Τα μάγγανα ήταν το ελαιοτριβείο του χωριού. Βρισκόταν στο σημερινό χοροστάσιο. Ζωντάνευε κάθε Φθινόπωρο την εποχή που μάζευαν τις ελιές και έβγαζαν το λάδι.
Όταν άρχιζε το μάζεμα των ελιών άνοιγε και το μάγγανο. Το καθάριζαν ,το επισκεύαζαν και έβρισκαν το προσωπικό. Χρειαζόταν και ένα ζώο που κινούσε το μεγάλο τροχό που έλιωνε τις ελιές. Ο χώρος ήταν αρκετά μεγάλος. Υπήρχε σε ένα υπερυψωμένο σημείο ο μεγάλος πέτρινος τροχός που το γύριζε ένα ζώο. Συνήθως μουλάρι ή γαϊδουράκι. Εκεί έριχναν τις ελιές για να λιώσουν και να γίνουν πολτός. Τον πολτό τον έβαζαν μέσα σε ειδικά πανιά και αυτά τα στοίβαζαν στο πιεστήριο. Μετά οι πιο δυνατοί άρχισαν να σφίγγουν το πιεστήριο, να πιέζεται ο πολτός και το υγρό να χύνεται σε ειδική δεξαμενή που είχε ζεστό νερό. Το λάδι που έβγαινε ως ελαφρύτερο βρισκόταν στην επιφάνεια και αφού γέμιζε έτρεχε σε κάποια άλλη δεξαμενή ή το μάζευαν από την επιφάνεια.
Μικρός τα παρακολουθούσα όλα αυτά με δέος. ΄Εβλεπα τη φωτιά που είχαν αναμμένη, το ζώο να σέρνει τον τροχό ,τις ελιές που ξεφόρτωναν ,το λάδι που μάζευαν ,τις παρέες που κάθονταν γύρω από τη φωτιά και τις πυροκάφτρες που έφτιαχναν. Οι πυροκάφτρες ήταν κομμάτια ψωμιού που τα έψηναν στα κάρβουνα και μετά τα άλειφαν με λάδι και έριχναν και αλάτι.΄ Ηταν πεντανόστιμες. Από τότε έχω να φάω τόσο νόστιμο ψωμί. Τις ημέρες αυτές δεν άκουγες τίποτε άλλο ,εκτός από τα πόσα κιλά έβγαλε ο ένας και πόσα ο άλλος.
Εμείς τα παιδιά όταν βγαίναμε διάλειμμα πηγαίναμε στα μάγγανα με τη φέτα το ψωμί στο χέρι και παρακαλούσαμε να μας τη βουτήξουν στο λάδι. Στη τσέπη είχαμε και το αλάτι και περιμέναμε. Η χαρά απερίγραφτη αν μας έκαναν το χατίρι και μεγάλη η στενοχώρια όταν αποτυγχάναμε.
Η νέα τεχνολογία μετά από μερικά χρόνια έκανε τα μάγγανα αναχρονιστικά και έτσι εγκαταλείφθηκαν. Τη θέση τους πήρε το χοροστάσι που σήμερα γίνονται οι εκδηλώσεις του χωριού και μόνο ο μεγάλος πέτρινος τροχός σώζεται για να μας θυμίζει την ύπαρξή τους.
Όταν άρχιζε το μάζεμα των ελιών άνοιγε και το μάγγανο. Το καθάριζαν ,το επισκεύαζαν και έβρισκαν το προσωπικό. Χρειαζόταν και ένα ζώο που κινούσε το μεγάλο τροχό που έλιωνε τις ελιές. Ο χώρος ήταν αρκετά μεγάλος. Υπήρχε σε ένα υπερυψωμένο σημείο ο μεγάλος πέτρινος τροχός που το γύριζε ένα ζώο. Συνήθως μουλάρι ή γαϊδουράκι. Εκεί έριχναν τις ελιές για να λιώσουν και να γίνουν πολτός. Τον πολτό τον έβαζαν μέσα σε ειδικά πανιά και αυτά τα στοίβαζαν στο πιεστήριο. Μετά οι πιο δυνατοί άρχισαν να σφίγγουν το πιεστήριο, να πιέζεται ο πολτός και το υγρό να χύνεται σε ειδική δεξαμενή που είχε ζεστό νερό. Το λάδι που έβγαινε ως ελαφρύτερο βρισκόταν στην επιφάνεια και αφού γέμιζε έτρεχε σε κάποια άλλη δεξαμενή ή το μάζευαν από την επιφάνεια.
Μικρός τα παρακολουθούσα όλα αυτά με δέος. ΄Εβλεπα τη φωτιά που είχαν αναμμένη, το ζώο να σέρνει τον τροχό ,τις ελιές που ξεφόρτωναν ,το λάδι που μάζευαν ,τις παρέες που κάθονταν γύρω από τη φωτιά και τις πυροκάφτρες που έφτιαχναν. Οι πυροκάφτρες ήταν κομμάτια ψωμιού που τα έψηναν στα κάρβουνα και μετά τα άλειφαν με λάδι και έριχναν και αλάτι.΄ Ηταν πεντανόστιμες. Από τότε έχω να φάω τόσο νόστιμο ψωμί. Τις ημέρες αυτές δεν άκουγες τίποτε άλλο ,εκτός από τα πόσα κιλά έβγαλε ο ένας και πόσα ο άλλος.
Εμείς τα παιδιά όταν βγαίναμε διάλειμμα πηγαίναμε στα μάγγανα με τη φέτα το ψωμί στο χέρι και παρακαλούσαμε να μας τη βουτήξουν στο λάδι. Στη τσέπη είχαμε και το αλάτι και περιμέναμε. Η χαρά απερίγραφτη αν μας έκαναν το χατίρι και μεγάλη η στενοχώρια όταν αποτυγχάναμε.
Η νέα τεχνολογία μετά από μερικά χρόνια έκανε τα μάγγανα αναχρονιστικά και έτσι εγκαταλείφθηκαν. Τη θέση τους πήρε το χοροστάσι που σήμερα γίνονται οι εκδηλώσεις του χωριού και μόνο ο μεγάλος πέτρινος τροχός σώζεται για να μας θυμίζει την ύπαρξή τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου