Κατά την παλαιοχριστιανική εποχή και ειδικότερα τον 5ο και 6ο αιώνα, στη θέση του σημερινού χωριού Μεσαναγρός έκειτο οικισμός ,που εξακολούθησε να υπάρχει χωρίς διακοπή μέχρι και σήμερα. Μέσα στον οικισμό ιδρύθηκε κατά τον 5ο αιώνα μια μεγάλη τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική ,με μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη,ημικυκλικό σύνθρονο,γραπτό διάκοσμο και ψηφιδωτά δάπεδα.Γύρω απ' αυτήν υπήρχαν διάφορα προσκτίσματα ,μεταξύ των οποίων και το βαπτιστήριο,η μαρμάρινη σταυροειδής κολυμβήθρα,το οποίο διατηρείται μέχρι σήμερα.Η βασιλική αυτή ερειπώθηκε τον 6ο αιώνα.
Γύρω από τον οικισμό και σε ακτίνα 6 χιλιομέτρων υπήρχαν 4 συνοικισμοί ή κώμες.Κάθε μια είχε ιδιαίτερο ναό. Ο αριθμός των κατοίκων της περιοχής ήταν κατά πολύ μεγαλύτερος του σημερινού.Οι κάτοικοι είχαν ως κύρια ασχολία τη γεωργία και την κτηνοτροφία.
Στη θέση παληοκκλησιά ή Αγία Βαρβάρα ιδρύθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα μια βασιλική,μετά την ερείπωσή της οποίας στην ίδια θέση κτίστηκε τον 6ο αιώνα ,τρίκλιτη βασιλική με προσκτίσματα.
Κατά το β΄ήμισυ του 6ου αιώνα ιδρύθηκε μικρότερη βασιλική ,με ημικυκλικό σύνθρονο στην αψίδα,γραπτό διάκοσμο στο εσωτερικό και δάπεδα,που εκαλύπτοντο με πήλινα όστρακα.
Ολόκληρο το συγκρότημα της Παληοκκλησιάς(Αγίας Βαρβάρας),ερειπωθηκε από σεισμούς ή βαρβαρικές επιδρομές κατά τον 7ο αιώνα,έκτοτε εγκαταλείφθηκε τελείως,με αποτέλεσμα να διατηρηθούν τα ερείπια του σε πολλή ικανοποιητική κατάσταση.
Απότην αρχαιολογική εργασία του αρχαιολόγου και φίλου του Μεσαναγρού Ιωάννη Ηλ. Βολανάκη,τον οποίο και ευχαριστούμε θερμά.
