"ΔΥΟ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΤΩΝ ΙΠΠΟΤΩΝ"

  

                                                                                 

Δυο Ιστορικά Διατάγματα της εποχής των Ιπποτών

Πολύ ενδιαφέροντα για τη μελέτη του Τοπωνυμικού της Ρόδου είναι δύο διατάγματα της εποχής των Ιπποτών, που έβγαλαν οι Μ. Μάγιστροι για να διατάξουν το λαό να κλειστεί στα διάφορα φρούρια σε ενδεχόμενη τουρκική επίθεση. Το πρώτο βγήκε στα 1474 από το Μ. Μάγιστρο Battista Orsini, γιατί είχε πληροφορίες ότι οι Τούρκοι ετοίμαζαν μεγάλη εκστρατεία για να πάρουν τα νησιά, πράγμα που ήταν στο πρόγραμμα τους ύστερα από το πάρσιμο της Πόλης, συχνά μάλιστα είχαν αρχίσει να κάνουν επιδρομές στα Δωδεκάνησσα. 
Έτσι μας δίνεται η ευκαιρία να γνωρίσουμε τα ονόματα των φρουρίων της Ρόδου και των χωριών που θα κλείονταν σ' αυτά. 
Το διάταγμα γραμμένο στη λατινική της παραφθοράς βρίσκεται σήμερα στα Αρχεία της Μάλτας, όπου είχε μεταφερθεί το Τάγμα των Ιπποτών ύστερα από την Τουρκική κατάληψη της Ρόδου κι έχει δημοσιευθεί από τον Sommi Picenardi F. στο έργο του Itineraire d' un chevalier (σελ. 170).

Παίρνω το απόσπασμα που μας ενδιαφέρει:

ad castellum de Lindo reducantur hec casalia: Tha, Dephania, Efgales;
ad castellum de Catavia reducantur hec casalia: Messenagro, Vathy;
ad castellum de Polachia reducantur hec casalia: Stridio, Profilia, Arnitha;
ad castellum de Polone, reducitur hoc casale: Laderma;
ad castellum de Salaco reducantur hec casalia: Capi, Quitala;
ad castellum de Fanes reducantur hec casalia: Diascorio, Niocorio, Dimilia;
ad castellum Villenove reducantur hec casalia: Chimides, Altologo, Dimitra, Cremy;
ad castellum Ferraclo reducantur hec casalia: Salia, Jannadotto, Malona, Catagro, Caminari;
castellum Arcangeli tutabitur solum;
Cosquino tutabitur solum;
Casalia de Fando, Psito, Archepoli, Armia, Calathies, et Demalhia reducantur in civitatem Rhodi.

Το διάταγμα αυτό μιλά για 45 χωριά από τα οποία τα έντεκα είναι φρούρια, αν αφήσουμε το φρούριο της Ρόδου. Από αυτά υπάρχουν σήμερα σαν κατοικημένα χωριά τα τριάντα:
1) Λίνδος, 2) Κάλαθος, 3) Πυλώνα, 4) Λάρδος, 5)Ασκληπειό, 6) Γεννάδι, 7) Λαχανιά, 8) Κατταβιά, 9) Μεσαναγρός, 10) Βάτι, 11) Απολακκιά, 12) Ίστριος, 13) Προφύλια, 14) Άρνιθα, 15) Απόλλωνα, 16) Λάερμα, 17) Σάλακος, 18) Φάνες, 19) Διμυλιά, 20) Βιλλανόβα, 21) Θολός, 22) Δαματριά, 23) Κρεμαστή, 24) Μαλώνα, 25) Αρχάγγελος, 26) Κοσκινού, 27) Αφάντου, 28) Ψίνθος, 29) Αρχίπολη, 30) Καλυθιές.

Τα δεκαπέντε έχουν καταστραφεί στις διάφορες επιδρομές ή στην άλωση του 1522. Απ' αυτά πάλι το Καπί είναι συνοικισμός του χωριού Έμπωνα, τα οχτώ είναι γνωστά σαν τοπωνύμια: Θά, Γεφανειά, Εβγκάλες, Κίταλα, Καταγρός, Ζηνοδότου, Καμινάρι, Φαρακλός και τ' άλλα έξι έχουν εξαφανιστεί όλως διόλου: Διόσορος ή Διασκόριον, Νεοχώριον, Χίμιδες ή Χιμέδες, Σαλία, Αρμία ή Ερμία, Δεμαλία.