουν γίνει ψευτοταράτσες και έτσι αποφεύγουν το χωμάτισμα. Όσα, λοιπόν, σπίτια έχουν μείνει με πατελιά πρέπει να καθαριστούν, να τριφτούν και μετά, να πέσει η πατελιά. Να χωματιστούν, όπως λένε οι Μεσαναγρενοί. Το χωμάτισμα ή πατέλιωμα των σπιτιών, ήταν η προφύλαξη των σπιτιών από τις βροχές του χειμώνα. Σε και το χωμάτι- σμα ή πατέλιωμα έχει γίνει ατραξιόν για τους τουρίστες που περνούν από το χωριό. Σε μια περιοχή έξω από το χωριό, στο Διαούλι, υπήρχε πατελιά, χώμα κτάλληλο για τα σπίτια. Οι άνδρες έσκαβαν την πατελιά, τη φόρτωναν στα γαϊ δουράκια και τη μετέφεραν στο χωριό. Μετά ακολουθούσε άλλη διαδικασία. Έδεναν έναν κουβά με σχοινί και μέσα έβαζαν την πατελιά. Ένας βρισκόταν πάνω στο δώμα, συνήθως ο άνδρας, ο οποίος τραβούσε το σχοινί, ανέβαζε την πατελιά και την τοποθετούσε στο δώμα. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Την πατελιά τη φέρνουν Αρχαγγελίτες.

ΑΞΕΧΑΣΤΟΙ ΧΟΡΟΙ ΚΑΙ ΓΛΕΝΤΙΑ

 

                                                                 

Αν διηγηθεί σήμερα ένας παλιότερος σε ένα νεότερο πως γλεντούσε ο κόσμος πριν μερικά χρόνια, δε θα το πίστευε. Άλλες εποχές, άλλα έθιμα, άλλες νοοτροπίες. Τα γλέντια και οι χοροί γίνονταν για κάποιο γεγονός. Γάμος, αρραβώνας, ονομαστική γιορτή και γιορτές του χωριού. Του Ταξιάρχη, του Αγίου Θωμά, της Σκιαδενής. Δεν υπήρχε κάποια μεγάλη αίθουσα, όπως γίνεται σήμερα στο χοροστάσιο και οι χοροί γινόντουσαν σε μεγάλα σπίτια. Θυμάμαι ακόμα και πάνω στους πάγκους κάθονταν, για να χωρέσουν όλοι. Η ορχήστρα, συνήθως, αποτελείτο από ντόπιους καλλιτέχνες που έπαιζαν διάφορα όργανα. Βιολί, σαντούρι, λαγούτο, κιασπάς (τύμπανο). Πολλές φορές, μέχρι κουτάλια χτυπούσε κάποιος. Τα ποτά ήταν ούζο, κρασί που έβγαζαν οι ίδιοι οι χωριανοί. Κάποιος κρατούσε το μπουκάλι και ένα ποτήρι και κερνούσε όλους. Στο χορό πρωτοστατούσαν οι νέοι, αλλά στη σούστα οι μεγαλύτεροι που ήταν και καλοί χορευταράδες. Οι κοπέλες καθόντουσαν όλες μαζί σε μια μεριά και οι νέοι σε μια άλλη. Όταν άρχιζε η ορχήστρα να παίζει όλοι έπαιρναν μέρος στο χορό και η πίστα γέμιζε. Στα ευρωπαϊκά, όπως έλεγαν το ταγκό κ.ά., οι νεαροί πήγαιναν, έκαναν μια υπόκλιση μπροστά από την κοπέλα που ήθελαν να χορέψουν και άρχιζε ο χορός. Το πρόβλημα ήταν, όταν κάποιοι ήθελαν να χορέψουν με την ίδια κοπέλα, που συνήθως ήταν η πιο όμορφη, τότε κάποιοι έμεναν μπουκάλα και τυχερός ήταν ο πρώτος που τη ζητούσε. Πόσες φορές οι προσπάθειες για κάποιο χορό πήγαν χαμένες, για ολόκληρη βραδιά. 149 Στις πρωινές ώρες που το κέφι έφτανε στο ζενίθ, έπαιζαν χορεύοντας διάφο- ρα παιχνίδια. Τη σκούπα, το πιπέρι κ.ά. Όταν έπαιζαν τη σκούπα, το κέφι μεγάλωνε και ο χαμένος ήταν για λύπηση. Ο χορός ξεκινούσε με τα ζευγάρια στην πίστα και κάποιο να χορεύει κρατώντας μια σκούπα. Υπήρχε ένα σύνθημα που έλεγε αυτός που κρατούσε τη σκούπα και έπρεπε οι καβαλιέροι να αλλάξουν ντάμα. Αυτός που έμενε χωρίς ντάμα έπαιρνε τη σκούπα και χόρευε με αυτή. Έτσι συνεχιζόταν το γλέντι. Το πιπέρι ήταν πιο βάρβαρος χορός και έπαιρναν μέρος μόνο άντρες. Ο πα λαιότερος, κρατώντας μια ζώνη, έδινε τις διαταγές και αυτοί που χόρευαν έπρεπε να τις εκτελούν με ακρίβεια. Διαφορετικά, η ζώνη έπεφτε πάνω τους ανελέητα. Ξεκινούσαν όλοι μαζί τραγουδώντας: «Πώς το τρίβουν το πιπέρι του διαόλου οι καλογέροι;». Μετά, ο παλαιότερος έλεγε: «Με τη μύτη τους το τρίβουν…». Όλοι τότε ξάπλωναν καταγής και έτριβαν τις μύτες τους στο πάτωμα, που σημειωτέον ήταν χωμάτινο. Το τρίψιμο του πιπεριού συνεχιζόταν με τα αυτιά, τα χέρια, την κοιλιά και γενικά όλα τα μέρη του σώματος. Ήταν ένα θέαμα ξεκαρδιστικό. Έβλεπες, ρούχα, μύτες, κεφάλια, μέσα στο χώμα και κάποιους, να τρώνε το ξύλο της χρονιάς τους. Σήμερα, όλα αυτά ξεχάστηκαν και μόνο σε κάποιες εκδηλώσεις παρουσιάζονται και μας θυμίζουν αξέχαστες μέρες, όμορφα γλέντια από αγνούς και απλούς ανθρώπους. 

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ....ΠΟΥ ΔΕ ΓΝΩΡΙΣΑ...

 

                                                                           

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ,ΤΟ 1950 ,ΑΠΕΒΙΩΣΕ Ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ, ΠΡΩΤΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΤΟΝ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΙΤΑΛΟΥΣ –ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ ( Ο ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ ΗΤΑΝ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ, ΑΠΕΒΙΩΣΕ ΝΕΩΤΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΗΜΟΥΝ 4 ΕΤΩΝ )

Εκλογικόν 29-5-1945

Μετά τους Ιταλούς και Γερμανούς , για κάποιο χρονικό διάστημα , τη Ρόδο την κατείχαν οι ΄Αγγλοι. Στις 29 Μαϊου του 1945 έγινα εκλογές στον Μεσαναγρό για την εκλογή νέου Δημάρχου παρουσία του Στρατιωτικού αντιπροσώπου της Αγγλικής Διοίκησης κ. Heltin και των ψηφοφόρων της Κοινότητας . Κατόπιν ψηφοφορίας εκλέγεται ως Δήμαρχος και Πρόεδρος της κώμης Μεσαναγρού, ο κ. Ηλίας Καραγιάννης .

Γενομένων των ειθισμένων Δημαρχιακών διατυπώσεων και τύπων ο κ. Ηλίας Καραγιάννης παρέλαβε την περιουσία και τη διαχείριση του Δημαρχείου .

¨Όλα αυτά συνέβησαν το Μάϊο του 1945.

Ο κ. Ηλίας Καραγιάννης παρέμεινε Δήμαρχος έως το 1950 ,οπότε απεβίωσε κατόπιν εγχειρίσεως στομάχου ,που έγινε στο Νοσοκομείο της Ρόδου.

ΗΛΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗΣ –ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΜΕΣΑΝΑΓΡΟΥ

ΝΕΚΡΟΛΟΓΙΑ

Προ ημερών απέθανε εις το Νοσοκομείο ,εις νεαρωτάτην ηλικίαν, ο Πρόεδρος της Κοινότητος Μεσαναγρού ,ο αείμνηστος Ηλίας Καραγιάννης ,του οποίου ο πρόωρος ,απρόοπτος θάνατος ,εβύθισεν εις άφατον πένθος ,όχι μόνο όλους τους κατοίκους του χωριού Μεσαναγρού ,αλλά και όλους οι οποίοι τον είχαν γνωρίσει .Και δικαίως ,διότι ο αποθανών πεπροικισμένος από μεγάλην αγαθότητα ,καλοσύνην και ευφυία και δραστηριότητα , ήτο συμπαθέστατος και αγαπητός εις όλους τους κατοίκους του Μεσαναγρού και κατά το πενταετές διάστημα κατά το οποίον ήτο εν συνεχεία Πρόεδρος της Κοινότητος , έκαμε πολλά κοινωφελή έργα και υπήρξε ο πρωτοπόρος και πρωτεργάτης πάσης προόδου και πάσης προωθήσεως της Κοινότητός του ,εις την οποίαν με την πρωτοβουλίαν και με την ανιδιοτελή προσωπικήν του δραστηριότητα και συμμετοχή του ,εγένοντο ουκ ολίγα έργα τα οποία αναλόγως των πολλών δυσχερειών που παρεμβάλλονται πάντοτε εις μικράς Κοινότητας , ως η Κοινότης Μεσαναγρού και κυρίως αναλόγως της οικονομικής κατάστασης ,πρέπει να χρησιμεύσουν ως παράδειγμα προς μίμηση όχι μόνο εις τους προορισμένους να συνεχίσωσι το κοινωφελές έργον του αποθανόντος ,αλλά και εις άλλους Προέδρους άλλων Κοινοτήτων.

Ούτω δια της πρωτοβουλίας του και δια της ακαμάτου δραστηριότητάς του ,οι δρόμοι του χωρίου ελιθοστρώθησαν , δενδροφυτευθέντες εις πολλά σημεία ,άλλοι οδοί εις ανώμαλα εδάφη διηνοίχθησαν , διευκολύνοντες κατά πολύ τας γεωργικάς ασχολίας των κατοίκων. Πολλά δε κοινοτικά ιδρύματα επεσκευάσθησαν , ως η Λέσχη , το Σχολείον , το Υδραγωγείον ,η πλατεία του χωριού διηυρύνθη και πολλαί υποθέσεις γεωργικής και κτηνοτροφικής φύσεως ερρυθμίσθησαν τη επιμελεία και τη επεμβάσει του.

Η αγαθότητά του δε , φυσική του ευγένεια και α λοιπά καλά προσόντα του, δεν είλκυον μόνον τους συγχωριανούς του ,εις τους οποίους ήτο πολύ αγαπητός και οι οποίοι επί τω θανάτω του ελυπήθησαν κατάκαρδα και τον ετίμησαν με πόνον και συγκίνησιν ,κηδεύσαντες αυτόν πανδήμως και αποχαιρετήσαντες τον μεταστάντα καλόν Πρόεδρόν των δια του διδασκάλου του χωρίου κ. Μπίλλη, εκφωνήσαντες συγκινητικώτατο λόγον ,αλλά είλκυον επίσης και εκείνους οι οποίοι πρώτην φοράν επεσκέπτοντο το χωρίον Μεσαναγρός ,ως συνέβη και εις ημάς όταν μετέβημεν εκεί δια το Νοσοκομείον ,όπου τον εύρομεν ευγενέστατον ,πρόθυμον με διάχυτον καλοσύνην και με καταφανή ενεργητικότητα.

Λυπηθέντες όθεν και ημείς κατάκαρδα ,δια τον πρόωρον θάνατον ενός τόσον καλού ανθρώπου και καλού Δημάρχου ,εκφράζουμε θερμά συλλυπητήρια εις την οικογένειάν του και εις ολόκληρον την Κοινότητα Μεσαναγρού.

Γ.Θ. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Πρόεδρος Νοσοκομείου Ρόδου

Από την Εφημερίδα Ροδιακή . Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 1950